Roman“ TEPER SEKRET “ Don Smith.
( Me agjentin e CIA, Philip Sherman.Misioni i 16, dhe personazhe të spionazhit shqiptare si Liri Treska e të tjere
Ka pak ditë që sapo lexova në gjuhen italiane romanin me titull “TEPER SEKRET” me autor Don Smith i puplikuar në vitin 1974 , me 7 korrik. nga Mondatori. Me titull origjinal: The night of the assassin. Pothuajse i gjith romani pershkohet me ngjarje jo te zakonsheme te këtyre viteve në shqiperi. Ngarje te vërteta. Kishin ndodhur ne vitet kur nga shqiperia largohet rusia , dhe shteti shqiptare lidhet me kinen e madhe te Maocedun. Ne thelbin e romanit ështe akuza që ishte ngritur kunder Shtetit shqiptare: -( Në shqiperi eshte ngritur një impiant nuklear per prodhmin e misileve me koke nukleare) Suvencionato nga kina e Maocedunit.Gjithë kjo ishte bere objekt i polotikes mbare ne bote dhe kryesishte nga URSS Bashkmi sovjetik dhe SH.B.A. dhe se kjo eshte e vertete do bente nje rezik te madhe per Europen e mbare , e me Shum per dy koloset e botes URSS e Sh.B.A. Ashtu siç thuhet edhe në kopertinen e librit.Ketu hyn misioni i madh i agjentit Të CIA Philip Sherman. Hapi i pare që i ngarkohet ishte Fotografimi i misileve ne ishullin e Sazanit ne Vlore. Dhe vetem kjo bente te mundur te bindnin organizmat qe te evitonin nje nderhyrje e cila ishte programuar ne se ishin te verteta keto. Personazhet kryesore jane : Philip Sherman Vajza shqiptare Liri Treska bashkpuntore e spionazheve te huaja bashke me te jatin Duk Treska nje ishe ushtarak i larte ne bazen e Sazanit i liruar pas largimit te rusve ,si filo-rus, per qendrime te një anshme ndaj rusve të cilet u larguan nga baza me force. Myzafer Pogor , shqiptare i larguar nga shqiperia , menjëher mbase prishjes me ruset dhe ishte partizan dhe gjithnje ka qën në krahun e djathte te Enver Hoxhes . Bëhet president i lidhjes Pan - Balcanica me qender në Budapest, e cila ishte trasferuar pase luftes se dyte botrore nga jugosllavia dhe ishte e subvencionuar nga Urss. Ne kete qendër ishin te arratisurit nga shtetet e ballkanit dhe kryesisht Pregatiteshin per veprimtari subversioniste , e sherbime te Spionazheve te ndryshme. Nje tjeter personazh Hida kutaro eshe ky shqiptar , sekretar i Myzaferit ne pan Balcanica. Personazh tjeter eshte Ross Mccullogh funzionar i cia , dhe kapo i Phil Sherman. Koloneli Gubichov funzionar i GRU. Përballe këtyre personazheve qëndron kunderzbulimi ushtark Shqiptare. Bëjn pjese edhe ushtarak te liruar dhe dikush qe ishte akoma ne pun ne bazene Sazanit si ushtaraku Cikora , mik i i Duk Treskes qe kishin punuar ne bazë bashke. Agjenti Philip Sherman , mbasi bien ne kontakt me Myzafer Pogor ne Budapest e me Hida Kutaren, kerkon koperturen e tyre nepermjet lidhjeve ne qarqete ndryshme. Myzaferi i gatshem Per te ber gjithçka per te rezuar Enver Hoxhen dhe me shpers Per tu kthyer ne shqiperi. Ai i jep adresen e Duk Treskes i cili do ta mbeshteste per ta mundsuar te hynte ne bazen ushtarake te Sazanit per te fotografuar misilet . Ai me mbeshtetjen e nje Qëndre ne itali duke e paisur dhe me harten e ishullit e zbarkojn me një motobarke ne zonen e vlores. Ai bien ne kontakt me Duk Tresken, ai e lidhi me vajzen e tije Liri Treska qe ishte perkthyese e kinezve, njihte edhe gjuhen angleze shum mire. Ata e mbajten te fshehur disa dite ,pastaj me ndermjetsimin e Cikores ushtarak i bazes i krijoi mundsi dhe e futi ne baze duke Ralizuar edhe fotografimin e bazes dhe te misilve. Ishte nje periudhe kure ishte arrestuar edhe gjenrali i ushtris Sejko dhe shum te tjer. Kunderzbulimi i ushtris shqiptare mori sinjaline hyrjes se nje agjenti ne baze, por ata mendonin gjithnje per Ruse , dhe me njëhre arrestuan Duk Tresken , e Liri Tresken. Por Philip Sherman i mbeshtetur nga lidhjet e tjera arriti t nxirte që te dy nga parburgimi dhe munden te largoheshin nga kufit me greqin se bashku me Lirin dhe Duken. Ai mbaroi misionin pas shum ngjarjesh deri sa kaloi kufirin ku ju vun ne ndjekje si nga toka dhe nga airi, dhe ketu ai tha: -Tash po e kuptoj qe paska, aviacion shqiperia e vogel, kur pa elikopteret dhe aviont mbi kufirin grko-shqiptare. Dhe nga agjenti Philip Sherman varej fati i shqiperis per ndonje nderhyrej ushtarke qe ishte programur ne raste se impianti nuklear prodhonte misile me koka nukleare. Dhe ky ralizoj misionin e tije por edhe provoj akuzen e ber Nga ruset .Ai u ndihmua nga shqiptarja Liri Treska e cila eshte edhe ne kopertinen e librit. Por ngjarjet jan shum intersante te luftes që behej nga njerz qe punonin ne fronte te ndryshme dhe përall tyre ndodhej policia sekrete shqiptare e kunderzbulimi ushtarak shqiptare drejtuar nga sigurimi i shtetit. Ne kete misjon ishte Kapo i policis sekrete i quajtur Gurzi i cili bëri arrestimim e Dukes dhe te Liris te cilet punonin me keto sherbime te huaja por nukë arriti te qonte deri ne funde kapjen e Philip Sherman, ata kishin krijuar lidhjet e brendshme duke depertuar ne stukturat ushtarake dhe sidomos ata të liruarit pas largimit te rusve, qe shum prej tyre te rekrutuar me kohe . Dhe ata u vun ne levizje me njeherë te mbeshtetur nga grupet e arratisura dhe te perpunuar per ti vën kunder pushtetit ne sjhqiperi. Ngjarjet vazhdojn, duke bere nje pastrim te ushtris ku shum njerz shqiptare dhe ne strukturat ushtarake kishin ren ne duart e kunder zbulimit rus i cili mbase largimit nga shqipria ai vuri te gjith potencialin, duke bashkpunuar dhe me UDB jugoslave , dhe disa qarq te tjera … duke krijuar per kohen rreziqe ne shqiperi dhe komtare. Gjith kjo vjen duke u demostruar ne menyre te shkelqyer nga autori i romanit Don Smith. Ne rjetin e spiunazhit te huaj qe luftonin kunder shqiperis dhe politikes se saj kishin perfunduar edhe ne nje forem a tjeter i benin deme vendit. Romani vazhdon me ngjarje te tjera te cilat i përkasin perudhes se eger te luftes se ftohte. Dhe per kete sigurimit shqiptare ne platformen e tije i duhej mrojtja e vendit dhe politikes. Ngjarjet vazgdojn në rom.
