Histori lezbikesh në rrugët e Tiranës, zbuluar nga Sofia Hultin

Ato janë pjesa e padukshme e shoqërisë. Për të mos rënë pre e paragjykimit që nis që në familje, shumë prej tyre Sofia-Hultin-320x213detyrohen të martohen, edhe pse të palumtura. Artistja suedeze Sofia Hultin ka zbuluar gjatë një shëtitjeje në Tiranë shumë prej tyre. Ajo si çdo lesbike, është ulur, ka biseduar me to, dhe bën publike shumë prej historive të tyre. Ekspozita e saj “Unë jam si çdo lesbike” u çel mbrëmë në galerinë FAB të Akademisë së Arteve. Kush mund ta dijë nëse disa nga personazhet ishin apo jo të pranishme në atë ekspozitë, ato sërish janë të padukshme me pamjen e tyre, por bërtasin përmes historive personale. Sofia ka mbledhur shumë syresh gjatë shëtitjes së saj në kryeqytet dhe i ka sjellë ato si një guidë në formë audioje. Edhe pse i tregon në vetën e parë, (si e huaj është e çliruar nga çdo paragjykim), historitë e saj janë të gjitha shqiptare. Për këtë arsye dhe titullin e zgjodhi “Unë jam si çdo lesbike”. Historitë janë nga më të ndryshmet. Janë lesbiket e fshehura nën petkun e bashkëshortes, ato që kanë dy jetë: një të fshehtë, e një për sytë e botës. Për sytë e botës janë të martuara dhe kanë një burrë. Presioni i familjes ka triumfuar mbi dashurinë brenda gjinisë. Janë pastaj guximtaret që kanë treguar seksualitetin e tyre pa marrë parasysh pasojat. Kanë fituar lirinë e të qenit vetvetja, por kanë humbur ngrohtësinë familjare. Shumë pak janë fatlumet që kanë patur guximin ta çlirojnë veten nga pesha e rëndë e të qenit ndryshe nga të tjerat dhe jetojnë si të tilla, për familjen që i ka pranuar por dhe për shoqërinë. “Jam si çdo lesbike” është një shëtitje në qytet, një guidë në formë audioje dhe një hartë në të cilën tregohet një pjesë e historisë sonë në Tiranë. Ajo bazohet në historitë që me aq bujari disa prej jush kanë ndarë me mua gjatë qëndrimit tim këtu në qytet. Si çdo histori rreth një qyteti, ato janë po aq subjektive, fantastike, të trishta e plot shpresë sa edhe të vërteta. Këto janë edhe histori të një rëndësie të madhe. Historia e dokumentuar lesbike në Tiranë, që është më shumë se pesëvjeçare, është pothuajse inekzistente dhe përderisa askush nuk po e shkruan historinë tonë për ne, na duhet që ne ta shkruajmë vetë”, – thotë artistja suedeze. Janë 26 pika ku ajo ka shënjuar historitë e lesbikeve në Tiranë. Secila është një rrëfim më vete: “Si të biesh në dashuri”, “Sulmi”. “Kur preva flokët”, “Shkolla”, “Kampi i krishterë”, “Qendra e grave”, dalja publike në televizion kombëtar” etj., etj. Personazh në këto rrëfime është bërë dhe ish-zëvendësministri i Mbrojtjes, Ekrem Spahia, me deklaratën e tij në një debat televiziv, e cilësuar si homofobike, por dhe shumë aktivitete që janë bërë në mbrojtje të komunitetit LGBT. Kjo ekspoze vjen si nismë e Rezidencës Artistike “Aleanca Unstraight” dhe ka për qëllim zhvillimin e artit si mënyrë për të praktikuar politikat emancipuese. Për katër javë me radhë Sofia Hultin ka punuar me komunitetin LGBT, dhe sjell një punë që trajton në mënyrë artistikisht akute, gjendjen aktuale politike dhe shoqërore të komunitetit LGBT në Shqipëri. Përveç punës së artistes suedeze Sofia Hultin, pjesë e kësaj ekspozite ishte edhe premiera e filmit me metrazh të shkurtër të kineastit Ergys Meta. Filmi i Metës trajton historinë e dashurisë dhe hakmarrjes së një çifti homoseksualësh. Rezidenca Artistike “Aleanca Unstraight” është një sipërmarrje e Aleancës kundër Diskriminimit të LGBT dhe “The Unstraight Museum”, e mbështetur nga Instituti Suedez.

Disa nga rrëfimet e lesbikeve të kryeqytetit

Si rashë në dashuri

Kur filloj mendoj për këtë, mendoj se gjithmonë kam qenë lesbike, por u sigurova një vit më parë kur ndjeva se kisha rënë kokë e këmbë në dashuri me shoqen time më të ngushtë. Kishim dy vite që njiheshim para se të ndodhte gjë, por kur kthej vështrimin pas më duket se ato vite njohjeje kishin qenë njësoj si takime dashurie. Fantazoja shumë për të, do doja të isha gjithë kohës me të, por në fakt nuk arrija t’ia thosha, megjithatë një ditë ajo më thotë se dëshironte të më pyeste për diçka dhe e dija se kishte të bënte me çfarë ndjeja dhe i thashë: “Më pyet” Ajo më përgjigjet: “Jo, nuk mundem”. Dhe unë i them: “Jo të lutem, më pyet”. “Jo, nuk do të pyes” dhe ky debat zgjati për rreth një orë. Dhe kur ajo në fund më tha: Ok, do të të pyes. Çfarë do të mendoje nëse do të puthja?”

Sulmi

Kur isha 17 ose 18 vjeçe, po shëtisja me të dashurën time pikërisht në këtë rrugë. Ishim për dore dhe 5 çuna që na panë filluan të ulërisnin dhe kapën për krahu të dashurën time dhe e tërhoqën tutje nga unë. U inatosa dhe fillova të zihesha me ta. Njëri prej tyre kishte një shishe në dorë dhe më sulmoi me të, duke arritur të më priste me anë të saj në krah. Sigurisht që iu përgjigja sulmit të tij, por ata ishin shumë dhe askush nuk u afrua të na ndihmojë. Gjithmonë është kështu. Më kanë sulmuar shpesh dhe askush nuk ndalon të më ndihmojë.

Kampi i krishterë

Këtë verë familja ime më dërgoi në kampin fetar për një javë dhe atje u hap një debat i paparashikuar për homoseksualitetin dhe të gjithë ishin kundra tij. Kishte shumë urrejtje dhe injorancë dhe njerëzit thanë gjithë ato gjëra homofobe dhe idiote. Ishte krejt e dukshme se ata veçse sa e lexonin dhe e përsërisnin Biblën. Këtë libër shkruar vite me parë. Dhe në fillim vetëm rrija dhe i dëgjoja në heshtje, por pas pak nuk po i duroja më dhe iu ktheva kësaj vajzës që sapo kishte bërë një ligjëratë homofobe. Njerëzit që ishin aty u kthyen të gjithë dhe më thanë: A nuk je e krishterë? – Jo, dhe unë i mbështes të drejtat gay. Nuk mund t’u thosha që isha lesbike, por isha shumë e inatosur dhe fola vërtet me zë të lartë. Dhe u ndjeva e guximshme, u ndjeva mirë, vërtet mirë. Më pas drejtori i kampit foli me mua dhe unë i thashë që jam lesbike. Dhe ai tha: “Nuk ka gjë, por unë do të lutem që kjo gjë të kalojë”. Tani ai më kontakton shpesh, duke dashur të thotë se mund të më shërojë me gjërat e tij të Biblës, por unë thjesht i them se nuk jam e interesuar.

Komisar Katani në Fier

Edicioni i dytë i “Apolonia International Students Film Festival” këtë vit sjell një të ftuar special, aktorin Michele Placido, i mirënjohur nga publiku shqiptar në interpretimin e personazhit komisar Katani në filmin “Oktapodi”. Ky edicion organizohet nga Qendra “Epoka e Re”, në bashkëpunim me Bashkinë Fier dhe financues kryesor “The Swedish Institute” (Qeveria Suedeze), më 20-25 shtator. Në këtë edicion konkurrojnë 50 filma me metrazh të shkurtër nga 29 shtete të botës. Festivali është konceptuar si një takim për të apasionuarit e kinemasë, ku për gjashtë ditë do të kenë mundësinë të ndjekin prodhimet më të fundit kinematografike shqiptare dhe ato të huaja.