Riza Lahi ka lindur në Shkodër në 16. 01. 1950. Për 30 vjet ka shërbyer si pilot në Forcat Ajrore, gazetar në shtypin ushtarak, si dhe pranë zyrës së OSBE - së në Tiranë. Përveç çmimeve letrare të fituara në nivele të ndryshme në Konkursin Kombëtar 1994 ka fituar çmimin e parë të letërsisë për fëmijë. Pjesë nga veprat e tij janë botuar në SHBA, Greqi, Rumani, Maqedoni, Kosovë, Iran, dhe së fundi në Indi. Lahi është anëtar i Shoqatës Botërore të Poetëve.Është nënkolonel i Ushtrisë Shqiptare në pension.
Tregime, përralla për fëmijë
“Legjenda e Zerdelisë”, 1985
“Ledia në një natë me hënë”1995
“Aventurat e rosës Monda” ( Shqipërim nga E. Bosse) 2001
Vëllime me poezi gërshetuar me tregime
“Kosova, e fejuara ime”,1994
“Drenica, qeleshja kosovare”, 1998
“Trëndafilë”1996
“Trëndafila nga Tirana”2009
Tregime
“Ëngjëjt me krahë duralumini”,2000
”Fluturime mbi qilimin persian”1998
“Nën hënën e Ulqinit”,2001
“Ylli që sheh mbi sheshin “Skënderbej”2001
Romane
“Të shtunën në mesnatë në një yll”, 1997 – roman për fëmijë
“Vorri I Ashikut”, në katër volume - 2005
“Serenatë korçare në Nju Jork” 2009
Biografi artistike
“Një violinë në Panteoinin e Orfeut”2008
“Dinosaurët e fundit” 2003
“Maratonomaku nga Shkodra”, 2008
“Piloti i katër presidentëve”
Shqipërime
“Poezi për fëmijë nga vëndet anglishtfolëse “( dy vëllime) - 2006
“Në shiun e argjentë” ( vëllimet e mësipërme, botuar në një të vetëm, në Rep e Maqedonisë) 2005
“Mbrëmë I pëshpërita një Ylli” – Poezi të zgjedhura nga Xhelaludin Rumi 2002
“Fluturoi qielli nga cepi I velit tim” - poezi të zgjedhura nga F Forughazd 2006
“Golgota shqiptare” nga Leo Freundilch, 1990
“Ikja massive” nga Hans Peter Rulmann 1997
“Ëngjëlli i Mostarit” nga Sally Becker 2000
“Nuk ka ëngjëj në këtë botë” nga Sally Becker 2007
Në Konkursin Kombatar , 1994, ka fituar vëndin e parë në Republikë me pjesën teatrale për fëmijë, botuar më pas nën titullin “Të shtunën në mesnatë në një yll”Ka fituar edhe cmime të tjera të niveleve të ndryshme, si edhe ka botuar pandërprerë në shtypin letrar apo faqet letrare të gazetave.Pjesë nga krijimtaria e R Lahit janë botuar edhe në Zvicër, Greqi, SHBA, Iran, Rumani , Indi, Sllovaki, Ceki dhe Korea e Jugut.Është autor i disa teksteve këngësh, kryesisht serenatash.Është antar i Shoqatës Botërore të Poetëve dhe i “Akademisë shqiptaro –amerikane të shkencave dhe arteve” me qëndër në Nju Jork.
MOJ NËNË
Moj nënë, shpesh më thua: “Po, lëri tash vjershat
Po lodhesh, dëshpërohesh, s’tu botua asgjë!”
Po, prap rri me mua dhe me llampen e ndezur
Tek grindem me vete gjer më dymbëdhjetë a më një
Kur nxitoj për shkallësh drejt marrshimeve të gjata
Lehtë – lehtë , si mbaron tëra punët e shtëpisë
I mbledh fletët e mia të shkruara e të bardha
Dhe lehtë i ujdisë tek syndyku i nusërisë
1971, Shkodër
LETRA
Shoqja ime nga Shqipëria
Ka ikur vjet, në behar;
Tani është në klasë të tretë
Dhe…më çoi letrën e parë.
Po…përse emri në fund
Jo-jo, nuk lexohet mirë?
E kish shkruar bukur - bukur
Por germat pak ishin fshirë.
Ia tregova gjyshit plak
Ai më tha: ”Moj vajzë e mbarë
Shoqja jote larg Atdheut
Të ka shkruar duke qarë”.
BALADË PËR VALMIREN E VOGËL
"Valmira Deliaj, 18 muajsh, veshur me xhup roze, me kapuçin ende në kokë; fytyrën gjithë gjak.
Në qafe i varej biberoni.Pranë - shishja me qumësht.” - Sipas gazetarit të Uashington post”, Din Moor.
Valmira me xhupin ngjyrë roze, faqet – vishnje
Valmira, o bec, që pin qumësht, fytin prerë
Valmira, me buzët në biberonin e bukur
si engjëll rrëzuar me shigjetë, fytin prerë.
Valmira, përse ke ndenjur te shkurret?
Përse nuk u bëre e madhe menjëherë
Ta merrje te doçka një pushkë të madhe
të shkoje ushtare me fytin e prerë?
Valmira, o qumësht, ç’ke bërë që të mbytën?
O zogu i mamit të vdekur kaq pranë.
Po mami për ty s'do te ngrihet më natën,
e ti me buzë s'do ta puthësh babanë.
Po këtë trikon roze, moj, mami ta veshi
që të thonin të gjithë "sa kukull e bukur"?
Që mami të të hiqte mënjanë duke qeshur,
kur të suleshin si qenushe për të të puthur?
Kush është ai burrë të të marrë,Valmira,
me krahë përbindëshi të të vere në qivur?
I duhet të flakë tej zemrën mbi Shkëlzen
mes lotësh në vend të saj të vërë gurë.
Valmira, mes pyllit, sikur të kish gjetur
ashtu, duke fjetur me biberonin në gojë
edhe ditë,edhe javë të kishte pa ngrënë
s'të shqyente, por nënë do të bëhej ujkonja.
Kush ishte kjo qenie që s'te la, moj Valmira,
ta pije tërë qumështin, e vraftë perëndia!
- Ai që ka mbytur nëpër gjak të Kosovës
dhe njëzet njerëz njëherësh nga familja Delia.
Lozane, 2007
ELEFANTI DHE MIUSHI
(Sipas një përralle të njohur)
Ish një herë një elefant
Një trupmadh, sa dy ballkone
Këmbët – mu si katër trarë
Hundë – deri te ballone.
Mirëpo, ç’ndodhi një ditë
Si hundën me ujë e mbushi?
Tek po shkonte rëndë – rëndë
Ndjeu një zë si zë miushi.
Dhe, vërtetë, në një kurth
Na qe mbledhur një miush
“Ç’gabime ke bërë, xinxo?”
- e pyeti me zë të trashë
“ Më zu kurthi, elefant
se…që thua…vidhja djathë”
“ Po vidhje? Oho, shumë keq
paske bërë goxha faj!!!”
- rreptë i foli elefanti
me një zë si zë babai
“Më shpëto, aman…Ndihmomë…
më vjen macja, gjallë s’më zë…”
Çeli kurthin elefanti.
“Ik, miush e mos vidh më!”
Elefant, do ta shpërblej
Këtë gjë, mos e harro…
Ti të më shpëtosh? - tha tjetri
Dhe ia plasi Hohoho.
Pas një jave elefanti
Kot, për qejf, u fut në fshat
Shkatërroi dy tri shtëpi
Dhe tha t’ia therte me vrap
Po…s’mundi të ikte prapë
Se kushtrimin dhanë fshatarët
E mbërthyen mes ca pemëve
Dhe paq ia shtrënguan litarët
“Kokëmadh ! Hundëmadh!
Hë, tani, po munde, ik
të gjallë do të të shpiem
në kopshtin zoologjik.
thanë fshatarët dhe ikën
në fshat për të ngrënë drekën
kurse elefantin lidhur
me litarë ndejti vetëm.
nisi të mendonte hekurat
atje larg, në zoopark
kur, burgosur do ta ngisnin
kalamanët rretheqark.
nisi të qante kaq shumë
kaq..sa s’e kish parë kush
Ç’i hidhte kokrrat e lotëve
Çdo kokërr nga një miush.
Po një zë I hollë shumë:
“Elefant, jam unë… unë!”
“Këth-këth (fytyrën si brumbull)
ai miushi u afrua…
Elefanti preu lotët
që na kishin bërë një krua.
- Kam prishur nja dy shtëpi
Gabim që s’ta falë kush…
- Ndaj të kanë lidhur fshatarët?
- Ndaj më kanë lidhur, miush.
- Keq!Keq të prishësh shtëpia
Paske bërë goxha faj…
Trashte zërin kocomiu
Si të ishte zë babai
- Elefant, do të shpëtoj
Po veç dhe ti mu beto
Si nuk vjedh dhe unë djathë
Shtëpia mos shkatërro!
Kërr – kërr, me dhëmbët si sharrë
Miushi I preu litarët
Pastaj…ia therën me vrap
Që mos t’i zinin fshatarët …
E mbajtën fjalën e dhënë?
Këtë gjë përralla s’e thotë
Por elefantin një mi
E shpëtoi kur derdhte lot.
BLEDI ËNDËRRON
Mbrëmë rashë për të fjetur…
Papritur…u bëra burrë
Me ca muskuj prej çeliku,
Me një hushtë dhe…sikur.
Ngrita hushtën dhe thërrita:
“Lavdi truallit ilir!”…
(…asnjeri s’më thosh “Bledush”
të gjithë “Pirro i Epirit”).
Kur… Fafap, nja njëqindmijë
Taborre me otomanë
Veshur shallvare e çallma
Edhe zhveshur jataganë
Thirra : “Mblidhuni shqiptarë
“Embta!” me shpata e thika…
“Skënderbe” të gjithë më thonin
e …askush Bledi Përgjika.
“Për Atdhe!” – thërres e I hidhem
në grykë topit që gërmush…
“Të lumtë, Baca Mic” – thërrasin
he-he, askush “Të lumtë Bledush!”
Papritur…në vend të çallmave
Këmishëzinj me pendë kaposhi,
Hitlerianë me helmeta
Edhe krisma mitralozi
Nga tre tanke kryqethyer:
“Dorëzo armët , Bledush!”
“Nuk dorëzohen partizanët!
He-hej, unë jam Vojo Kushi”
Sipër ç’i kërcej një tanku
E me predha shtie e bot…
Italianët - “Mamma mia!!!”
Hitlerianët - “O main got!!!”
Kur…po ec nëpër Kosovë
Më ndalin do shkie me pushkë
E m’i shkulin fort dy veshët:
“Ç’do këtu, more Bledush?”
“Hiqi duart, he shkjau i derrit
se ta baj surratin zhari…
Nuk jam kolopuç Tirone
Jam baca Adem Jashari!”
Me vrap ikën shkiet me pushkë
Kurse unë, shkrirë në gaz
Në krye vura një qeleshe
Edhe ika në Prekaz…
Kur…hop, mu çelën dy sytë
Sepse dita kishte zbardhur
…Një rreze e artë nga dielli
te jastëku më kish ardhur.
“Zgjohu, Bledi!”, sikur thoshte
“Rritu shpejto për atdhenë…
kështu kam zgjuar dhe Pirron
kur flinte dhe Skënderbenë…”
TULLUMBACJA
Një tullumbace
Shket lule më lule
Te një ballkon
Papritur ulet
Që andej mbi man…
Tani butë – butë
Drejt barit bie
Si parashutë
Po…s’rri mbi bar…
Mu si ballon
Tani po ngjitet
Në një ballkon…
Kjo tullumbace
Që po shëtit
Të gjithë të vegjlit
Se ç’i çudit
Si ngrihet, ulet?
Askund nuk ngec!?
…Unë i kam lidhur
një karkalec.
OXHI DHE NEVILA
- O Nevila, moj
Me mua, pse s’loz?
- Se gjuan me dhe
Dhe je pisanjos!
- Ditpërditë do lahem unë
Dhe me ujë dhe me sapun
- Po tani, do lozësh?
Me ty, Oxhi? Kurrë
Se llambën e madhe
Qëllove me gur…
- Llambat na bëjnë ndriçim
Kurse unë…mmm...bëra gabim
- Po tani, Nevila
Do lozësh me mua?
- Jo, se për çdo lodër
Ti bërtet “E duuuaaa”.
- Nuk do them më kurrë
Ja besën e burrit!
- Po tani, do lozësh?
- Me ty?…Nuk loz unë…
- Përse, moj Nevila?
- Ja përse…Je çun!
- Thuaj “gabim”, Nevila
Çuna e goca tok
Të gjithë kemi shokë.
DHELPRA NË KUVLI
Symbyllur dhelpra dinake
Në kuvlinë si qymez
Është mbledhur kutullaç…
Flenë dhelprat në mëngjes?
Uaaaa!…njërin sy e çeli!
S’jemi pula, zonja dhelpër
Që të na gënjesh ashtu,
Çele edhe syrin tjetër!
ÇVIT - ÇVIT
Jo rrallë ulem te lulet
e shplodhem i menduar...
...Sa shumë dallandyshe
në vapë shpërthejnë tër’ gaz:
Çvit – çvit, - çvit – çvit!
Ca vërtiten mbi mua,
sa u shoh sytë e zgjuar...
Pastaj shkojnë tutje - tutje...
Papritur kthehen prap:
Çvit – çvit, - çvit – çvit!
Po, pse, sa herë i shoh
Diçka më bien nga ti
Ma lënë diku këtu
S’arrij t’i falënderoj:
Çvit – çvit, - çvit – çvit!
Diçka nga shkumbë e detit
Diçka kur nxiton ti
Diçka nga qeshja jote
Me mëndje bëlbëzoj:
Çvit – çvit, - çvit – çvit!
Në gjumë të parë, nga qielli
Më vijnë gjith’ dallandyshet,
Në mes tyre, dhe ti
Me një palë krahë si tyret:
Çvit – çvit, - çvit – çvit!
Më lidh një shall te gusha,
Më kruhesh te qerpikët...
Dhe...i rreh krahët e ikën
Me një këngë dallandyshesh
Çvit – çvit, - çvit – çvit !
1978, Tirane
SHQIPONJA E SHIPKOVICËS
(Kushtuar Xhelal Gjurës)
Veç putra ujqërish mbi dëborën e trashë Xhelal Gjura
As këmbë malësori, as sopata, as sakica
Po kush është ai burrë që po ecën i vetëm?
- E njoha! Po vjen Xheladin Shipkovica!
Ç’e ka atë zemër të bardhë si kjo borë
Dhe ecën mes malesh i bukur dhe trim
Dhe vdekja kërkon t’ia puthë gjoksin e leshtë
Dhe vdekjes i thotë: Më thonë Xheladin!
Me vete mbante plumba ky burr i përmalluar
Dhe libra e revista dhe një mall të pafund
Të gjallë e kërkonte UDB-ja që ta pjekë
Kërkon qiell e dhe, nuk e kapë dot askund
O Malet e Sharrit, sa borë paski sot
Sa sy udbashësh që shihte dhe zana!
Me opinga malësori kërkon një kasolle
Shqiponja e Sharrit që vjen nga Tirana.
Ç’është ky xham që troket në mesnatë?
Kam ardhë të të puth e të ik prap, moj nanë!
Kush je ti, oj hije, që nanë më thërret mua?
Po jam Xheladini yt që ka ikur në Tiranë!
Dhe dita agon, dhe laku shtrëngohet
Dhe urdhëra xhindosur po jep gospodari
Po Xheladin Gjurën s’e kapin dot plumbat
Nuk kapet e gjallë, more, Shqiponja e Sharrit
Bllokoni kufirin, buçet gospodari
Por trimi tash kafe po pi mes Tiranës
Kur nata vjen, Sharri e ka Xhelën pranë
Tek qesh aq bukur në fytyrën e hanës.
Edhe unë e kam njohur kur ishte i plakur
I ndriste fytyra nga mirësia dhe fisnikëria
Vetëm xhevahirë nxirrnin syte e tij
Ngase digjej e zhurritej për Shqipëri.
PEISAZH NËN KALANË E SHKODRËS
Rrjedh Buna, rrjedh ëmbël, rrjedh shtruar, menduar
Drejt gjoksit të leshtë të Drinit të rrëmbyer...
Një vajzë me buzën e lehtë të Mona Lizës
Nga libri i saj një faqe ka kthyer
Pulëbardhat i sillen përqark dhe asaj
Dhe Bunës, që plagë po më çelin pa faj...
Dhe Bunës... Ky Drini për beli përfshin
Stolirat dhe ojnat vajërore të saj.
Si plagë trëndafilash këto buzë buzë Bunës...
Ç’lexojnë mbi libër këto vetulla si shtiza?
Mes lotëve të shelgut i heshtur rri unë
Mes lotëve të shelgut buzëqesh Mona Liza.
Po, kush do t’i puthë pa i vrarë ato buzë
Fare lehtë...sa një fllad...jo si Drini lugat
Por ...vajza me dorë thërret djalin e saj
Dhe Buna shkujdesur po shkon për në shtrat.
Këto plagë, pse m’i çelën dhe vajza dhe Buna
Pyes vete dhe buzën kafshoj gjer në asht...
Pulëbardha krahëbardha fluturojnë drejt bedenave
Zemërbardha kridhen në qiellin e lashtë...
1980
SULMI QË NUK I REZISTON ASKUSH
Ujrat ecin qetë
Shtruar, si një jare e lashtë
Pranvera po afron
Pulëbardhat sulen pingul
Njëra pas tjetrës
Në këtë spektakël të heshtur dhe
Pafundësisht të bukur
Pranvera po afron
Një peshkatar e hodhi sërish në ujë cironkën e vogël
Ai është rritur me muzikës ujrave
Dhe është kaq i dhimbsur për këtë cironkë
të vockël sa një flutur e bardhë
Pravera po afron
Ujrat po ulen ngadalë
Dhe shelgjet
Po presin qetësisht sa të rrethohen nga bari i madh dhe grafullonjës
Pranvera afron
Duke ndryshuar gjithëçka ëmbël, bukur, pa zhurmë
Njerëzit i hoqën vetë palltot e dimrit që i shtërngonin aq shumë nëpër dimër
Dielli i fton të gjithë të këndojnë
Kur të duan,
si të duan,
sa të duan,
vetëm të duan dhe
sipas zërit të tyre
Ky është sulm.
Edhe ky është sulm
Është sulmi i bukur i pranverës.
22 – 23 mars 2010, Tiran
ÇFAR MË KA MBETUR NGA SHKODRA IME
Të vetmet që më mbetën nga Shkodra ime
Janë këto këngë
Këto shkodranet e mia të gjalla, të bukura dhe që ecin duke spërdedhur belin
Si një grup biblilash pylli.
Këto këngë
që vijnë qënga blirët e gjimnazit, piaca, vështrimet e ngulura te një dritare
dhe më rrëmbejnë nga kthina ime ku shkruaj....
Nisem për Shkodër.
Askush nga këta djem nuk e di se kam qënë dikur si ata
Se e kam dashuruar para tyre ”Motrën Tone”;
Para tyre si i çmëndur
Kam ndënjur me orë të tëra pa u ngirë para saj
Ata flasin për sex ndërsa
Para tyre shkojnë vajza gjysëm të çveshura
Ata se dijnë se i gjallë në botë nuk kisha ardhur këta çaste nëpër Shkodër
Po të mos më rrëmbenin këto këngë
Që rinia ka nisur t’I harrojë
Të harrojë edhe Motrën
Që unë e kundroja me orë të tëra
Megjithse ajo ishte e mbuluar
Po plot zjarr
Si shkodra ime
E cila nuk e di
Përse më rri kaq larg
Dhe këto lotë që vijnë qënga rinia ime.
28 tetor 2010
JESHILNAJË...
Zogj me pendë të jeshilta
Shelgje jeshil
Me flokët e mrekullueshëm të jeshiltë
Që përkulen mbi ujrat jeshil
Dhe ujrat e jeshiltë ende flënë
Si një vajzë e bukur
Që i janë hapur mbi jastëk e argjentë
Flokët e jeshiltë të shelgjeve
Mes barit të jeshiltë
Vajzat më të turpëshme dhe më kokëulurat e botës
- disa lulevjollca.
Ora 07.00 , 22 mars 2010, buzë vënndit ku Buna ndahet përj së ëmës, liqenit...
PRANVERË
E shoh pranverën...
Te lulet e çelura
Te bilbilat e rinj që këndojnë ngado
Te vërshimi i dallëndysheve, tollumbaceve dhe
Te rekrutët që pagujanë ryshfet
Për në Afganistan dhe Irak
Të marrin apo të lënë kokë
atje.
Tiranë, 11 prill, 2010
NËNA IME
Të lutem
Rro edhe pak
Se ndryshe
Sa herë të shfaqem
Te ura e Bahçallëkut
Ajo do të tronditet shumë
Unë do të përkulem mbi ujrat e Drinit të shpërlaj lotët
Rozafa
Do të më shikojë akoma më shumë me dhimbje
Ajo është mësuar të më shikojë duke qeshur
Duke kënduar mbu urë
Duke llustruar këpucët, duke fshirë pluhurin, duke u krehur
Para se të hyj në qytet
Rro edhe pak nëna ime
Që unë të jem ende djalë shtëpie përmbi këtë urë
Jo mysafir i largët
I largët dhe i përlotur.
Shkodër - Tiranë, 20 - 21 mars 2010
DASHNORI I PERANDORESHËS
Ua, sa pyll pafund i mrekullueshëm
Me kurorat si kodrina prej kaçurrelash të blerta
Si dashnor për të cilin bëjnë një kompromis të heshtur dhe të prerë
Bota ajrore
Dhe bota e ujrave.
Para pak muajsh dielli
më kot i dërgonte poezi dashurie
mes rrezeve
qënga kangjellat me dry të reve të shiut.
Para pak muajsh ka qënë në perandorinë e ujrave
në shoqerinë e cironkave, mëlyshëve, gjucave, krapuliqëve, bretkockave
mes të fshehtave,
intimiteteve,
kërcënimeve,
premtimeve,
thithjeve,
puthjeve,
epsheve
të perandoreshës së ujrave
perandoreshës që e mbante ditë e natë shtërnguar mes kofshëve...
Sa puhizë e ëmbël ajore
nën këtë blerinë pyllnajore!
Gardalina - cicërojnë papushim
Dallandyshe - koloviten dhe këndojnë
Lejlekë si kajmaklie
sipër ... nëpër
kaçurrelat e dëndur si t’ia ketë dhruar ndonjë oaz nga orienti;
flutura...fluturaaaaa...fluturafluturaflutura....sidomos flutura të kaltra
si dhurata mëngjesore nga qielli i këtij agimi
Por do te vijë perandoresha sërish!
Do të vijë me taborret e reve të zeza
me tamtamet e luftës së bubullimave
e etur për dashuri
do vijë perandoresha e ujrave
për ta futur në kështjellën e saj këtë pyllnajë
për ta shtërnguar fort
mes krahëve të saj
mes gjirit të saj
mes kofshëve të saj
rretheqark duke u sjellur si eunukë
cironkat, mëlyshët, gjucat, krapuliqët, bretkockat
dielli do të struket pas reve duke i shkruar poezi dashurie papushim
lejlekët, dallandyshet do të kenë ikur përtej….
Përmbi këto kurorëza
duke prekur me pendë ujrat
do të sillet plot guxim
zogu me i shëmtuar i dheut
dhe më besniku
trumbcaku....
30 korrik 2010 - liqeni artificial, shtëpi
Tiranë
QENTË E RRUGËS
Sa më vëjn keq për qentë e rrugës
Janë më shumë se sa duhet të edukuar
Ta lirojnë rrugën si njerëz
Të shikojnë me sy fëmije
Nuk lehin kurr
I ka edukuar e njëjta dorë
- rruga tmerrësisht jo livadhore e kryeqytetit.
Ata iu qahen me sy, me të lutur
Qenëve që shëtitin me qafën me zinxhirë
Që e kanë një strehë dhe ushqim
Por dhe n jë oborr për të lehur
1 – 2 shtator 2010 , ora 05 e mëngjesit, ndërsa këndon hoxha jacinë e syfyrit, Shkodër
POR LIQENI NUK KA DALLGË
Liqeni ende flë
Kanë nisur ngacmimet e lehta të diellit nëpër gjethe
Por ujët me sytë gjysëm mbyllur ende ëndërron
Po të kishte dallgë
Dallgë shumë
Do të ngrihej prej shkumbëve të tyre për të ardhur tek unë
Afërdita
Me qerpikët, buzët , sytë dhe flokët e derdhura gjer në fund të këmbëve
Krejt prej shkumbësh
Prej zambakësh të bardhë që kanë vetëm dallgët.
Që andej do të ngrihej mbretëresha e bukurisë
Bija e Poseidonit
Përbindëshit të detrave
.
PESHKATARËT E UJRAVE TË ËMBËL
Liqeni u paska falur sot në mëngjes peshkatarëve
shumë peshk,
shumë peshk,
shumë peshk
të qeshura dhe rrjeta shumë
Taraboshi nga larg
si një dallgë
që ka dalë nga liqeni
dhe është ngurrosur atje
Shelgu buzë Bunës
si një vajzë që sapo ka dalënga ujrat
duke vërvitur pas me një të lëvizur vjzëror të kokës ajore
flokët e gjatë , të shumtë dhe të gjelbër….
REJA ISLANDEZE DHE UJRAT NË SHKODËR
Qielli i botës
Kërcënuar ngado prej resë
Që nxorën nga dhimbja e tmerrëshmë dherat
Atje
Por ujrat e Shkodërs sime janë zbukuruar
Nga sytë e kulluar të pranverës
A thua i dhimbset Shkodra kësaj pjelle të egër të nëntokës?
Apo ka rënë në dashuri
Në një dashuri platonikë
Siç bijnë përbindëshat?
E ÇMËNDURA DHE NJËZET DJEM
Ata qeshin me të madhe
E thërresin me emër
E thërresin të gjithë
Kavaleria Rostikano e ka mbushur bulevradin
Me të qeshura
Pietro Maskanji ka vdekur
Kavaleria qeshën me të madhe.
Ajo i ka lyer buzët me të kuq
mban një trëndafil në dorë
përkulet me reverancë
deri në tokë
si aktoret e Romës klasike
dhe trëndafilin
ma zgjat
mua
Të vetmit që po qaj
ndërsa Kavaleria Rostikano
tund bulevradin e Shkodrës me të qeshura
DALËNGADALË....
Rrugët...
E Ndjej
kanë nisur të më presin
përditë dhe më ftohtë
Po ec nëpër rrugët e qytetit më të panjohur të botës
- nëpër rrugët e qytetit tim
Vetëm ujrat nuk më paskan harruar
Dhe shokët e fëmijërisë
Të mplakur që të gjithë
Dhe që kthehen në adoleshëntë menjëherë
Si ujrat e Drinit
Sapo nisin papritur shirat.
ZOGU
Kam filluar të këndoj te një dritare tjetër, atje
ku më duan të gjithë dhe më përkëdhelin të gjithë
Atje ku këndoja më parë
U mësuan me këngën time
A nuk ia vunë veshin kurr
Ka nisur t’u vrasë veshët kjo qetësi absolute
Ka nisur t’i marrë malli për mua
Kalojnë poshtë dritares ku po këndoj unë
Ngrënë kryet
Dhe i ulin sytë poshtë
Me përjashtim
Të së dashurës së parë
Që më lutej të këndoja edhe një këngë
Kur më qeshnin të gjithë...
PILOTËT E VJETËR
Hodhën nga një grusht dhe në varrrin e hapur
ku qanin të gjithë.
Iu afruan të heshtur tavolinës së mortit.
U ulën
Pikëlluan ca
Pinë dhe nga pakëz raki
Dhe bënë shaka.
Kishin luajtur me vdekjen tër jetën.
Unë ua njoh të gjithëve:
Mëritë,
Djallëzitë,
Modestitë,
Egoizmin,
Pisllëqet,
Furinë,
Plogështinë
Fuqinë
Dobsinë
Të qeshurat
Lotët
Që të gjithë këta
E patën një të dashur
Që i treguan gjithëçka
Që i falën gjithëçka
Që i qeshën gjithëmonë
Që nuk e tradhëtuan kurr...
Hapsirën mbi atdhe.
POETËT E DIKURSHËM...TË GJENERATËS SIME
Flisnin me duar, sikur po
po shtynin botën për në një
tjetër galaktikë me
përrenjtë prej zjarri të fjalëve dhe
lëvizjet e furishme
të duarve
Shëtisnin me njëritjetrin, si
gjeneralët e bulevardit , madhështorë si një
tufë meteorësh para
syve të turpëshëm të
letrareve të reja dhe të
panjohura nga
askush
S’ngopeshin së recituari
vargjet e tyre përmendësh . Tregonin
me një mijë variante
ç’i kish thënë “Ismaili”, apo si kishin
pirë me “Dritëroin” dhe...
Kur ndaheshin
shanin fshehur njëritjetrin....
Sot…
Sot
të mplakur, të drobitur, si
gjeneralë të mbyllur në hekura
ecin
vetëm.
Dikush ka lënë flokë të gjatë, si
poetët klasikë; dikush
i pa rruar si Mciri* , ai,
murgu që
u arratis nga monastiri; dikush me
cigaren në gojë , sikur të
ketë lindur me të
mes buzëve.
Të tërë e kanë kush një
kopse të rënë, kush një
lidhëse këpuce të palidhur; kush me
këmishë të palarë . Pranë
vajzave kalojnë me
vështrimin që u hedhë luleve një
gruaje të vejë që
është nisur te
varrezat
Nuk flasin më me zë të lartë
por mërmërijnë dhe
shkojnë rrugës duke u këshilluar me veten
Nuk flasin më me duar
duart tani u dridhen
si të një epshelliu plak.
Bota i ka mundur
Tani ata nuk botojnë më asgjë. Mbi ta dhe mbi lulet
shkelin këpucët me gozhdë botës
që marshon
Ata i shikojnë rivalët e dikurshëm tër mirësi dhe dhimbje
Unë i dalloj që janë ende poetë
Që të gjithë
I dalloj nga
shkëlqimi i jashtëzakonëshëm i
syve , nga
mënyra se si vështrojnë
ujrat dhe nga
lulja që mbajnë
buzëve
kur vjen pranvera
Shënim:
Mciri – një murg nga poema me të njëtin titull e Lermontovit
Ora 06.50 , 22 mars 2010, buzë vëndit ku Buna ndahet përj së ëmës, liqenit...
PËRSE NUK MUND TË BËHEM BIZNESMEN?
…Ja,
sepse nuk kam shpirt.
Që të mbijetoj në luftën e përditëshme
Do të më duhej të ha
Të ha me uri, sa më shumë dhe pa u nginjur nga
Puna e punëtorëve që do të vijnë me rrogë te unë. Mirëpo
Unë
Nuk kam shpirt të ha mish njeriu
Dhe rri i tërhequr
Në botën time të letrave.
Që të mbijetoj në luftën e përditëshme
Mua më duhen edhe skllevër; jo asish që
I mbanin lidhur këmbët me hekura; as zezakë që
I shisnin sipas peshës dhe që i kontrollonin, si kuajt - nga
Dhëmbët,
Po asish , që
Qeshin sa herë që të qesh unë, që
Më japin të drejtë sapo të flas unë, që
E dijnë sinqerisht se unë
Jam më i bukuri i tyre; jo unë, por edhe ime shoqe
Sepse janë vetë paratë e bukura , po aq. Mirëpo
Ja që
Nuk kam shpirt të ha mish njeriu
Dhe rri i tërhequr
Në botën time të letrave.
Nëse ka vetëm dy rrugë
“Bëhu skllav , o bëhu mbret!”
Njëmijë herë më mirë skllav
Se satrap, kokën përpjetë
Më mirë prit si burrë goditjet
Si mandatin pret një plak
Se sa egër të qëllosh
Me sy, fjalë e dajak - x
Një mal dallohet me një të parë se
Është më i madh nga një kodër
Një mbret dallohet menëherë
Nga lypësi që rri te porta e pallatit
Një pasanik dallon menjëherë
Nga një varfanjak, mirëpo
Se kush është më i mëncur dhe kush më pak?
Më gjeni qoftë dhe një të vetëm që
Të pranojë disfatën në këtë konkurencë.
E dini? Sinqerisht
Ma më pëlqen kjo barazi e
Mëncurive absolutisht të pabarabarta
Është më e nderëshmja!
Jam në vetminë hyjnore të qiellit të letrave.
Shënim – x – vargje nga vjershai gjigand Persian,Xhelaludin Rumiu, shqipëruar nga unë në vitin 2002
LAMTUMIRË
Ledias, me rastine mbarimit të maturës
kujtim nga babi 5 shkurt 2010
Lamtumirë gjimnazi im “Qemal Stafa”
Lamtumirë mësues, shokë, ti, banka ime
Kushedi hapat e mi, kur do m’i ndjeni prap
Hapat e vajzës që notonte në ëndërrime
Mësuesit e mi, gjer të mësoheni pa mua
Do pyesni njëritjetrin, po... ku shkoi?
Me aromë mimozash do përgjigjet pranvera:
E katërta shtatë dhe… ajo…oh…fluturoi
Po kur një ditë do më keni harruar
Qemalsja juaj do të vijë te dera
Ngadalë , hutuar, do të ngjitet te shkallët
E drejt te banka ku rrinte përhera
Në mos paça me vete t’u sjell lule
Të freskëta , të bukura siç i rrit saksia
Të rrahura zëmre do t’ dhuroj pafund
Dhe lule të zbehta nga thinjat e mia
Do të pyesë roja plak, ku e kam parë
Këtë zonjë që s’qesh si nxënësit e tjerë?
Do t’i them :më lër, më lër të hyj, o plak
Qemalse edhe unë kam qënë një herë
Lamtumirë, lamtumirë gjimnazi im
Të erdha e ndrojtur, e vogël , si manare
Më rrite… Lehtë një ditë më puthe flokët
Dhe nëpër botë më lëshove krenare
AH...SI U HAKMORR MJERIMI!...
Mjerimi u hakmorr më shumë
ndaj kësaj gjysheje me sy të ëmbël si zogj të ulur
në rrjetën e peshkatarëve të fytyrës së saj
Mjerimi nuk kish patur shpirt për këtë plakë të dashur
ishte treguar më mizor nga sa e priste ajo
më i pafytyrë
më i pacipë
më i keq
më i lig
ndaj kësaj gjysheje që ka një bohçe të madhe
nga xhepat e së cilës
gjithmonë del diçka e vogël
për fëmijët e mëhallës
Ajo...
Ajo po u lutet
Ajo po u lutet kolopuçëve
Ajo po u lutet kolopuçëve të mëhallës
të luajnë
të luajnë me këtë fëmijë
me këtë fëmijë të shëndetshëm,
të bukur,
të veshur bukur,
me lodra të bukura,
të heshtur,
të bukur
tëbukurtëbukurtëbukurtëbukur
Është nipi i saj
Ka ardhur për herën e parë
Për herën e parë që nga andej
“andej”
Dhe
nuk din
as edhe një fjalë nga gjuha
e gjyshes..
Unë shtërngoj dorën e nipit tim
është syblu, kokderr, gjithë tula
po e ngacmove si shumë të shanë “të qifsha robt”
gratë e lagjes duan ta puthin secila, ndërsa e marr nga kopështi
po ai tulic,
nuk ia jep faqen asnjërës
me përjashtim të ndonjërës që i falë një lodër apo ëmbëlsirë
ia jep faqen shpejteshpejt dhe
e fshin prap
me doçkë.
Ja, me këtë tulipan të bardhë
që kam shtërnguar unë
ndërsa plaka u lutet fëmijëve
me sytë e përgjëruar….
30 – 31 korrik 2010
POETËT
Unë i dalloj poetët e brezit tim
Shkojnë rrugës vetëm, porsi qenie të huaja
Me xhepat shpuar, nën mundimin e rrudhave
Të poshtëruar që nga shoqëria deri te gruaja.
Shteti ynë gjen para qe te paguaje ushtare
Te ruajne paqen neper boten e gjere
Per librat e poeteve te mjere
Nuk ka para as nje cope per te blere.
Veç shpirti i tyre e di se si ia bejne
Nje vellim me lirika per te botuar
Megjithëse fatin e librit e dijne te gjithe
Si e ardhmja e bebit qe lindi i gjymtuar.
As librashiteset nuk ia pranojne
Ndonjeri – fshatar – behet politikan
Si lule qe cel e vyshket brenda nates
T’i thote “Ai”: “Poetet i kam xhan!”
Tërë bota e sotme eshte kundra poeteve
Parate, karriget, britmat i kane kunder,
Por ata shkruajne prapë dhe kjo tregon
Kjo bote njerezish, si Noeja, e ka nje lunder.
Poetet perloten menjehere,
Vuajne vetë per te mos therur dike,
Kur t’u zemerohet kjo bande e mjere
Uleni koken, mos e perseritni më!
Poetet s’kane fuqi t’i venë shqelmin
Atij qe per jete po zhytet nen debore,
Ata s’kane shpirt, nuk durojne dot, nuk munden
Rryshfet te marrin dhe para nen dore.
Kuptojini poetet, jane perqark
Te ndershem, te vetmuar dhe te mjerë
Ata prapë shkruajne, kjo do te thote se bota
E ka nje varke, ndersa rend per sketerre.
NATURA MORTA
…këtu vinte erë plehra, shurrë,bajga , mutëra;
shihje romë gjysëm të çveshur që dilnin nga
kasollet me mballoma llamarine,
ku kishin kaluar natën dhe qenë zgjuar
nga lehjet mëngjesore të qenve;
bënin kujdes se mos shkelnin mbi bajga nën
pëllitjet e lopëve dhe
diellin e verës.
E tër kjo pamje ndodhet nën ujra tani, ku lëvrijnë
cironka të vogla,
shumë të vogla,
fare të vogla tepër të vogla,
krejt të vogla , sa
krimbat që lëvrijnë në
kufomën e dekompozuar.
Çfarë nuk do të jipja këta çaste për
erën e shurrës, bajgave;
për romantizmin me romëve gjysëm të çveshur
duke dalë nga kasollet e tyre prej llamarine
nëpër lehje qënsh dhe
pëllitje lopësh!
Po më zihet fryma anës kësaj
varreze vigane ujrash.
HANIBALI TE PORTAT
Ujrat janë ndalur para mureve të Shkodrës:
“ Hapi portat!”
Ujrat vijnë të sulmojnë qytetin
si një falangë kartagjenase
e heshtur dhe me nerva të çelikta.
Mbi ujra-një erë e ftohtë, e mprehtë, e djallëzuar
si borie sulmi.
Unë jam i vetëm me hapat e mi dhe
shallin që
kërkojnë të ma shkulin me arrogancë rrymat.
Endem nëpër erë, anës ujrave,
si një kronikan në pikën e tij të vetmisë.
Errësira ka mbuluar qytetin
ku vezullojnë dritate gëzuara e moskokçarëse,
si sy kurtizanesh romake.
Endem…ende endem
si një rojë që ka zbritur për zbulim nga
karakollet e “Rozafës”.
Varkat bosh të peshkatarëve të lidhura në breg
në dhomën e torturave të valëve;
asnjë rrjetë, asnjë peshk të zënë,
atyre varfërinë ua kanë marrë peng ujrat.
Ujrat po kacavaren drejt dërrasave
të urës së Bunës
Edhe paksa
Edhe paaaak
Paaaaaaaak
Nëpër terr shkojnë mbi urë makina,
si të jenë skifterë deti.
Agimi nuk ka ndër mënd të agojë këtë mëngjes.
Ujrat përgatiten të sulmojnë qytetin!
Mes tyre shelgjet si shatorre të marra
peng për të tmerruar banorët e rrethuar.
Endem sërish...Erë sërish...
Ujrat...Nesër...në të zbardhur...
Ujrat do të nisin sulmin!
Do ta nisin, sapo t’u vijnë përforcime
nga damarët e fshehtëtë nëntokës,
nga qielli dhe nga retë e zeza që sillen
mbi bedena si dashnorë të dëshpëruar
të Rozafës.
Ora 04.30 mëngjes buzë Bunës. 28 nëntor
LËNDINA
Oh, popo
Kjo është ajo lëndina e bukur
E paskan shtrirë ujrat përdhe!
Kasollet e miqve të mi romë
janë mbuluar me ujë.
Asknd as romë
as kuaj romësh,
as arushi i vogël nuk është
kushedi se në cilën strofull e ka mbledhur kruspull nata arushin..
Botën cigane e kanë përmbytur ujrat
Por ciganët do t’i shtiejnë fall
t’ia prishin mëndjen,
perandoreshës së ujrave , por ajo
që të dorëzohet krejt
lyp magjepsien e violinave …
Perëndesha e ujrave do t’ua kthejë sërish livadhin
si qylymi fluturues romëve
sapo ata të nisin të zgjojnë pranverën
me tingujt prej zogjësh pendëartë të violinës .
Ja, edhe pak
do të vijë duke qeshur me një fustan plot lule
pranvera
duke prurë me vete
livadhin me bar tër epsh
zogj të mrekulleshëm nga parajsa
kuaj të mëdhej dhe një
haursh të vogël mbështjellë me pellush.
Lexoni më shumë shkrimin :
"INTERVISTË E POETIT RIZA LAHI, DHËNË PRESIDENTES SË SHOQATËS BOËRORE TË SHKRIMTARËVE DHE ARTISTËVE, POETESHËS TERESINKA PEREIRA -"e botuar në
web faqen virtuale:
