Në grupin e parë ishin gjashtë vetë: Sadudin Gjura, Murat Isaku, Izmit Bajrami, Sabri Ramizi, Abdylselam Skenderi dhe Vehbi Lushi.
Në grupin e dytë isha unë (Sheref Kazazi), Gani Luma, Ismail Sahidi, Hysni Abdullahu dhe një prej Shqipërie, i cili dikur ishte kryetar i Komunës së Vrapçishtit, e pastaj u bë mësues.
Në grupin e tretë ishin Xhemail Beqiri, një mësues tjetër nga Reçica dhe një tjetër nga Shipkovica, Mulla Jaha dhe dy pleq, gjithsej 17 vetë…
...Të akuzuarit Ismail Saidi, për veprën e parë i shqiptoi dënim prej 3 vjet burg të rëndë dhe për veprën e dytë 2 vjet burg të rëndë. Dhe për të dy veprat në pajtim me nenin 46 të Ligjit Penal, i caktoi dënim të përgjithshëm si në diapozitiv... [2]
...I akuzuari ISMAIL SAIDI dënohet me 4 vjet burg të rëndë, ku i llogaritet edhe qëndrimi në burgun hetues nga 6.05.1952 dhe burgu prej 25.07.1946 deri më 23.01.1947 për veprën e parë... [3]
…I akuzuari i tretë Ismail Saidi në Tetovë, i cili ishte njoftuar nga i dënuari Xhevahir Vejseli për ekzistimin, detyrat dhe qëllimet e organizatës “Nacional demokratike shqiptare” pajtohet dhe bëhet anëtar i organizatës. Si i tillë u involvua në grupin e të dënuarve Nexhbedin Besimi dhe Jonuz Balla me të cilët ka mbajtur disa mbledhje të fshehta ku merr përsipër që të zgjerojë organizatën ashtuqë i bashkëngjiti personat Said Musai dhe Mesut Musa me të cilët ishte në kontakt të përhershëm. Në të njëjtën kohë verën e vitit 1946 i përfshirë nga i dënuari për terrorizëm Sadudin Gjura i bashkëngjitet atij dhe të akuzuarve Gani Luma dhe Sherif Kazazi dhe bëhet anëtar i shoqatës armiqësore “LIRIA”. Si anëtar i kësaj shoqate shumë herë ka marrë pjesë në mbledhjet ilegale të mbajtura në Shkup dhe Tetovë… [4]
[1] /Shënimet për biografinë i kam marrë në familjen e Ismail Seidit/
[2] /fragmente nga aktakuza faqe 1. Nr.=1295, br. 5885, kapt 3538 17-VI-1952 Prokuroria Publike e Qarkut dhe rrethit të Gostivarit Nr. 23/52 10.06.1952 Gostivar/ /
[3] /fragmente nga aktakuza Nr.=1295, br. 5885, kapt 3538 17-VI-1952 Prokuroria Publike e Qarkut dhe rrethit të Gostivarit Nr. 23/52 10.06.1952 Gostivar/
[4] /fragmente nga aktakuza faqe 1. Nr.=1295, br. 5885, kapt 3538 17-VI-1952 Prokuroria Publike e Qarkut dhe rrethit të Gostivarit Nr. 23/52 10.06.1952 Gostivar/
Ismail Saidi, lindi në vitin 1925 në Tetovë. Në familje kanë qenë katër vëllezër dhe një motër. Ismaili ka qenë vëllai më i madh. Por, dy vëllëzërit e tij Shabani dhe Rexhepi nga shkaqe të panjohura vdesin si dhe motra Naxhija e cilë pa ashtu vdes në vitin 1932 nga pneumonia-ndezje e mushkërive, dhe më 1933 i lind vëllai më i vogël Mit’hatit.
Prej vitir 1934 në familje mbesin vetëm nëna Ilmija, Ismaili dhe Mit’hatit. Nëna Ilmije për shkak të gjendjes së rëndë ekonomike vazhdon me traditën e vjehrrës që të sigurojë kafshatën e bukës duke vejtur si qylyma e të ngjashme.
Ismail Saidi shkollën fillore katërvjeçare e përfundon në vitin 1937 në Tetovë, dhe më pas vazhdon në Medresenë e Isa Beut në Shkup ngase në këtë institucion arsimor fetar ku veshmbathja dhe ushqimi kanë qenë falas për katër vjet prej 1937-1941. Pas mbarimit të suksesshëm të Medresesë vazhdon mësimet në Normalen e Prishtinës prej vitit 1941-1944. Në ndërkohë ka qenë mësues në fshatin Dobrosht të Tetovës. Në vitin 1945 mobilizohet prej ushtrisë Jugosllave në Kumanovë dhe se në muajin mars të këtij viti bëjnë marshutën në këmbë për në Tivar. Prej Tivari me Armatën Dallmatine kalon në Istër ku hyn në frontin e Triestës. Në muajin maj pasiqë qetësohet lufta në Lovran (Opati të Kroacisë), kalon në Sllavonska Pozhegë, Golubnicë dhe Stara Pazovë. Pas kryerjes së marshutës lirohet nga ushtria dhe fillon të ndik kurset pedagogjike në Shkup ku njihe me personalitete të rëndësishme të Lëvizjes Kombëtare si me Azem Moranën e aktivistët të tjerë. Në ndërkohë anëtarësohet në Organizatën Fronti Nacional Demokratik Shqiptar dhe atë ngarkohet me detyrën për arsimin e popullatës së Pollogut dhe për pengimin e shpërnguljes së popullatës shqiptare për në Turqi dhe kundërshtimin e hapjes së shkollave turke ndër shqiptarë. Për këtë aktivitet kombëtar burgoset në vitin 1946, ku tre muaj i kalon në arrestim nga UDB-ja e Shkupit e cila atë kohë ishte afër stacionit të vjetër të autobusëve përkatësisht ndër Kalanë e Shkupit. Pasi del nga burgimi maturën e kryen në IDADIJE në vitin 1948/49.
Ismail Saidin nuk e pranojnë në arsim. Punoi në Monopolin e duhanit në Tetovës, kurse në vitin 1950/51 fillon punën si mësues në fshatin Miletinë (Bardhë) të Tetovës. Pasiqë Ismaili vëren se në këtë shkollë shumë pak gravitojnë nxënës shqiptarë, ai me ndihmën e Adem Kruçit ( i shpërngulur në Turqi ku edhe ka vdek), i cili ka qenë kryepërgjegjës për arsim për komunën e Tetovës dhe të Gostivarit, në vitin 1952 shkollën e Miletinës e transferon në kudër të shkolës së fshatit Bogovinë kurse Ismail Saidi emërohet drejtori i parë i kësaj shkolle. Më dy maj 1952 në kodrinën e fshatit Bogovinë duke u argëtuar në piknik bashkë me nxënësit dhe me mësuesit Vehbi Vehbiin dhe Nexhat Idrizin, UDB-a jugosllave në krye me inspektorin Marçe i burgos të tre mësuesit dhe atë i prangosin para nxënësve të tyre e i përcjellin në burgun e Tetovës, i cili ka qenë në fushën e sportit të shkollës fillore Istigball. Pas dy muajve paraburgim i shqiptohet 4,5 vite dënim i rëndë me burg nga gjykatësi famëkeq Koço Tulevski si prokuror dhe atë për dy vepra penale. Më vonë Ismail Said it i shlyhen 6 muaj me çka i mbeten 4 vjet. Dy muaj i vuan në burgun e atëhershëm që ishte i instaluar nga OZN-a në bodrumin e Shtëpisë së Pionerëve, dhe më pas e transferojnë në burgun famëkeq të Idrizovës ku vuan burgun deri më 1954. Gjatë qëndrimit në burgun e Idrizovës Ismaili operohet nga hernia-bruhu. Prej Idrizove bashkë me 14 apo 16 shqiptarë që ndër ta ishin si Sali Lisi nga Dobrodolli i Gostivarit, Sadudin Gjura, Vehbi Vahapi-Lushi e të tjerë deportohen në burgun e Goli Otokut ku e vuan burgun deri në fund. Në muajin nëntor me vendim të Kuvendit të Jugosllavisë amnistohen 1300 të burgosur politik ku edhe ky atdhetar amnistohet. Në burgun e Goli Otokut ka qenë një kohë të gjatë në qeli e cila ka qenë për një person dhe atë 4 metra ndër toke, me çka ky atdhetar për shka të kushteve të mjerushme e të torturave të papërshkrueshme ka rënë në peshë prej 35 kilogramës. Sipas dëshmive që i ka rrëfyer Ismail Saidi, problemi më i madh ka qenë furnizimi me ujë, bile kanë qenë të detyruar që ta përdorin edhe urinën në mungesë të ujit, dhe se kur janë takuar pas disa muajsh me Vehbi Lushin njeri tjetrit ia kanë numëruar brinjët e trupit ngase kanë rënë shumë nga pesha.
Pas lirimit si ish i dënuar politik nga sistemi atëhershëm sllavo-komunist ka qenë i penguar që të punësohet në sektorin shtetëror e me theks të veçantë në arsim. Pas ardhjes nga burgu qëndron 1,5 vjet pa punë. Më pas punësohet si pastrues në shitoren e Ali Neshatit-BAKALLIT, por për shka të një mosmarrëveshjes me Aliun largohet nga vendi i punës. Pas një kohe të shkurtër punësohet si shitës në shitoren e atëhershme të Delikatesit, e cila ka qenë në qendër të Tetovës ku sot është agjencia turistike e Sharr turistit. Më pas edhe nga kjo punë del dhe inkuadrohet në arsim në shkollën e atëhershme të posa hapur “Bratstvo Edinstvo” sot “BRATSTVO-MIGJENI”, dhe se ndërkohë ka studiuar në Shkup në Akademinë Pedagogjike dega e gjuhës shqipe të cilën e kryen me sukses më 04.07.1964. Shumë herë është mbajtur në burg shtëpiak dhe atë varësisht nga situata e atëhershme politike dhe se ka kulminuar në vitin 1974 kur Tetovën e viziton gjakatari Josip Broz Tito, po ashtu dy herë nga ana e Komitetit Qendror i partisë komuniste ka qenë në proçesin e diferencimit politik.
Në vitin 1982 Ismail Saidi sëmuret nga infarkti i zemrës për të cilën gjendje u hospitalizua në Qendrën Klinike në Zagreb, ku i ka nduhmuar shumë Abdyrahim Begu. Në vitin 1988 hospitalizohet në Qendrën kardiovaskulare në Kamenicën e Sremit, ku edhe përjeton vdekje klinike. Në pritje të intervenimit kirurgjik në Spitalin e Tetovës përkatësiht më 31.07.1989 ndërroi jetë ky atdhetar i devotshëm i kombit shqiptar.