Nga Yllka Filipi
Ky
libër u shkrua në pranverë-verën e vitit 1998, kur unë isha ende
studente e apasionuar e letërsisë. Pasi e mbarova m’u desh ta mbyllja në
raftin e gjërave të përfunduara. Çelësat e pamundësive e lanë për
shumë vite aty brenda. Kapitujt e fundit u plotësuan në vjeshtë-dimrin e
vitit 2009.
Mungesa
e një subjekti të mirëfilltë letrar është e qëllimshme. Ashtu siç jeta
njerëzore nuk ka një skenar të projektuar saktë, por shpesh është veç
një vorbull e ngatërruar, edhe reflektimet mbi të janë pothuajse të
tilla. Personazhi është shumëdimesnional në transformimet e tij. Një
qënie komplekse e ndryshueshme si një figurë gjeometrike, e cila
vërtitet nëpër rrjetat e frikshme të fatit. Format që merr janë
njëkohësisht ndjesitë e çuditshme në marrëdhënie me gjithçka që e
rrethon. Bota e tij është një simbiozë e përkryer mes Zanafillës dhe
kohërave moderne. Është përralla e verbër të cilën njërëzimi kërkon ta
besojë e njëkohësisht e vërteta e hidhur që dhemb. Shprehjet në
latinisht janë nostalgjia e kuptimit tonë ekzistencial
për gjërat që tashmë i përkasin kujtimeve të vdekura. Trualli
shpirtëror është i lëkundshëm. Ngjarjet zhvendosen nga planeti Tokë, në
planete të tjerë imagjinarë. Kapërcimet kohore janë një sfidë për të
projektuar të ardhmen. Shpesh kalohet në akohorësi. Në vetminë e tij të
turbullt personazhi kërkon përjetësisht dashurinë, gjersa në fund e
kupton se ekzistenca e përkohshme në këtë botë e dënon me pushtetin e
saj absolut. Ky univers le gjurmë të pashlyeshme në qëniet njerëzore,
aq sa shpesh, ato nuk dinë se cilat janë, ç’formë kanë, ç’ëndrra thurin,
nga vijnë e cilës epoke i përkasin. Persiatjet filozofike të
personazhit ndërpriten herë pas here nga të qeshurat sarkastike të
fatit.
Në
pamundësi për ta inkuadruar brenda një kuadrati fiks të krijimeve
letrare e kam quajtur roman, pavarësisht se e kam thyer pothuajse
plotësisht strukturën tradicionale të tij.
Lexues i dashur! Në segmentin tënd jetësor ka një mister të strukur diku, i cili të flet heshturazi: Të më duash mua, vetëm…!
