(Tempulli) : Poemë-baladë kontemporane - Adem e Hamzë Jasharit… dhe të tjerëve të Epokës së Nderit

Flm z. Bruqi, thone fotot flasin aq shume gjithmone, sa "njemije fjale" secila, gjithmone vlen ajo formula 1F=1000F, shume bukur dhe "noble" eshte ta rikujtojme historine e lavdishme, ta mbajme te fresket kujtimin per ata qe dhane ate me te skajshmen ne altarin e nderit, per sakrificat dhe ne pergjithesi, pervuajtjen e nje populli te tere... - une po ju pershendes me nje poeme hedhur ne leter nga une copeza-copeza dikur, ne v 1999, titulluar EPOKA E NDERIT 
poema "fizikisht" eshte publikuar ne vellimin e revistes evropiane "Hamus", me 2004 (ka aty ne Haemus menjehere pas poemes dhe nje pasthenie prej 2-3 faqesh si tribut per frymen e flijimit te deshmoreve, ne nderim te Agim Ramadanit... por nuk e kam tani te shtypur si tekst elektronik, mbase eshte diku ne ndonje dosje por s'e kam gjetur dot)

(poema qe ripergatitur me 2007 si dic "ab honores" per nje konkurs letrar ne Zvicer, ku u nderua atehere me cmimin e pare, "Agim Ramadani 2007")

Lidhur me poemen Dr. Agron Tufa dikur qe shprehur, nder te tjera:
"Peisazhet psikologjike të intimës së Guraziut janë raportet e tradura të përjetimeve direkte e diskrete me mahninë e së bukurës ... // ...që modelojnë embrionet estetike të botërave të ardhme (mixha Tush tek poezia "Fshihu pas trupit") apo apokalipsisi kolektiv i tragjikës nacionale me zhaurimën mortore të kasphanës serbe mbi popullatën e Kosovës.
Me që ra fjala, cikli i Kosovës, edhe pse i shkruar si ditar shokues meditativ gjatë kohës së spastrimit masiv të shqiptarëve, qëndron krejtësisht unik me ligjërimin e ngjeshur e të pandashëm të intonacionit, si një ligjërim në makth, në trans, çka e afron me "përroin psiqik".

ne poemen mund te kihet qasje ne faqen personale Ars Poetica (por po provoj dhe ta atashoj ketu, mbase nuk coroditet renditja, ja... te shohim)

http://www.letrat.eu/alfa-sg_arspo_fp.php?id=12

perzemersisht,
sguraziu

Epoka e Nderit
S. Guraziu 

(Tempulli) 

Poemë-baladë kontemporane - Adem e Hamzë Jasharit… dhe të tjerëve të Epokës së Nderit

I 

Ballkan, veshkë e sëmurë Evrope

damarët e tu ngjizur në gjak

portë e pasme ku këlyshë lëpijnë eshtrat 

backdoor¹ a la wild-wild west²

nga porta-flutur dritat t'i marrin sytë 

ndërsa nga pas thikën në sy, tytën në gojë 

se nuk sheh Evropë kopshtin tënd në errësirë 

më pak vlerë paska kjo skutë për një llamburiçkë

se sa tualetët e tu – keramikë muzeumeve të Indisë

aso ku uleshin zonjat e diplomatëve 

të Londrës, të Berlinit, Moskës, Parisit

tash të paprekshmit³ shohin në tualetët e tu, 

Evropë futuristikën e nevojtoreve të tyre publike

ditën kur të rilinden pa etiketa "të paprekshëm" 

presin frymimin kur do t'jenë me nder: të prekshëm

jo të njollosur, të vulosur - e si ta dinin,

as ëndërruar nuk kanë për flush-teknikat 

pastaj për krenarinë e urinimit në porcelan 

shkumbëzim, mbase avullim i bardhë 

e njerëzit (ah, njerëzit…!) dhe ndër këta njerëzit

të paprekshmit, më të ulëtit ⁴ bhangi⁵

flitet se ndër bhangi-t gjeneralët-fëmijë 

njëjtë, lëshojnë brekushet në lojën e tyre ushtarake

tatata-trrrrrrrr… të vrava bhangi i vogël 

se kam pushkën më të mirë, më i zoti jam

si ata që bënë historinë e turpshme 

dy-treqind vjet pas keramikës lule-lule 

pothuaj kualitet porcelani kinez, 

ngrohur nga bythët-fildish të zonjave

a nuk është ironike (vallë) tash tualetët e tu

vezullojnë muzeumeve të tyre, Evropë 

e ti nuk brengosesh çfarë do shëndrisë këtu 

ndonjëherë… në kopshtin tënd wild-wild east 

kthyer në karabahçe⁶ – harruar!

II

Një mençurak do të klithë - ngrini një Tempull, mungon Tempulli, duhet një Tempull për Perëndinë, pastaj punët shkojnë më mbarë! Dikush ia kthen (bërtet) - ne kemi një të tillë me shekuj, e kemi pasur gjithmonë këtu në zemrën e tokës sonë, s’na duhet monument përpjetë si ndonjë raketë, asnjë shenjë, as gur, shtatore, lapidar as fanar!

III

…Tempulli është ngritur pra, shihni

mbi pullazët e argjendtë si pushojnë

balada, gojëdhëna, mite si frymojnë 

I veshur në ar dhe legjenda, i bekuar

ndër kohëra e mbretëri, për t'mbetur

përrallor sikur nga kristale, i kulluar 

Nga aty do t'ushqehe(n)shin ëndrrat

nga aty do t'mprehe(n)shin vizionet

nga aty do t'rendite(n)shin legjionet 

Nga aty do t'dridhet-j mali i lindjes

nga aty do t'merr-te dritë ylli i ditës

nga aty do t'shuhet-j plagë e grigjës

(Ndër) më të krisur, prej besëlidhjes

disa patri(k)otë me taka, pëshpëritet

si çdo mëngjes trazuakan mallkimet 

...dhe ja, dëgjoni vajtimet, thirravajet

qaramanët, qaralaqët, qyqet me zë

thonë nuk ka kitara,

harpa tel për ta,

këngëzim s’e quajnë,

poezi hëpërhë

e Tempulli frymon rëndë

peshon rëndë

rrënjëzon

ka rrënjët thellë, të forta

përthekon fuqishëm

zemrën e tokës

lëshon hije

(është hijerëndë)

në tokën e zgjedhur

thuaj, ku s’ishin

(s’janë) të huaj

ata, ti, unë

gjithsecili

frymor

IV

frymon

gjallëron,

rritet, merr frymë

beson në frymën e vet të djeshme, të sotme

beson në frymën e kësaj toke, 

lutet për frymën e tokës së vet, të huaj

përreth çdo tokë jep e merr me tokën e bekuar, 

me tokën e "zgjedhur" - palca tokësore

kthehet në djep ku bëhet gjumi i parë i rritës (egoiste), 

sepse çdo rritje qenka një lloj egoizmi i natyrshëm qelizor, 

që nga fryma e parë, shkëputja e parë e qelizave

lidhet me frymën e “djepit”, me synimin: 

për t'u bërë djep i ëndrrave – prapë

çdo ëndërr shkrihet, bashkëdyzohet në secilën kimi 

në secilën formulë organikisht dhe inorganikisht 

shihni: ”mashtrohen” dhe vetë akademitë

legjenda pëson metamorfozë, bëhet shkencë, 

nga akademikë-alkimistë, në ëndërr kombi… 

simbol ngulur pingul në qiell, ngrehur përpjetë, 

monolit, i ngjan atij në Washington, si kunj modern

asgjë nuk ec mbarë pa të – me të bekohen prijësit e mëdhenj, 

ata të bekuar bëhen të fisnikruar, të urtë misionarët

se kunji është vetë shtylla kurrizore e Tempullit 

si tragjedia që nis në epiqendër të legjendës 

ku shëtisin duarlidhur… ndër mëngët, magjistarë 

vullkanoidë urtakë me mjekrra, me xharre… pelerina 

përkëdhelin mjekrrat me butësi shekullore; 

të egra, të zeza, herë të thinjura, 

herë valë-valë valëzuar (aspak si të Gandalf ⁷)

mërmërisin pandërprerë diç, sytë përdhe 

nën xharret e zezë-korb rituale me shekuj të gjatë

aq shumë ujë i shenjtë spërkatur ndër foshnjet

aq shumë lutjesh e formulash pëshpëritur, 

dritë dhe kripë e ngjyer, bukë e thyer

plleshmëri e kësaj toke për fëmijët e Perëndisë

edhe gjeneralët pelegrinë të Tempullit 

e njohin aromën e ujit në ballin prej foshnjeje

(madje flitet tinëzisht se qenkan lazdruar si tepër)

edhe ata çdo të dielë janë frymëzuar 

nga predikimet e misionarëve, janë magjepsur

janë bekuar për bukën dhe kripën

janë rritur nga drita e uji, nga buka dhe kripa, 

sa nuk rritet më shumë njeriu!

V 

Drenicë, ti nuk je legjenda e Atlantidës

e gjallë je më pavdeksisht se kurrë, 

e vogël si zemër pulson në një trup të sëmurë, 

ti nuk ke faj; se asht… të Ballkanit, mish e lëkurë 

baladat i rëndojnë, ngjeshur rëndë si topuzë 

hijet e kreshnikëve, të bajlozëve ndër mote dhe shekuj

parazitojnë, e kotë të perëndojnë, të shkojnë

ushtri të panumërta parakalojnë, debutojnë 

marshojnë nga (dhe për në) të gjitha anët

me gjasë këtu kryqëzohen gjitha rrugët e rruzullit 

por, mos vallë për ty çdo rrugë qenka e mbyllur

një gjeneral me ushanka⁸ të zezë pati thënë kështu

apo, ishte thjesht krekosje për një tjetër të sojit 

ardhur nga Azia, ky me tubeteika⁹ të kuqe - 

ranë në dyluftim - shkas: kokëfortësia

kush na paska vallë përparësi 

në udhëkryqin më të çoroditur të planetit

pa semaforë të asnjë mbreti, pa drita të asnjë mileti

të tjerët nuk shihnin, nuk dëgjonin, 

edhe më vonë shtireshin se s'kanë sy dhe veshë

Avrupa “bënte plane” të përtej-oqeaneve

të nënshtronte ata me tomahawk¹⁰, me bumerang¹¹

ashtu dy kontinente pushtohen, shumë ishuj e thesare 

pse t'mos lësh në mjerim një karabahçe

s'ke kohë të humbasësh me pashallëqe 

të shesësh trimëri me nizamë, me kapedanë 

ata nuk besojnë në zbulues botësh, asnjë sulltan 

në kolumbianë - fat i mirë pra – se ndryshe keq 

t'iu tekej osmanlinjve të shtiren ameriganë 

mrekulli që nuk dinë, nuk janë –

përtej oqeanit lëkurëkuqtë në wigwam¹²

më tutje engjëjt aborigjinë australianë

ngrini vetëm pak sytë ju të verbër evropianë 

dilni nga kjo errësirë mesjete, mprehni ëndrrat

nisni veloret; çfarë pret ti kokëmadhi Amerigo

mos shiko asnjë sulltan, mos u huto… 

më mirë çajë detin injoro ethet aziatike, koshmaret ballkanike

zjarrin ndër veshkë të nënës Evropë 

se një veshkë nuk është zemër (bënë dhe pa një) 

brengat fundosi mes gjinjsh të zonjave 

kur të pudrosen tualeteve të Berlinit, Vjenës 

mos ki dert, me pak diplomaci ato ia dalin 

(për një vezir do bëjnë punë buzëqeshjet e sisëbardhave,

parfumet e shtrenjta, muzikat e salloneve) 

dhe ushtritë e sulltanëve thjesht do mrizojnë 

aty ku janë… në Ballkan!

VI 

Dhe ja… tash Evropë, prapë si dikur

zhurmë e trishtë, llahtari, klithma nga një skaj në tjetrin,

vaje rrënqethëse nga zemra e tokës, miliona dridhje, 

miliona shkundje e lëkundje baltës rrahur nga lloj-lloj thundrash, 

miliona eho, miliona gjëmime përvidhen damareve

nëpër mote e motmote barten, tërhiqen, rrëshqasin

në këtë fundshekull, si në tobogan¹³

shpalosje e një turpi të ri – njollosur, 

faqepërlyer histori, justifikuar nga neo-gjeneralë

ushanka gjithfarëngjyrëshe, hije fantazmash

bekuar nga fustanellëzinj të kërleshur

në emër të Tempullit, të populizmit të verbër

mobilizohuni, le të trazohen shpirtrat, eshtrat 

le të kthehen në hi e pluhur – dhe shih

një agshol i vetëm i nxjerrë bojën një shekulli

ngopur përbuzje, nëpërkëmbje, ngopur grykësi

athua vallë dikush (me bekimin e Perëndisë) lindka

për të djegur, për të kthyer çdo gjë në pluhur…14

shih Evropë e verbër si vriten fëmijët e tu 

më parë një Srebrenicë-masakër u desh të bindesh 

monument tmerri, si portë e turpit (ndoshta stargate)

të pasosh, të hysh në mijëvjeçarin e ri 

madje dhe talleshin me gjeneralët e tu, Evropë

ke parë fort mirë ata, ke ndier në lëkurë 

njëjtë pelegrinë të tempullit, dikur

prisnin frazat e bekimit, foshnje njësoj të padjallëzuar, 

engjëj të kësaj bote, me gishtin e madh të thithur

me shkëlqimin e larë nga lot-kristali në sytë 

kërthizëlidhur (mbase) nyjëzuar ngutazi 

kromozom i vulosur për një foton drite

për një tik-tak të kohës së çalë ballkanike

tash të largët, të verbër, të humbur në errësirë

kushedi sa shekuj verbëri, sa shekuj mugëtirë

me ftohtësi Karpatesh në bebzë, akull Siberie

të falur, të dhuruar, të huazuar, të vjedhur e të gjetur,

të blerë, të stërblerë, të shitur, të stërshitur

si robër djajsh

VII

Evropë, përtej oqeanit askush s'të fali kulaç 

as seminollë, as apaçë s'të fali kush një pëllëmbë

e pra, edhe në Ballkan tokat zotër kanë;

“e kujt është Ilirida” - u kollit një burrë në Prekaz

i vuri diellin verbërisë shekullore, si me lloz ndali për një çast

gjithçka ndali - vetë historinë tënde, Evropë

do të tretem, të shkrihem… nëse jam borxh e kam

e ti barbar pretendo të më zbrampsësh, 

provo të bësh turpin e shekullit, 

unë isha dhe jam - mbes gjithmonë i gjallë

eshtrat ilirikë fosilizohen në kristal 

s'duhen shkenca as akademi për t'i parë 

frymojnë frymën e të parëve, nderin e baballarëve 

a nuk është ironike ti shtypës, thundërzi gjakatar i un-it tim, 

ti shpirtzi tankset, topat e tu qysh në uzinat “bekuar”

nga misionarët spërkatur me hijeshi, fort mirë besa, 

sa mrekulli ndërsa grykëhollën time paskan “mallkuar”

sa të çuditshëm shërbëtorë perëndie, ata sojlinj!

Dhe shih muret e kullave - kanavac qëndrese 

façadat e kësaj dite art i kulluar janë, barbar

e sheh pra - art i brushave të Diellit mëngjesor, i kësaj përflakjeje 

art i rilindjes, i qëndresës, i besës dhënë nënëlokes 

për qumështin, për djepin, për ninulën… për tokën

ku kam lindur dhe do mbroj nderin të shuhem -

besë qe e njeh gjithë bota, gjithë kontinentet

anembanë të gjithë mbretërit, e ti barbar s'deshe

por do ta njohësh sot, të betohem në këtë ditëbardhë 

të mëdhenj e të vegjël do i kesh 

si për t'u bindur se ç'rrisin djepat shqiptarë; 

ke parë çerdhe shqiponjash ndonjëherë, barbar?

Do i shohësh sot… ja Mic Sokolat nëpër istikame 

gjithkah do i kesh, besëlidhur mes këngësh, mes zjarresh, 

mes tytash, me dhëmbë plumbat t'i ndalin, flijohen

bëhen një me dheun, prapë i mprehtë është, 

vigjëlim shqipesh është, frëngjive shekullore në logje mejdani, 

në fushëbetejë kolona cep më cep Iliridës, krenari arbërore – 

dhe dëgjo, ti vrasës karpatesh, dëgjo,

do kthehem në çelik sot, do shkrijë shkëmb

të të përpijë toka, të të dridhet nën këmbë 

xhamadanin do bëjë parzmore titaniumi, 

dhëmbët plumba argjendi, projektilë termosenzorë 

ndoshta, të të ndjekin për majëtyte 

të të ngulen në bebzë, as dhe një t'mos shkojë huq

vargonjtë do i këpus copë-copë njëherë e përgjithmonë!

VIII

Eh, ju mjeranë, ju vrastarë, si nuk e shihni fundin

në zezonën tuaj – të turpit mercenarë

në ballë me thika ravijëzuar reliktet e urrejtjes,

çdo bëni tash? Do hidhni puseve viktimat

në sytë e fëmijëve shashtisur (s'ka se si)

hijet e tmerrit nuk duken ndryshe, nuk shihen ndryshe

ata që masakrojnë pleq e fëmijë – krijesa të trishta

kërcejnë n'lumin e zi-katran, si alien-ë të Gigerit¹⁵

të çartur, sypëlcitur nga gjaku - humnerave

të gjejnë rrugët e ikjes; lemeri të dështuarish,

me nofkë o pa emër, tatuazh i mërdhezur 

gjetur metropoleve, mjerim pijanecësh

skutave më të ndyera të Lindjes, gjer në Siberi

për t'varguar fallangat, legjionet e zeza, 

hordhitë mizore – ja si hanë dhe misht' e vet

në emër (ndoshta) të mbijetimit kanibalistik

lloj-lloj njësitesh shfarosëse, “tigra” arkanoidë 

beret'kuqë-komando… - për çfarë “dorë e zezë” 

foshnjet t'i masakrosh, të luash crematoria? 

Tash nuk ke kohë as bishtin të ulësh, ork i ndyer

gjaku në alkohol kumbullash kthyer 

të kapërcesh kufomat e prishura prej kohësh,

hendeqeve, gropave - viktima të pafajshme, 

pleq, gra, fëmijë… këputur me dorën tënde mpirë

gjilpërash narkotike, sterilizuar në flakët e nëntokes 

të gjesh e të mbledhësh gjymtyrët tua tash 

për të fshehur pasionin apokaliptik

pas bishtit të atij që të solli, shtatë palë brirësh, 

shtatë herë përdredhur; të strukesh thellë bishë 

jazbinave më të errëta të ferrit, si gjakpirës

të arrish në tokën tënde i ndyer, i dërguar, i paguar 

për të ngordhur, për t'u shuar e, çuditërisht i gjallë

kthehesh!

IX 

Për të tjerët, të paemër legjionarë 

koshmaret vazhdojnë të quhen koshmarë;

ditë-netët mbesin skëterrë 

atje ndër strofka hijenash lebetitëse;

pluhuri shkundet nga fytyrat, uniformat

ndërsa gjaku, njollat e kuqe… nuk lahen lehtë,

asnjë ujë s'i pastron, sikur as mëkatet;

themelet e Tempullit i gërryen gjaku,

asnjë ngrehinë gënjeshtrash s'qëndron dot;

misionarët të groposur (verbëri urithësh)

me shputat e ndyera si të hijenave-totemë

gërvishtin luspat e pafajsisë së tyre,

zombi-statujat e zeza oborreve të turpit

duhet bërë ballë shigjetat e dritës, shtizat e së vërtetës

tek ngulen palcës që mban lidhur të ligat e shekujve,

frymimin e plogshtë të gjallimit, një milion shpifjesh ugurzeza, 

në agoni të kullufiten në një fund nga një e vërtetë e vetme - 

se kjo tokë e shkelur paska zot!

X

Në këtë fundshekull të përgjakur,

në këtë prag-shekull të shpresës

Tempulli akoma ushqehet me mitet, 

me gënjeshtrat, me përrallat dhe legjendat

ruan grahmën fisnike, frymën e vet stolisur 

me kurorën e gjembave - kurorë për kokën 

e zgjedhur me kokallë në zemrën e tokës së rrallë – 

shpallur djep i shenjtë i kombit 

djep zbukuruar me një milion emblema, relikte 

dhe me (vetëm) një sekret, një të vërtetë mykur 

në fshehje errësirës së katakombeve, labirinteve 

atje ku misionarët prapë përkëdhelin mjekrrat butësisht, 

luten, mishërohen, e trurët kriposen devotshëm 

për të verbërit e mileniumit të ri!

APPENDIX 

Lutja për Ballkanin!

O Zot i Gjithëfuqishëm! Ne të lutemi para fronit hyjnor të na mëshirosh për bëmat tona; mëshirë për shkatërrimin kaq të madh të jetës, për gjakun që është derdhur në Ballkan, fëmijët që kthehen në jetimë, nënat që humbasin të dashurit djem, djemtë që kanë humbur etrit e tyre, qytetet që janë shkatërruar, shumë zemra që janë mbytur në gjak, shumë lotë që janë derdhur dhe shumë shpirtra që janë trazuar! O Zot! Ki mëshirë! Shuaj këtë frymim lufte, këtë flakë që gllabëron çdo gjë, këtë rrezik, këtë ngrysje-errësirë, nga faqja e tokës. Afro së bashku këto zemra. Le të ndriçojë dielli i së vërtetës mbi të të gjithë. O Zot! Kjo botë është në errësirë. Na udhëzo, na prij drejt një shkëlqimi drite; horizontet janë të zymtë nga retë e luftës. Shpërndaj këto re të papërshkueshme për ne. Na fal shenjtërinë dhe qetësinë; zhduk këto grindje, ngatërresa; mbush dritë horizontin e jetës, kështu që dielli i besnikërisë së vërtetë të shëndris me rrezet e tij. Le të ndriçohen këto zemra të errëta, le të shohin këta sy të verbër, le t'iu falet këtyre veshëve të shurdhër dëgjimi. O Zot! Mundëso që drejtësia hyjnore të shfaqet në këtë botë. Përbashko këta njerëz në festën ndërkombëtare të paqes, që të mund ta gëzojnë jetën me një dashuri të thellë. Le të përqafohen gjithë popujt dhe besimet me frymën e mirësisë universale, dhe le të harrohet urrejtja. O Zot! Vendos këtë qeverisje të drejtë që të arrihet paqja, le të ruajë sipri nëse nuk arrihen pajtimet në Ballkan. Le të ndriçojë drita e dashurisë dhe flaka tutje t'mos njolloset. O Zot! I Gjithëfuqishmi, Ti Gjithëmëshiruesi…

Abdu'l-Baha Publikuar në “The Christian Commonwealth” më 1 janar 1913, f.262-3 

Përktheu: S. Guraziu

1, 2 – derë e pasme e një restoranti (Saloon) në stilin e Perëndimit të Egër - America's Wild West

3 – të paprekshmit: Dalitët, pjesëtarë të kastës më të ulët në shoqërinë indiane (Indi) 

4 – untouchables = të paprekshmit (Dalitët) 

5 – Bhangi – personat në rangun më të ulët të Dalitëve që kryejnë punët më të “vështira”, të cilat punë konsiderohen të ulëta. Bhangi-t të ashtuquajtur “pastrues”, por në fakt kujdesen (shin) për nyjet sanitare publike (tualetë publik pa ujë dhe në kushte të rënda higjienike).

6 – karabahçe ~ (përafërsisht) = kopsht i zi, i errët

7 – Gandalf – një karakter fiktiv në veprat e zhanrit të fantazisë të J. R. R. Tolkien, ku ai shfaqet si një magjistar në “Hobbit” dhe në “The Lord of the Rings”, më vonë luan një rol të rëndësishëm në Luftën që përshkruhet në librat “War of the Rings”. J. R. R. Tolkien (John Ronald Reuel Tolkien) - Lindur: 3 janar1892, Bloemfontein, Afrikë e Jugut - Vdiq më 2 shtator 1973, në Bournemouth, Angli - Shkrimtar, akademik, filologjist - Magnum opus: The Lord of the Rings (Oxford Source: J. R. R. Tolkien: A Biography, by Humphrey Carpenter)

8, 9 – lloje kapelash ruse

10 – tomahawk – një lloj sëpate që përdorej nga indianët autoktonë të Amerikës (përdorej edhe si armë lufte).

11 – bumerang – iu përshkruhet aborigjinëve të Australisë, objekt i drunjtë i lakuar, përdoret për shumëçka; një lloj përdoret edhe si armë, nëse hedhet si duhet ai në lakoren e vet të rrugëtimit, kthehet në pikën e nisjes.

12 – wigwam – një lloj kolibe në formë kupole që përdorej nga fiset gjysmë-nomade të indianëve të Amerikës 

13 – toboggan – fjalë me prejardhje nga një fis autokton kanadez; sajë që përdoret nga fëmijët (si rekreacion) por dhe për tërheqje nga të rriturit 

14 – autori aludon në vargjet e kriminelit të luftës, Radovan Karaxhiq

15 – H. R. Giger – piktor, skulptor, dizajner, arkitekt interieri; surrealist zviceran, ideator i formës jetësore të trishtë (fantazi tmerruese) në filmin e mirënjohur klasik të zhanrit fantastik “Alien”, për çka mori çmimin Oscar në vitin 1980. Në natyrën e veprave të tij si fondamentale merret Estetika Biomekanike, një dialekt mes njeriut dhe produkteve makinale, duke prezantuar një univers në vetvete, paralelisht tmerrues dhe sublim.

S. Guraziu, 1999

Përgatitur për konkursin për poezi e pikturë, “Me Agim Ramadanin, 2007”, prill 2007.