“TRIOJA” e Skënder Sherifit
Skënder Sherifi ka jetuar që prej fëminisë së mitur e deri më sot në boten frankofone
evropiane, dhe është formuar në të, gjë që bie në sy që në kontaktin e parë, nga mënyrat e sjelljes, narrativiteti i mendimit dhe emfaza ndaj jetës në tëresi.
Librat e tij janë shkruar ekskluzivisht në gjuhën frenge, në vijimësi, deri në vitin e fundit.« Trioja » është e para thyerje duke u shkruar mirëfilli si tekst në shqip, dhe kjo gjë nga pikëpamja psiko-linguistike shënon një evenement në jetën e autorit.
Së pari kjo vepër të befason për nga pasuria dhe autenticiteti i saj. Idetë shprehen në një shqipe të lirë, spontane, të guximshme, dhe që përmban mbrenda vetës ngjyren, atmosferen e kosmopolitizmin e autorit, ashtu siç e njohim ne që prej njezet vitesh, në marrëdhëniet e tij me hapësirat letrare e kritike në vendin tonë.
Është një hap i madh për Skënder Sherifin që na propozon universin e tij me këtë shqipe aq të bukur, të lirë e të dekompleksuar, ashtu siç ka vepruar edhe me dekada me gjuhen frenge, duke operuar e eksperimentuar në horizontin e saj.
Tani për shka na flet kjo vepër ? Tre personazhet kryesore të Trios simbolizojnë tre
arketipe ose ikona të mbarë njerëzimit modern : figuren e artistit në boten e tij
imagjinare, ëndërrimtare, fantazmatike e jashtëtokësore kundrejt jetës praktike të
përditshme ... figuren e femrës me magjinë e bukurinë e saj, paradokset dhe kërkesat
e saj në mes ëndrrave, qejfeve, lukseve, materializmit, por edhe thellësitë shpirtërore,
dikund gjysmë « Simone de Beauvoir » e gjysmë « Viktoria Beckam », gjysmë shpirtë i thellë, e gjysmë show, materie dhe aparencë siperfaqësore, objekt sensual dëshire, luksi e konsumi.
Dhe më në fund figura e biznesmenit ose e miliarderit që jeton për të krijuar pasuria të
pafundme, duke menduar se e sundon dhe e kontrollon boten e njerëzit me fuqinë e tij financiare, sepse çdo gjë shitet e blehet në jeten moderne. Por nga një herë i kujothet që i mungon pak shpirt, pak sensibilitet e fantazi dhe disa herë dështon, sepse femra i reziston. Këto tre personazhe që njihen nga ne të gjithë, janë stereotipe, por edhe futen në debate, në kontradikta, në kërkesa dhe pyetje permanente me veten dhe me tjetrin. Përplasen pa e gjetur kurrë përgjigjen për problemet e tyre jetësore, nga që kërkojnë të pamunduren, duan të kompletohen me gjithëçka, duan ta gjejnë alter egon e shpirtit, partnerin e tyre ideal, dashurinë sublime, pasionin vulkanik të Romeos e Julietës, duan që jeta t'ua plotësojë gjitha dëshirat mbi këtë tokë, duke u zhytur në nje epikurianizem të shfrenuar, duke u vetëbërë objekt admirimi e narcisizmi, qendra e marrëdhënjeve njerëzore në gjitha raportet e dashurisë me tjetrin, sepse janë individualistë, egoist e deficient ... pastaj e shofin veten në pasqyren e tjetrit, e cila i mhanit për elementet që ata vetë nuk i kanë, por në fakt e urrejnë tjetrin që ua paraqet gjitha defektet e mungesat, duke e trajtuar si armik potencial e konkurent, sepse e urrejnë në thelb pjesen e errët të tyre. Trioja na shpreh një kërkesë dashurie, pasioni, erotizmi, humaniteti të pafund, si një vullkan i ndezur plot gjurulldi e përplasje, duke strukturuar rreth temës qëndrore universale, të gjitha problemet aktuale që preokupojnë qenien, ku përfshihet edhe pjesa kombëtare. Flitet mbi botên e globalizimit, të betonimit, të anti humanizmit, të reklames, të konsumit
të shfrenuar, të ekranizimit e robotizimit, të klonizimit, të gjitha formave moderne të larjes së trurit, flitet për problemet ekologjike, për temat e mëdha filozofike, për vendin e artit në kohen ku jetojmë, dhe pos asaj, shtrohen me shum arsye, disa pyetje mbi boten tonë shqiptare, absurditetet dhe disfunksionimet e saj. Trioja e Përjetshme është një vepër, një libër me interes, dhe hapë sipar, horizont modern për skenen, duke i rinovuar kodet, temat e skemat tona skenike tradicionale, duke na futur në një univers të ri që harmonizohet me kohen. Ajo vepër e meriton një tjetër jetë, nëpërmjet gjallërimit në skenë, i shërbyer nga një regjisor i provuar, në nivelin e duhur, me aftësi e vizion modern per skenen dhe publikun shqiptar.
