AKUARELI I DIELLIT
Iku Tetëmbëdhjetë vjeçare
E bukur S…
Si hëna pesëmbëdhjetë
Në fletore shkroi vjershën
Për Mëngjesin në Prishtinë
I pëlqyen soliterët e lartë
Dhe shtëpitë plot blozë
Tjegullat e çative të ulta
Me myshqe të venitura
Shtegu i fushës kujtonte nënën
Më këmbë t’amputuar
Dhe Agimin e madh pas shiut
Që lëkundin pemët në zgavra
Në Prishtinë..
Ajo me gishtin tregues vizatoi
Në xhamat e ateles
Profilin e babait plak-Metë
Pastaj e fshiu me dorë
Dhe dorën e puthi
Kur u kthye në vendlindje
Vuri pëlhurën pas një karroje me sanë
Në kalldrëm…
Dhe vizatoi dridhshëm
një rrugicë fshati në muzg
Në agimin e azhurtë
Hapi dritaren
Rrotulloi çuditshëm
Lindjen e Diellit
Hijet në vetminë e rrugës
Dallëndyshet
Një pikë vesë
Në mbremjën e majit
Ngriti penelin
Dhe e ngjeu në Akuarelin e Hënës
Pikturoi rrugën
Me baltë të Strellcit
Durakun plak
Kopshtet me dardhë
Fshatarët e vyer
Me drapërinj në duar
Shtëpi me dyer të rënda
Strehë me borë
Hapësira bojë gushëpëllumbi
Hga fshatrat malorë…
RREZE DRITE
Për Ty nga zemra
këtë poezi po e rris
asnjë hije muzgu
nuk i fus brenda
Ti kërkon dritë
se ishe dritë
siç janë dritë
të gjitha nënat
Vije Ti
çdo mbrëmje
duke më pëshpëritur:
-Natën e mire bir
çelësin mos ia vë derës
do të vijë nëna
(Gjumin pa ta prishur)
me hapa të pranverës
Biro
të të shoh mos je shpluar
kur ike
Unë të putha
a thua më ke ndjerë
ndoshta vetëm koha
si rreze drite
në mua t’paska mbetur
Këtë poezi Nënë
nga zemra e shkrova
dhe hije azhuri
s’i futa Brenda
Ti kërkon dritë
se ishe Dritë
siç janë Drita
të gjitha Nënat
LAJTMOTIV I SINQERTË
U këndoj të thjeshtave
të urtave
fjalës së dashur
dritës së qartë
të gjitha ëndrrave
më ljtmotiv të sinqertë
të gjitha këngëve
përherë me krryerresht
Femrave
Ejani në këngë
Nëna dhe motra
të dashura gra
hyni në këngë
në lindëm nga këngët Tuaja
nga zëri Juaj
morëm këmbë
Flori Bruqi
____________________
E lutur poete, i lutur poet, shënohu edhe ti me poezinë e shpirtit tënd për NËNËN!
Ka shumë dashuri nëpër të cilat frymojmë, por - E para është NËNA.
Le të jemi së bashku, të barabartë para NËNËS!
Kopertina e Librit "Karvan dashurie"
Për Nënën, ashtu siç shkruajmë në çdo kohë, ashtu edhe do të botohet gjithmonë... Ishte vetëm hapja e një Preludi AMËSOR. Besoj në mirëkuptimin tuaj fisnik
-Iliriana Sulkuqi, Brooklyn, NY, USA
ilirianasulkuqi@yahoo.com
Nga: Bekim FEHMI
Nuk jam shkrimtar, por një libër që më ka lindur vetvetiu, ia kam kushtuar nënës sime Edije Xërxa Fehmiu, bashkëshortes
së babait tim Ibrahim Fehmiut. Por nuk ia kam dedikuar vetëm
sakrificave të jetës së saj, por të gjitha nënave, jo vetëm shqiptare,
jo vetëm ballkanase, por të gjithë nënave të botës. Ka një thënie se,
një vepër e një gjenerate vlerësohet me atë se çfarë ata kanë lënë në
kulturë, p. sh. Fransua Miteran do të mbahet mend nëpërmjet një piramide
të ngritur para Luvrit në Paris, Pompidu do të mbahet mend për qendrën
Pompidu,etj. Por gruaja është ajo që duhet të vlerësohet mbi gjithçka në
çdo vend të botës, pasi ajo lind njerinë.
(Autorët e poezive)
Agnes Gonxhe Bojaxhiu
Adnan Mehmeti
Adelina Dokja
Agim Spahiu
Agim Bacelli
Aleksandër Bllok
Agron Sela
Aleko Likaj
Anton Çefa
Anila Qirjazi Mihali
Argetina Tanushi Aquino
Adelina Dardha Haskaj
Bekim Fehmi
Betim Muço
Blez Sendrar
Bllaga Dimitrova
Dalan Luzaj
Demir Gjergji
Dritero Agolli
Dylbere Dika
Edmond Shallvari
Elinda Marku
Esenin (Sergej)
Eugjen Eftushenko
Enkelejda Kondi Masseboeuf
Faruk Myrtaj
Fatime Kulli
Fation Pajo
Faslli Haliti
Frederik Reshpja
Frederik Ndoci
Fatmir Terziu
Grigor Jovani
Janaq Pani
Julia Gjika
Kostaq Duka
Kolec Traboini
Kozeta Zavalani
Luan Xhuli
Luigj Cekaj
Lulzim Lekdushi
Makfire Canolli
Mensur Spahiu
Medije Vraniqi
Mimoza Sali
Mimoza Rexhvelaj
Nase Jani
Namik Selmani
Nikolla Spathari
Nexhip Ejupi
Pilo Zyba
Pjetër Jaku
Puntorie Ziba
Roland Gjoza
Roland Musta
Rita Saliu
Sami Milloshi
Suela Katanja
Teuta Sadiku
Thani Naqo
Vaid Hyzoti
Vitore Sallaku
Visar Zhiti
Vullnet Mato
Vlash Fili
Valdete Antoni
Xhevahir Spahiu
Ziko Kapurani
*****
Iliriana Sulkuqi
1971-1995: Oficere , në Akademinë Ushtarake, gazetare në shtypin ushtarak dhe në Shtëpinë Botuese të Ushtrisë. Gjatë kësaj periudhe ka mbaruar studimet për gjuhë-letërsi dhe filozofi. Së fundi ka punuar si gazetare në gazetën “Drita”, organ i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë… Nga viti 2004 deri sot jeton në SHBA, New York.
KRIJIMTARIA
Botimet e para – rreth viteve ‘6o. Është vlerësuar disa herë me çmime të para Kombëtare dhe Ndërkombëtare. Poezitë e saj janë përkthyer në disa gjuhë si : italisht, greqisht, maqedonisht, bullgarisht, arumanisht, anglisht.
Renditet në disa antologji si brenda dhe jashtë vendit, si dhe në Enciklopedinë Shqiptare të Gazetarëve, në “Leksikoni i shkrimtarëve Shqiptarë 1501-2001, me autor Hasan Hasani( Shtëpia Botuese Faik Konica, Prishtinë, 2003).
Është anëtare Nderi e Organizatës Shqiptare Amerikane: ”Motrat Qiriazi”,( 15 janar 2006).
Eshtë antare e Akademisë Shqiptare Amerikane të Shkencave dhe Arteve.( 5 janar 2006).
Është Anëtare Nderi e Shoqatës së Ushtarakëve në rezervë-Dega Athinë (13.04.2008)
Është anëtare e Klubit të Shkrimtarëve “Drita” dhe Kryeredaktore e Revistës Letrare Artistike “Pelegrin”.
Libra të botuar:
-“Më kërkojnë sytë e nënës”(1974)
- Ç’u fala stinëve që ikën?”(1988)
-“Të jesh grua”(1990)
-“Do të jetoj”( Rozafa-1996)
-“Trokit dhe zgjo”( “Egnatia”- 2000)
-“Kush ma vrau OFELINË” – italisht-shqip( Toena-2000)
-“Për një mollë që hëngri Eva…”( Prishtinë- gusht 2002)
-“(F) Shihemi në sy”(janar –shkurt 2002)
-“Pulëbardhë në det’ të zi”( “Ilar”-maj 2002
-“Lirika” (Medaur-2003)
-“Hajku”- bashkëautorë(“Egnatia”-2004)
-“…Më kërkon falje” (Arbëria-2004)
- “ Poezi” (dy libra në Një) (botimet “Snaj”-2007)
-Çmimet:
-Çmimi i tretë për vëllimin poetik ”Ç’u fala stinëve që ikën”, (1988), në konkursin me rastin e 45 vjetorit të Krijimit të Ushtrisë Popullore, organizuar nga Ministria e mbrojtjes dhe Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë
-Çmimi i parë ( në poezi), në konkursin e shpallur me rastin e 45 vjetorit të revistës “Shqiptarja e Re”.(15.8.1988)
-Çmimi i tretë për vëllimin poetik dygjuhesh shqip-italisht “ Ma vranë Ofelinë!....Oiii...Oiii....! “, dhënë nga Ministria e Arsimit , Kulturës dhe e Sporteve si dhe Lidhja e Shkrimtarëve dhe e artistëve të Shqipërisë në Ditët e Poezisë Shqipe”Lulet e Verës”, maj 2001
-Çmimi i parë- për poezinë më të bukur për Dashurinë, në Ditët poetike ballkanike 2.06. 2002- Korçë.
-Çmim të veçantë në takimin ballkanik “Ditët e Asdrenit”-Shkup(2005)
-Çmimi i parë - për poezinë më të mirë në takimin poetik”Pëllumbat e Bashtovës”, akorduar nga Dega e Lidhjes se shkrimtarëve, Durrës, 4 tetor 2005.
-Çmimi “Migjeni” (2007) revista “Kuvendi”- Miçigan-SHBA
-Çmimi “Ali Asllani”-liriku më i mirë i vitit (maj 2008), akorduar nga Ambasada Shqiptare në Athinë dhe Klubi i shkrimtarëve shqiptarë të kundondodhur në botë “Drita”, për vëllimin poetik “Poezi”)
Po plas!...
Po plas, po plas,
përse nuk shpika
rrota gjigante sa Dashuria...
Si një bujkrobe do e tërhiqja
gjithë Amerikën tek Vendlindja...
Po plas, plas që askund s'jam-
as ku kam lindur,
as ku do vdes...
Që s'bëra dot një varg të malltë
dhe pse me rrokjen fjeta jashtë.
Po plas, po plas,
kujt t'i rrëfehem
që m'troket ikja n’ rrëz' të veshit,
as bardh, as zi s’më mbeti vargu,
një oqean m’ ndau nga Deti...
Po plas...po plas…
Që dhe një dorë-
shtatë breza nerv,
shtatë malle varg,
një firmë s’e hedh as për shkronjë,
një firmë s’e hedh as për një varr…
Po plas….Po plas
si në legjendë:
« ...Plasnë si poçe me verë... »
4 korrik, 2oo8 Brooklyn
Më gjeni një titull…
pa fjalën zjarr
pa fjalën akull,
pa fjalën vdekje,
pa uri pa čtje…
pa zë të mekur…
pa pikën e lotit,
pa emrin e Zotit,
pa emrin tim
pa emrin tuaj…
pa ngjyra muzgu
pa plor prej hëne
pa diell të djegur
pa mllef, pa hakmarrje,
pa fjalë përralle
pa ëndrra prej nate
pa dallgë e stuhi
pa puthje prej vlage
pa valëza, pa breg
pa mbërritje, pa shteg…
Më gjeni një titull
pa emër shpendi
pa emër ylli
pa emër mali
pa emër ishulli
as oqeani…
pa rrahja zemre,
pa ankthe malli…
pa vjeshtë të artë
pa dimër, pa ngricë
pa stinë të pjalmtë
pa verë t’lakuriqtë…
Më gjeni një titull
pa pentagram,
ku notat lozin
me shpirtrat tanë!
Shtator, 2007
Mështekna
Buzët
më humbën mes buzëve…
gishtërinjtë
mbi tastierat e brinjëve…
trupi
si një grusht i mbledhur…
Mështekën,
më thuaj, moj
si e ruan kaq vjet virgjërinë?
Të vij sonte, apo? …
Të vij sonte,
apo nesër,
a pasnesër, duke gdhirë...
a me Hënën, në të mehur,
a me Diell n’perëndim?...
Të vij sonte,
në të ngrysur,
me qirinj në Galaktikë,
a me Yllin e Mëngjesit
që i bëhem Zgjim me zgjim?
Të vij sonte
apo sonte,
dhe me Hënë, dhe me Diell,
dhe me yjet në një shportë
dhe me zemrën sa një qiell?...
Të vij nesër
a nxitimthi,
me një shkronjë që më flet shqip,
dhe me Zotin që më lindi
dhe me zë - prelud- në shpirt?...
Të vij sonte
apo nesër,
a me ëndrrat që s’u prekën,
a me fjalët që s’u folën,
a pas - kurrë, në këtë shekull?
Të vij sonte,
apo sonte?
a, pas vetes së përdjegur?...
Mos ma fshij lotin !
Mos m’i shih këmbët
kanë veshur këpucë të arnuara,
si jeta ime,
si një dashuri e harruar…
Mos ma fshij lotin,
lëre të rrjedhë
në lumin e rrudhur,
ku lahet një hënë
e joshur nga yjet…
Mos ma zgjo ëndrrën,
Dua të më dhembë!…
Letra e fundit për Anna Ahmatovën
E dashur Anna,
nuk e di, nëse të kanë ardhur letrat e mia,
ku me pak vargje të shkruaja
për botën e ëndrrës …
Nuk kam asnjë lajm prej teje
edhe pse më premtove
që do të më shkruaje
nga jeta e përtejme…
Mesa duket je e kënaqur
në atë botë, ku marrin fund vuajtjet
dhe shuhen dashuritë…
Më thuaj motër,
të vijnë më lot tek sytë?!
******
Antologjia për nënën dhe një poezi e Maro Pashos...
Dr.sci.Fatmir Terziu,Londër
Më gjeni një titull
Pa fjalën zjarr
Pa fjalën akull
Pa fjalën vdekje,
Pa uri pa etje...
(Iliriana Sulkuqi)
Këto ditë
doli nga botimi nën kujdesin e njërit prej më të përkushtuarve të
botimeve të kohëve të fundit dhe ndihmës ndaj letrave shqipe, Albert
Zholit, antologjia poetike kushtuar nënave, me krijimtari të disa
poetëve në vite. Antologjia me redaktore dhe iniciatore botuese, tejet
profesionale dhe shumë e ndjeshme ndaj figurës më të dashur për
njerëzimin, nënën, shkrimtarja, poetja dhe publicistja e mirrënjohur
shqiptare, Iliriana Sulkuqi, ka në gjirin e saj nga një poezi kushtuar
nënës, kësaj figure madhore, nga rreth shtatëdhjetë autorë. Poezitë e
përfshira në të nisin me emrin e madh të humanistes dhe Nobelistes,
Agnes Gonxhe Bojaxhiu dhe si për hir të renditjes alfabetike përfundojnë
me një emër të lavdishëm në poezinë shqiptare, Xhevahir Spahiu. Në këtë
listë të gjatë bien në sy edhe emra të tillë si i madhi Esenin
(Sergej), Eugjen Eftushenko, Blez Sendrar, Bllaga Dimitrova, që tregon
se emri i nënës është i shtrenjtë për të gjithë. Janë këta autorë pra që
plotësojnë këtë varg të gjatë e të pambarimtë që i kushtohet nënës. Dhe
në vëllimin e parë, të cilin tashmë e ka nisur si projekt dhe do ta
vazhdojë Iliriana Sulkuqi, autorët janë Adnan Mehmeti, Adelina Dokja,
Agim Spahiu, Agim Bacelli, Aleksandër Bllok, Agron Sela, Aleko Likaj,
Anton Çefa, Anila Qirjazi Mihali, Argetina Tanushi Aquino, Adelina
Dardha Haskaj, Bekim Fehmi, Betim Muço, Blez Sendrar, Bllaga Dimitrova,
Dalan Luzaj, Demir Gjergji, Dritero Agolli, Dylbere Dika, Edmond
Shallvari, Elinda Marku, Esenin (Sergej), Eugjen Eftushenko, Enkelejda
Kondi Masseboeuf, Faruk Myrtaj, Fatime Kulli, Fation Pajo, Faslli
Haliti, Frederik Reshpja, Frederik Ndoci, Fatmir Terziu, Grigor Jovani,
Janaq Pani, Julia Gjika, Kostaq Duka, Kolec Traboini, Kozeta Zavalani,
Luan Xhuli, Luigj Cekaj, Lulzim Lekdushi, Makfire Canolli, Mensur
Spahiu, Medije Vraniqi, Mimoza Sali, Mimoza Rexhvelaj, Nase Jani, Namik
Selmani, Nikolla Spathari, Nexhip Ejupi, Pilo Zyba, Pjetër Jaku,
Puntorie Ziba, Roland Gjoza, Roland Musta, Rita Saliu, Sami Milloshi,
Suela Katanja, Teuta Sadiku, Thani Naqo, Vaid Hyzoti, Vitore Sallaku,
Visar Zhiti, Vullnet Mato, Vlash Fili, Valdete Antoni, Xhevahir Spahiu,
Ziko Kapurani. Vetë autorja Sulkuqi është shprehur se këtë ia përkushton
nënës së saj, që u nda nga jeta pak kohë më parë dhe do të vazhdojë më
tej si një projekt i hapur.
Me këtë rast shtojmë një poezi të bukur në vite, shkruar nga
vlonjatja, Maro Pasho, që shton më së shumti bukurinë e dhuratës së
Sulkuqit për nënat. Maro Pasho, një mësuese letërsie, emrin e ka patur Monarki, dhe më vonë e ka kthyer në Maro:
Nëna ime kishte zë të bukur,
Nëna ime kishte zë të ëmbël,
Mund të shkrinte bora
Përmbi degët e pishave
Po të këndonte
Nëna ime.
Mund të celte vjollca
Mes ferrash,
Po të këndonte
Nëna ime.
Mund të ndalonin varkat në breg,
Po të këndonte
Nëna ime.
Po ajo ia merrte rradhë këngës...
E ndrydhte zërin
Brenda vetvetes
Me pllakën e rëndë të zisë
C’duar do ta lëviznin vallë
Atë pllakë zije
Që i merte frymën
Nënës sime?
Vetëm në ditë vdekjesh
Ndihej zëri i nënës.
Kur qante ajo
Heshtte dhoma e tërë
Dhe dëgjonte
Si dridheshin ligjet në gojën e saj.
Eh, ligjet, ligjet e nënave tona!
Nëna ime kishte zë të bukur,
Nëna ime kishte zë të ëmbël,
Po nëna ime rradhë ia mori këngës.
Zëri i saj bucet tani
Me zërin tim...
Kur del në skenë
Këndoj dhe për nënën,
Këngët që gjithë jetën ëndërroi.
Këngët që kurrë s’i këndoi,
Sepse nëna ime kishte zë të bukur,
Sepse nëna ime kishte zë të ëmbël.
