Shkruan: Shefqet DIBRANI
Prolog
Arif MOLLIQI është poet që ka krijuar individualitetin krijues jo vetëm në poezinë e sotme shqipe që krijohet në mërgim, por përmasat e këtij individualiteti maten me nivelin e poezisë së sotme shqipe në shkallë kombëtare. Tashmë poezia e tij ka fituar një vlerë dhe peshë artistike, vlerë që duhet respektuar, sepse ka tërhequr vëmendjen e lexuesit, për më tepër të asaj kategorie që leximin e poezisë e bëjnë më kujdesshëm dhe në mënyrë profesionale. Janë këto disa nga arsyet pse themi se Arif Molliqi është nga ata poet që poezinë e ka pasion, dhe atë e krijon jo për të plotësuar ndonjë vakum krijues, por thjesht shkruan për të shprehur ndjenjën dhe përkushtimin e tij letrar. Tash kur përmendim këtë autor, duhet të besojmë se e kemi fjalën për një individualitet krijues, për një poet që krijon kujdesshëm i cili si prodhimtar i vlerave letrare duhet respektuar dhe duhet t’ia pranojmë suksesin e gjertanishëm për t’i dhënë vendin e merituar në kuadrin e letërsisë kombëtare.
Te poezia e Arif Molliqit spikasin tipare dukagjinase të kultivuara qysh në kohën e rinisë së hershme dhe të shprehura qysh në librin e parë të tij “Simfoni për darkën e qenve” (1994), me të vetmin ndryshim se melankolia për atdheun sikur e ka ndryshuar baraspeshën.
Tashti kundrimi i fenomeneve bëhet nga larg dhe është bërë obsesion i tij krijues, duke e bërë poezinë më meditative, më të përjetuar dhe shumë më të dhembshme, ngase edhe ato nota lirizmi edhe ato fije gëzimi sikur i këputen nga një jetë e të qenit larg atdheut, larg realitetit për të cilin ai jeton dhe krijon: “Vjen një kujtim e ma ledhaton ballin/ Miqtë e mi vijnë dhe ulen rreth sofrës sime/ Me baladat e përgjumura...”.
Metafora dhe simbolika e mërgimit
Mërgimi, ky fat a fatalitet nuk është vetëm i Arif Molliqit si poet dhe krijues, këtë fat e kanë pas dhe e kanë përjetuar me mijëra e mijëra poet të rruzullit tokësor, madje as për poezinë shqipe nuk shënon ndonjë risi. Por, mund të konstatojmë se motivi i mërgimit te poezia e Arif Molliqit sikur lëshon një mallkim për “Tokën Arbërore” që nuk pat vend të mjaftueshëm për të gjithë poetët të cilët më mirë se kushdo tjetër e deshën dhe u dogjën për atdheun e tyre, prandaj ata më mirë se kushdo tjetër mbollën dashurinë dhe kultivuan kulturën e dashurisë për atdheun, për të cilin vazhdimisht gjakojnë dhe krijojnë.
Këtë gjendje shpirtërore të tij më së miri e shpjegojnë këto dy vargje: “Këtu askush nuk më njeh/ Përveç atyre që jetojnë si unë”.
Vëllimi poetik “NJË HIJE BËNTE RRUGË” sikur i materializon dhe i sforcon këto bindje se: “Mbi moshën e tij (time)/ Durimi ka ngarkuar barrë të rëndë”, faqe 10.
Padyshim, kjo vlerë meditative dhe ky sublimin i gjithë kësaj dendësie ka prodhuar poezinë më të avancuar në aspektin artistik. Në një rast tjetër ja se si shprehet ai: “Nëpër qytet lakuriq janë zhveshur rrugët”, e të njëjtën poezi e mbyll me vargjet: “...pas muri/ Që kurrë nuk e kisha parë/ Nga etja për ta prekur piva vesën e syrit tim/ Pa lot ç´kuptim do të kishte lutja”.
Poeti merret shtruar me temën e mërgimit të cilën nuk e kundron përciptazi, ai është futur thellë në thelbin e çështjes duke na sjell një motiv e qasje të re të cilën nuk e hasim kaq artistikisht në librat paraprak.
Mërgimi dhe simbolika e vendlindjes
Për jetën e të qenit poet i mërguar, larg atdheut, larg të dashurve dhe larg realitetit për të cilin jeton dhe krijon, Arif Molliqi e ka konkretizuar në një sërë poezish të këtij libri. Temë kjo që nuk i shqitet nga vrojtimi, nga përjetimi dhe nga preokupimi artistik.
Edhe në këtë përmbledhje poeti ka dhënë maksimumin e ndijimeve dhe krijimeve që për temë bosht kanë metaforën e mërgimit, mallit dhe të dashurisë për atdheun. Këto tri elemente sikur janë bërë bosht i temës së trajtuar në bllokun e poezive që për temë kanë mërgimin.
Sikur këto motive e ndjekin si hije autorin, sikur këto motive ia nxinë jetën, ia shtuan dhembjen ia rritën mallin për Kosovën e tij të dashur, për gurët e varret, për Llukën e Epërme, për Rrafshin e Dukagjinit, për freskinë e Gjeravicën që nuk i shqitet nga mendja, apo për krenarin e pa fundme të Alpeve Shqiptare të cilat poezisë së këtij autori sikur i kanë dhënë një ylberim artistik me shumë ngjyra, një portret artistik mjaft i realizuar në të cilin metafora artistike e kurbetimit i ka marrë nuancat e një krijimi artistik, kurse autorin e ka renditur në listën e poetëve që me përkushtim iu ka qasur edhe këtij motivi.
Kontesti letrar në një metaforë poetike
Arif Molliqi, ku më pak e ku më shumë ka dhënë prova të qëndrueshme se është poet dhe se poezinë e ka përkushtim. Ai di të merret me temat e përditshmërisë, duke i zgjeruar dijet dhe mundësitë me tema të tjera shoqërore e politike të cilat janë aktuale për një shoqëri në ndërtim e sipër, e cila ka synim identitetit e vet shtetformues, siç është rasti me Kosovën dhe qytetarët e saj se: “Njeriu lind gënjeshtar/ Apo mësohet nga njeriu te gënjen”, ose “Kur marrëzitë e zhveshin shkëlqimin/ Njerëzit e humbin rrugën e vet”.
Arif Molliqi, kujdesshëm e ka sintetizuar mendimin, ka një depërtim të thellë në brendësinë ideore të fjalës së shprehur artistike duke bërë përpjekje maksimale për ta thënë atë sa më bukur, sa më arsyeshëm, prandaj vargu i tij është edhe racional: “Fali o Zot mesjetaret/ Sa herë kthehen me guri n´krah/ I matin mezhdat e huaja/ Zoti ua ka falur tokën/ atyre që jetojnë aty”.
Vlerat e librit maten edhe më vokabularin shprehës, bagazh ky i ngarkuar me shprehje të traditës dukagjinase duke hiperbolizuar mendimin artistik me doket dhe zakonet e trevës që i takon, si mjeti më i mirë dhe më i sigurt për t’u kushtuar vëmendje të veçantë mjeteve shprehëse, kulturës shprehëse që duken si një qasje origjinale dhe e mirëfilltë.
Koncepti dheidiomat e nëntekstit
Arif Molliqi si poet e ka krijuar konceptin artistik të poezisë që krijon. Ai në një sërë ciklesh ka bërë përparim të thuktë në përkufizimin e mendimit dhe të formulimit artistik. Ngjyrimi dhe portretizimi i protagonistëve sikur ka qëllim të të fut në brendësin e temës dhe mendimit, duke përshkruar momente kuptimplota në njërën anë, kurse në anën tjetër ka atakuar mendimin negativ dhe veprimin e shëmtuar që mund ta bëjë njeriu (a pushtuesi?!): “Në grykë të Deçanit/ Kanë mbetur dhëmbët e ujkut/ .../ Guri i Nuses pikturon Gjeravicën/ .../ Lumenjtë e Kosovës u rriten/ Vrasësit i morën më vete/ .../ Dilni n´derë të Kullës le të na shohin/ Oxhaqet tona po tymojnë”.
Simbolika dhe motivi i vendlindjes në poezi
Simbolikën me motive të vendlindjes e hasim qysh në poezinë kredo të këtij libri e cila sikur ka për qëllim të na përball me elementin e atdhedashurisë dhe të simbolikës së vendlindjes.
Kjo poezi, jo vetëm që është ndër poezitë më të realizuara, por mendoj se ky shënim do të mbetej i mangët po sikur të mos e theksonim këtë simbolikë e cila te poezia e Arif Molliqit ka marrë konotacione të një legjende e cila tregohet e ritregohet në secilën kohë dhe në secilën stinë duke nga kthyer e rikthyer në kohëra e lëvizje që për dijen e poetit janë bërë simbolikë e veçantë, të cilës ai i rikthehet në secilin libër që shkruan:
Simbolika e vendlindjes te poezia e Arif Molliqit ka një tëbanë ideoemocional specifik duke u bërë tipar kryesor i poezisë së tij në përgjithësi e veçmas në këtë vëllim poetik ka shënuar një përparim ku disa simbolika ia vlen për t’i theksuar ngase poeti më shumë është shqetësuar për “Një mollë/ Dhe një ftua” që i ka harruar në shtëpinë që ngrohej nga zjarri, se sa për librat e radhitur në bibliotekën personale të lëna prej kohës në shtëpinë e tij në Llukë të Epërme.
Elemente të tjera që shprehin në njëfarë mënyre simbolikën në poezinë e Arif Molliqit janë: Molla, ftoni, kulla, oxhaqet, kopshti te mani, lisi, lisi plak, lumi, ura, guri, guri i shpuem, hëna, Lugu i Dollajve, Ura e Haxhive, Rrasa e Zogut etj.
Në një bllok tjetër janë marrë figura nga mitologjia po më shumë nga legjendat shqiptare ta zëmë: Heketa, Doruntina, Bardh Bregu, Gjergj Elez Alia etj. Kështu poeti ka ndërtuar simbolikën e vet krijuese të cilën e pasuron edhe me elemente të tjera nga topografia apo vendbanimet që janë pjesë e tij siç janë: Lluka e Epërme, Verrat e Llukës, Gjeravica, Liqenet e Gjeravices, Lumenjtë e Kosovës, Dukagjini, Fushat e Dukagjinit, Drini, Drini i Bardhë, Drini i Zi, Dy Drinat, Alpet Shqiptare, Kalaja e Ulqinit, Kukësi, Adriatiku, Çamëria dhe një varg tjetër duke krijuar një hartë gjeografike të tërësisë Arbërore në njërën anë dhe në anën tjetër për të vërtetuar se si poet kudo që ai të jetë, pashmangshëm është i lidhur me tokën dhe atdheun që e bëri poet.
Simplifikimi metaforik i tekstit poetik
Thjeshtësia (lat. simplicitas), e kësaj poezie është tendenca dhe përpjekja e vazhdueshme që poeti i ka bërë poezisë së tij që ajo (pra poezia), të jetë sa më e lidhur me motivin e vendlindjes. Këto poezi mund të llogariten ndër poezitë më të realizuara e më të përjetuara. Por, tablotë e poezive që kanë përshkruar jetën e të qenit poet i mërguar sikur janë më brengosëse, më shqetësuese, më të tejdukshme, ku halli i vetëm i autorit duket se mbetet një kthim atje ku ka nisur kurbetimi fizik i tij.
Poezia e këtij autori për asgjë nuk dallon dhe as nuk ndryshon nga niveli dhe pikëpamja e asaj poezi që krijohet sot në Kosovë dhe mbarë hapësirën shqiptare. Shqetësimet dhe preokupimet më shumë mbeten tema e motive për të gjetur mendimin dhe metaforën e krijimit, se sa temë a preokupim për të përshkruar një realitet.
Përmbledhja poetike “NJË HIJE BËNTE RRUGË”, është e pasuruar me figuracion artistik, madje sa origjinal po aq funksional. Nëpër mjaftë vargje shohim një detajim, një personifikim deri në imtësi të vetvetes dhe brendësisë së tij krijuese, duke e bërë krijimin më të pranueshëm më personifikues dhe më përjetues, ngase krijimi niset nga vetvetja, nga përjetimi i ndijimeve dhe krijimeve të shumta që ka dal si një poezi e përjetuar deri në instancat e fundit të personifikimit real të asaj që e krijon nga përjetimi real e faktik, por që me mjeshtri i ka dhënë atë vlerën artistike për t’u pranuar e dëshiruar edhe nga të tjerët si një krijim i mirë dhe i realizuar në kuptimin më pozitiv të kësaj shprehjeje letrare.
******
Prolog
Arif MOLLIQI është poet që ka krijuar individualitetin krijues jo vetëm në poezinë e sotme shqipe që krijohet në mërgim, por përmasat e këtij individualiteti maten me nivelin e poezisë së sotme shqipe në shkallë kombëtare. Tashmë poezia e tij ka fituar një vlerë dhe peshë artistike, vlerë që duhet respektuar, sepse ka tërhequr vëmendjen e lexuesit, për më tepër të asaj kategorie që leximin e poezisë e bëjnë më kujdesshëm dhe në mënyrë profesionale. Janë këto disa nga arsyet pse themi se Arif Molliqi është nga ata poet që poezinë e ka pasion, dhe atë e krijon jo për të plotësuar ndonjë vakum krijues, por thjesht shkruan për të shprehur ndjenjën dhe përkushtimin e tij letrar. Tash kur përmendim këtë autor, duhet të besojmë se e kemi fjalën për një individualitet krijues, për një poet që krijon kujdesshëm i cili si prodhimtar i vlerave letrare duhet respektuar dhe duhet t’ia pranojmë suksesin e gjertanishëm për t’i dhënë vendin e merituar në kuadrin e letërsisë kombëtare.
Te poezia e Arif Molliqit spikasin tipare dukagjinase të kultivuara qysh në kohën e rinisë së hershme dhe të shprehura qysh në librin e parë të tij “Simfoni për darkën e qenve” (1994), me të vetmin ndryshim se melankolia për atdheun sikur e ka ndryshuar baraspeshën.
Tashti kundrimi i fenomeneve bëhet nga larg dhe është bërë obsesion i tij krijues, duke e bërë poezinë më meditative, më të përjetuar dhe shumë më të dhembshme, ngase edhe ato nota lirizmi edhe ato fije gëzimi sikur i këputen nga një jetë e të qenit larg atdheut, larg realitetit për të cilin ai jeton dhe krijon: “Vjen një kujtim e ma ledhaton ballin/ Miqtë e mi vijnë dhe ulen rreth sofrës sime/ Me baladat e përgjumura...”.
Metafora dhe simbolika e mërgimit
Mërgimi, ky fat a fatalitet nuk është vetëm i Arif Molliqit si poet dhe krijues, këtë fat e kanë pas dhe e kanë përjetuar me mijëra e mijëra poet të rruzullit tokësor, madje as për poezinë shqipe nuk shënon ndonjë risi. Por, mund të konstatojmë se motivi i mërgimit te poezia e Arif Molliqit sikur lëshon një mallkim për “Tokën Arbërore” që nuk pat vend të mjaftueshëm për të gjithë poetët të cilët më mirë se kushdo tjetër e deshën dhe u dogjën për atdheun e tyre, prandaj ata më mirë se kushdo tjetër mbollën dashurinë dhe kultivuan kulturën e dashurisë për atdheun, për të cilin vazhdimisht gjakojnë dhe krijojnë.
Këtë gjendje shpirtërore të tij më së miri e shpjegojnë këto dy vargje: “Këtu askush nuk më njeh/ Përveç atyre që jetojnë si unë”.
Vëllimi poetik “NJË HIJE BËNTE RRUGË” sikur i materializon dhe i sforcon këto bindje se: “Mbi moshën e tij (time)/ Durimi ka ngarkuar barrë të rëndë”, faqe 10.
Padyshim, kjo vlerë meditative dhe ky sublimin i gjithë kësaj dendësie ka prodhuar poezinë më të avancuar në aspektin artistik. Në një rast tjetër ja se si shprehet ai: “Nëpër qytet lakuriq janë zhveshur rrugët”, e të njëjtën poezi e mbyll me vargjet: “...pas muri/ Që kurrë nuk e kisha parë/ Nga etja për ta prekur piva vesën e syrit tim/ Pa lot ç´kuptim do të kishte lutja”.
Poeti merret shtruar me temën e mërgimit të cilën nuk e kundron përciptazi, ai është futur thellë në thelbin e çështjes duke na sjell një motiv e qasje të re të cilën nuk e hasim kaq artistikisht në librat paraprak.
Mërgimi dhe simbolika e vendlindjes
Për jetën e të qenit poet i mërguar, larg atdheut, larg të dashurve dhe larg realitetit për të cilin jeton dhe krijon, Arif Molliqi e ka konkretizuar në një sërë poezish të këtij libri. Temë kjo që nuk i shqitet nga vrojtimi, nga përjetimi dhe nga preokupimi artistik.
Edhe në këtë përmbledhje poeti ka dhënë maksimumin e ndijimeve dhe krijimeve që për temë bosht kanë metaforën e mërgimit, mallit dhe të dashurisë për atdheun. Këto tri elemente sikur janë bërë bosht i temës së trajtuar në bllokun e poezive që për temë kanë mërgimin.
Sikur këto motive e ndjekin si hije autorin, sikur këto motive ia nxinë jetën, ia shtuan dhembjen ia rritën mallin për Kosovën e tij të dashur, për gurët e varret, për Llukën e Epërme, për Rrafshin e Dukagjinit, për freskinë e Gjeravicën që nuk i shqitet nga mendja, apo për krenarin e pa fundme të Alpeve Shqiptare të cilat poezisë së këtij autori sikur i kanë dhënë një ylberim artistik me shumë ngjyra, një portret artistik mjaft i realizuar në të cilin metafora artistike e kurbetimit i ka marrë nuancat e një krijimi artistik, kurse autorin e ka renditur në listën e poetëve që me përkushtim iu ka qasur edhe këtij motivi.
Kontesti letrar në një metaforë poetike
Arif Molliqi, ku më pak e ku më shumë ka dhënë prova të qëndrueshme se është poet dhe se poezinë e ka përkushtim. Ai di të merret me temat e përditshmërisë, duke i zgjeruar dijet dhe mundësitë me tema të tjera shoqërore e politike të cilat janë aktuale për një shoqëri në ndërtim e sipër, e cila ka synim identitetit e vet shtetformues, siç është rasti me Kosovën dhe qytetarët e saj se: “Njeriu lind gënjeshtar/ Apo mësohet nga njeriu te gënjen”, ose “Kur marrëzitë e zhveshin shkëlqimin/ Njerëzit e humbin rrugën e vet”.
Arif Molliqi, kujdesshëm e ka sintetizuar mendimin, ka një depërtim të thellë në brendësinë ideore të fjalës së shprehur artistike duke bërë përpjekje maksimale për ta thënë atë sa më bukur, sa më arsyeshëm, prandaj vargu i tij është edhe racional: “Fali o Zot mesjetaret/ Sa herë kthehen me guri n´krah/ I matin mezhdat e huaja/ Zoti ua ka falur tokën/ atyre që jetojnë aty”.
Vlerat e librit maten edhe më vokabularin shprehës, bagazh ky i ngarkuar me shprehje të traditës dukagjinase duke hiperbolizuar mendimin artistik me doket dhe zakonet e trevës që i takon, si mjeti më i mirë dhe më i sigurt për t’u kushtuar vëmendje të veçantë mjeteve shprehëse, kulturës shprehëse që duken si një qasje origjinale dhe e mirëfilltë.
Koncepti dheidiomat e nëntekstit
Arif Molliqi si poet e ka krijuar konceptin artistik të poezisë që krijon. Ai në një sërë ciklesh ka bërë përparim të thuktë në përkufizimin e mendimit dhe të formulimit artistik. Ngjyrimi dhe portretizimi i protagonistëve sikur ka qëllim të të fut në brendësin e temës dhe mendimit, duke përshkruar momente kuptimplota në njërën anë, kurse në anën tjetër ka atakuar mendimin negativ dhe veprimin e shëmtuar që mund ta bëjë njeriu (a pushtuesi?!): “Në grykë të Deçanit/ Kanë mbetur dhëmbët e ujkut/ .../ Guri i Nuses pikturon Gjeravicën/ .../ Lumenjtë e Kosovës u rriten/ Vrasësit i morën më vete/ .../ Dilni n´derë të Kullës le të na shohin/ Oxhaqet tona po tymojnë”.
Simbolika dhe motivi i vendlindjes në poezi
Simbolikën me motive të vendlindjes e hasim qysh në poezinë kredo të këtij libri e cila sikur ka për qëllim të na përball me elementin e atdhedashurisë dhe të simbolikës së vendlindjes.
Kjo poezi, jo vetëm që është ndër poezitë më të realizuara, por mendoj se ky shënim do të mbetej i mangët po sikur të mos e theksonim këtë simbolikë e cila te poezia e Arif Molliqit ka marrë konotacione të një legjende e cila tregohet e ritregohet në secilën kohë dhe në secilën stinë duke nga kthyer e rikthyer në kohëra e lëvizje që për dijen e poetit janë bërë simbolikë e veçantë, të cilës ai i rikthehet në secilin libër që shkruan:
Simbolika e vendlindjes te poezia e Arif Molliqit ka një tëbanë ideoemocional specifik duke u bërë tipar kryesor i poezisë së tij në përgjithësi e veçmas në këtë vëllim poetik ka shënuar një përparim ku disa simbolika ia vlen për t’i theksuar ngase poeti më shumë është shqetësuar për “Një mollë/ Dhe një ftua” që i ka harruar në shtëpinë që ngrohej nga zjarri, se sa për librat e radhitur në bibliotekën personale të lëna prej kohës në shtëpinë e tij në Llukë të Epërme.
Elemente të tjera që shprehin në njëfarë mënyre simbolikën në poezinë e Arif Molliqit janë: Molla, ftoni, kulla, oxhaqet, kopshti te mani, lisi, lisi plak, lumi, ura, guri, guri i shpuem, hëna, Lugu i Dollajve, Ura e Haxhive, Rrasa e Zogut etj.
Në një bllok tjetër janë marrë figura nga mitologjia po më shumë nga legjendat shqiptare ta zëmë: Heketa, Doruntina, Bardh Bregu, Gjergj Elez Alia etj. Kështu poeti ka ndërtuar simbolikën e vet krijuese të cilën e pasuron edhe me elemente të tjera nga topografia apo vendbanimet që janë pjesë e tij siç janë: Lluka e Epërme, Verrat e Llukës, Gjeravica, Liqenet e Gjeravices, Lumenjtë e Kosovës, Dukagjini, Fushat e Dukagjinit, Drini, Drini i Bardhë, Drini i Zi, Dy Drinat, Alpet Shqiptare, Kalaja e Ulqinit, Kukësi, Adriatiku, Çamëria dhe një varg tjetër duke krijuar një hartë gjeografike të tërësisë Arbërore në njërën anë dhe në anën tjetër për të vërtetuar se si poet kudo që ai të jetë, pashmangshëm është i lidhur me tokën dhe atdheun që e bëri poet.
Simplifikimi metaforik i tekstit poetik
Thjeshtësia (lat. simplicitas), e kësaj poezie është tendenca dhe përpjekja e vazhdueshme që poeti i ka bërë poezisë së tij që ajo (pra poezia), të jetë sa më e lidhur me motivin e vendlindjes. Këto poezi mund të llogariten ndër poezitë më të realizuara e më të përjetuara. Por, tablotë e poezive që kanë përshkruar jetën e të qenit poet i mërguar sikur janë më brengosëse, më shqetësuese, më të tejdukshme, ku halli i vetëm i autorit duket se mbetet një kthim atje ku ka nisur kurbetimi fizik i tij.
Poezia e këtij autori për asgjë nuk dallon dhe as nuk ndryshon nga niveli dhe pikëpamja e asaj poezi që krijohet sot në Kosovë dhe mbarë hapësirën shqiptare. Shqetësimet dhe preokupimet më shumë mbeten tema e motive për të gjetur mendimin dhe metaforën e krijimit, se sa temë a preokupim për të përshkruar një realitet.
Përmbledhja poetike “NJË HIJE BËNTE RRUGË”, është e pasuruar me figuracion artistik, madje sa origjinal po aq funksional. Nëpër mjaftë vargje shohim një detajim, një personifikim deri në imtësi të vetvetes dhe brendësisë së tij krijuese, duke e bërë krijimin më të pranueshëm më personifikues dhe më përjetues, ngase krijimi niset nga vetvetja, nga përjetimi i ndijimeve dhe krijimeve të shumta që ka dal si një poezi e përjetuar deri në instancat e fundit të personifikimit real të asaj që e krijon nga përjetimi real e faktik, por që me mjeshtri i ka dhënë atë vlerën artistike për t’u pranuar e dëshiruar edhe nga të tjerët si një krijim i mirë dhe i realizuar në kuptimin më pozitiv të kësaj shprehjeje letrare.
******
Arif Molliqi, lindi në vitin 1953, është shkrimtar shqiptar nga Kosova, i lindur në Llukë të Epërme afër Deçanit.
Me shkrime ka filluar nga viti i fundit të gjimnazit ( kohë kur filloi të botoi), edhe pse ka shkruar më herët. Në fillim nuk e ngacmonte aq shumë poezia, andaj filloi më humor dhe satirë, n´atë kohë nuk preferohei shumë satira, andaj për ti ikur „keqkuptimeve“ filloj të shkruaj edhe poezi.
Satiren e shkroi krejt padiktueshëm tek gazeta humoristike „ Thumb, duke botuar me pseudonime të ndryshme si; Boksh Baruti, Topuz Bërryli, Prenk Sherri etjera. Gjatë vitit 1977/78 bashkëpunoi në gazeten e studenteve „Bota e re“ ne faqen e kulturës, e sidomos në satirë dhe humor.Këtë bëri edhe më Radio televizionin e Prishtinës, shkroj disa pjesë humoristike që i dha televizioni.
Edhe në „Rilindje“ botoi shumë shkrime saterike gjersa një ditë, të shqetësuar miqët e tij e rekomandojnë; herë për herë ta le satirën sepse ishte gjini letrare e „vështirë“ për kohën. Pas kësaj „këshille“, Molliqi e vazhdoi me intenzivisht me poezi,prozë dhe dramaturgji. Eshtë shpërblye disa herë me vendin e parë dhe të dytë në konkurset letrare për poezi.
Veprat
Gjer tani Arif Molliqi ka botuar:
“Simfoni për darkën e qenve”, poezi, Prishtinë, 1994
“Në udhëkryq pa zhurmë”, (poezi), Toena, Tiranë, 1996
“Loja e Sarkofagut”, (dramë), Eurorilindja, Tiranë, 1998,
“Psherëtima e zareve”, (poezi), Panteoni, Tiranë, 1999
”Përplasje” (skica dhe mbresa), Fakti, Shkup, 2000
"Premiera e një pranvere”, (poezi), Rilindja, Prishtinë, 200
“Kafka e ujkut”, (roman), Toena, Tiranë, 2001
”Dëshmorët jetojnë pas vdekjes”, (monografi), Prizren,2002
“Shënime nga arkiva e qytetit D.”, (roman), Faik Konica, Prishtinë, 2003
“Pelegrinazh i ftohtë në qytetin D.” (poezi) Faik Konica, Prishtinë, 2004
“ Loja e dytë e Sarkofagut”, (dramë) Rozafa, Prishtinë (Kjo dramë është marrë për botim nga konkursi letrar i shpallur nga Ministria për Kulturë e Kosovës, për vitin 2003/2004, në mesin e shumë dorëshkrimeve në konkurs)
“Portret i pambaruar”, (poezi) Faik Konica, Prishtinë, 2006
“Klubi Shqiptar Verrat e Llukës“ në Hamburg“, (monografi), klubi, 2007.
"Gruaja e vizatuar nudo", roman, Faik Konica, Prishtinë, 2008.
„NJË HIJE BËNTE RRUGË“, poezi, botoi Shtëpia Botuese „FAIK KONICA“, Prishtinë 2009 (Shih: Shefqet Dibrani: Poezia e Arif Molliqit).
Arif Molliqi, është prezentuar edhe në këto libra dhe antologji:
1. Halil Haxhosaj: “Premtime letrare, shkrime kritike, Prishtinë,2006
2. Shefqet Dibrani: “Libri dhe mbresa”, kritikë letrare, Zvicer 2005,
3. Chelaru Marius, Baki Ymeri dhe Luan Topçiu “Antologji e poezisë shqipe”, në gjuhën rumune, një antologji më disa poetë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia, Valman, Rumani, 2006
4. Disa poezi të përkthyera në frengjisht nga Laureta Miftari, 2006
Nga Jochan Blanke i janë përkthye në gjuhen gjermane disa cikle me poezi dhe është prezentuar nga një forum gjerman në një mbrëmje poetike në Hamburg më 2007.
A.Molliqi, jeton dhe punon në Hamburg të Gjermanisë.
Përgatiti:Flori Bruqi
Lexoni:
Ali D. Jasiqi
GJURMUESI I VRASJEVE ENIGMATIKE
Halil Rrustemaj:INTERVISTË ME POETIN, PROZATORIN DHE PUBLICISTIN ARIF MOLLIQI
Shefqet Dibrani:
POEZIA, VLERË DHE METAFORË ARTISTIKE
No comments:
Post a Comment