Petraq Risto është lindur në Durrës më 9 qershor 1952. Ka kryer studimet e larta në Universitetin e Tiranës, dega Gazetari, si dhe një vit pasuniversitar për kritik teatri. Me krijimtari letrare është marre që në moshe të re. Ka botuar mbi njëzetë libra: poezi, romane, tregime etj. Kritika letrare dhe personalitete të specializuara të letërsisë shqipe kanë veçuar cilësinë artistike, sidomos në vëllimet e viteve të fundit "Mollë zhvirgjëruar nga rrufetë", (2001), "Lojë shahu në shekullin XXI", (2005) "Engjëlli me virus H5N1"(2006) dhe "Mënd+afsh"(2007). Ka marrë disa herë çmime kombëtare është botuar edhe në spanjisht, anglisht, etj.
Lëkura, o Zot sa vlen lëkura!
Lëkura e gjapërit
lëkura e njeriut me tatuazhe gjarpëri
lëkura e ujkut
lëkura e deles me tatuazhe ujku
lëkura e martirit me tatuazhe kamxhiku
lëkura e gjarpërit me tatuazhe njeriu
gjarpëri ka shtatë lëkurë
për të kujtuar shtatë rrathët e Ferrit.
Lëkura, o Zot sa vlen lëkura!
Lëkura jote e regjur:
do bëhen këpucët
që do grisësh nesër
Lëkura e lirisë është pa ngjyrë si ujët që rrjedh pa kthim
Shitet lëkurë, lëkurë pa çmim
veç ca lotë shpërblim.
Lëkura të holla, lëkura të trasha,
herë sholla, herë të mëndafshta
lëkura, lëkura
eshtrat nën to bëhen ura
e gjaku rrjedh si lumë me burime të humbura.
Lëkura, o Zot sa vlen lëkura!
Mesazh në detin e shpresave të vdekura
Isha fëmijë. Në shishen e blertë
mbylla mesazhin e shkruar me ndroje
dhe e hodha në det:
të lundroj, të lundroj, të lundroj.
Veç kur u plaka, u kërrusa
dhe ylli i pleqërisë m’u bë tumor te buza
një natë vala te këmbët e mpira
më solli shishen e blertë:
bashkë me ato që dikur kisha shkruar
lexova mesazhin absurd që më sillte një jetë...
I plakur siç isha
i rrudhur, i pakët
u futa te shishja
u hodha te dallgët
që nesër të më gjejë
(jo nipi)
po fëmijëria ime e largët.
* * *
Atë ditë në ballin tim vdiq një xixëllonjë
ti mungoje në funeralin e dashurisë së parë
drita e xixëllonjës - magji më pushtoi
dhe në ballë m’u vizatua një kryq e një varr.
Fluturat e zeza imituan vajtojcat,
hëna mbi det të vizatonte ty
yjet imitonin xixëllonjat
dhe mua - hiç i zi.
Kitara imitonte prostitutën e dehur
në gropën e saj tringëllinin monedhat
me tela këputur si leshrapakrehur
kuiste e qante me shpirtin nga era.
Këmbëzbathur vrapoja në rërën e lagur
anijet shpirtgjera më zgjasnin direkët
vjeshta më falte dallëndyshen e mardhur
pranvera më jepte folezën në degë.
Vrapoja dhe qaja xixëllonjën e fatit
në botë atë natë nuk kish më të trishtë
s’e di si u ktheva i larë nga mëkati,
veç di se një orë u bëra dhe Krisht.
Gazmore me vdekje
Qëllon ndonjëherë gratë na duan të vdekur
duke ëndërruar të ardhmen pa ne
Ne tështijmë: shëndet, thonë ato
me përkujdesjen që të hedhim shallin qafës
natyrisht pa menduar të na kthehet në lak.
Qëllon ndonjëherë që ne i duam gratë të vdekura
ëndërrojmë të ardhmen pa to
ato tështijnë: shëndet, themi ne
dhe u shtërngojmë kopsën e fundit të trikos
pa menduar t’jau shtërngojmë më shumë nga ç’duhet.
Kënga e këngëve 1: Ktheje pengun
Jo, nuk gaboj: atje tej në muzg zotat merren fshehtas me shkrirje floriri
të veshin me to perëndeshat dhe prostitutat
dhe kur tepron diçka u shkon mendja për detet dhe malet.
Zotat e muzgut i bëjnë lulëkuqet të fërkohen paturpësisht me kallëzat e grurit
dhe hedhin pakëz ar e pakëz argjend në trupin tënd
në buzët e prushta, në hundën tënde: kodër që ndan dy liqene drite.
Jo nuk gaboj.
Po ti ktheje pengun para perëndimit të diellit
peng mos mbaj as flori, mos mbaj peng gurin e mokrës,
peng pusin mos e mbaj: shuaj etjen e botës,
Nuk gaboj, nuk gaboj natyrisht: dashuria është fllad
dhe s’i përfill prangat që fsheh trëndafili në gonxhet florinj.
Jo nuk gaboj, nuk gaboj aspak
secili dënohet për mëkatin e tij
peshorja është si sytë e një fytyre:
pesho muzgun e Zotave të shthurur
lulëkuqet tek fërkohen paturpësisht me kallëzat
peshomë dhe mua që vijë duke u luhatur
megjithëse ka një orë që i jam larg anijes
dhe toka, për çudi, nuk ka dallgë.
Një pikë (.)
Ishte një pikë e thjeshtë . si të gjitha pikat
si shenja që lë kompasi mbi letrën e bardhë
para se dikush të krijoj Botën.
Një pikë e vockël në kërkim të mbylljes së një fjalie
mbase të harruar nga Shekspiri...
Një pikë shumë e vockël: majëz nga bari i përjetësisë
rrëmbyer nga gjarpëri i Gilgameshit...
Një pikë thuajse e padukshme: njollëz loti zvogëluar me lupë ligësie.
Rrotull asaj pike u mblodhën të gjithë
të mëdhenj e të vegjël
shikonin njeri - tjetrin në sy
për të zbuluar
nga cila retinë
kish rënë.
Përgatiti:Flori Bruqi
No comments:
Post a Comment