Jak Përpali , lindi në Nikaj – Mëtur të Tropojës, diplomuar si ekonomist, por që me penën e vet konkretizoi katër libra me poezi; me pjalm ndjenjash e tematika të një shijeje të hollë.Hapësira e tij poetike shpërfaqet midis reales dhe irreales e që çmohet për vërtetësinë artistike, për t’i kthyer similitudat në metafora.

Raportin e drejtpërdrejtë me atdheun e tejmbush krahina e fisi.Ky krijues rrezaton, përtej asaj terrine që të mbytin autorët e zërave minorë.Autori më kujton maksimën “Kur fjala zë vend, ajo është nisur për rrugë të gjatë”.
Jak Përpali është poet i ardhmërisë.
Poezi nga Jak Përpali
Pa frikë
Nuk kam frikë. E dua vdekjen të më vijë
Me rroba të bardha.
E shndritshme të jetë
Shërim i botës sonë, të egër e të sëmurë.
Një ditë do ta puth, në portën e saj.
I lutem të mos më kthehjë këtu më kurrë!
Ditët e mia
Nëpër kohën e shprishur, prek ditët e mia që shkuan
Të pakta, të strukura në fajësi me vetveten.
Kërkoj t’i nxjerr, t’i kthej në përballje,
Më tepër më tkurren, më thellë më fshihen.
Era
Era me flatrat e tejdukshme shkruan thershëm
Lirika halorësh në lëkurën time të ndezur.
Vjen qielli i dikurshëm që bridhte përmbi mua
Me britma demash që shkumëzojnë ajrin.
Dhe mbrojnë barkun e hënës,
Mbetur shtatzënë me sytë e mi.
Ti
Flokonte borë
Rigonte shi,
Rrezinte diell
Ti
Do çmendeshe nën atë qiell?!
Nuk i fal
Një poezi
Një letër
Një fjalë
Një puthje
Një karafil
Një dorë
Një hënë
Një nishan
Dhe dy pika të vala loti,
Nuk i fal dhe nuk i harroj
Edhe sikur të më lutet Zoti.
Poetët
Vajza, mos i puthni poetët, do t’i humbni të gjitha rrugët
Duke pikturuar trëndafila bojëgjaku dhe mjedra
Që shtrydhin ylbere të pakapërcyeshëm në etjen tuaj
Do ecni nëpër shira xixëllonjash që nuk bien në tokë.
Kanë lindur të mallkuar dhe duan të shpëtojnë
Duke ju shkruar lirika dallëndyshesh në retinën e syve
Duke notuar nëpër dallgët e zemrave tuaja të çelura
Duke pushuar në pëshpërimën e limaneve tuaja të avullt.
Në çdo puthje tjetër do të ndiheni të plakura.
Vajza, do të qani duke braktisur të dashurit
Që nuk fluturojnë brenda një vështrimi
Në shtatë liqene dhe në shtatë qiej.
Ndryshe
Një flok vështrimi fluturon mbi qerpik
Një grusht pëshpërima rrjedhin nëpër duar
Mbu buzë çukit një qukapik.
Ato
Ato nuk kanë qenë të dashurat e mia,
Ti kot je trishtuar dhe s’më flet.
Vetëm atëherë kur më ke puthur Ti
Kam qenë hyjnor dhe poet.
Shtatë ditë + 1
E hënë
Një prekje e beftë, një përqafim i ndrojtur, i shpejtë
Një fjalë mbi urën e shenjtë, një pritje në rrugë
Një thirrje që bie dhe jehon tjetërkund.
E martë
Dy molla në duar, dy buzë tunduar
Dy kfshime, dy currila të bardhë
Dy vështrime, dy pendime, dy dhimbje
Dy fjalë, dy ikje, për të ardhë.
E mërkurë
Tre fshehje në qoshe, tre takime me dridhje
Tre ledhatime zgjimi, tre ditë mosharrimi
Tre herë mes lumit, në guvat e fundit.
E enjte
Katër ditë i pirë, katër ditë i lirë
Katër net i thyer, pa dritare, pa dyer
Katër këngë vaj, me fajtorë dhe të pafaj
Katër gra hije dhe katër zogj të shtirur
Katër burra kurva që vijnë të pathirrur.
E premte
Pesë puthje në gjinj, pesë puthje në buzë
Pesë puthje nishanit, pesë gjuajtje me gurë
Pesë kthime mbrapa, me frikë, hapa – hapa
Pesë premtime, me fshehje dhe pendime.
E shtunë
Gjashtë ditë pa folur, gjashtë net pa gjumë
Gjashtë qenë rrotull, gjashtë dete me shkumë
Gjshtë mace të zeza që duan një grifshë
Gjashtë tulipanë që mbijnë në ranishtë.
E diel
Shtatë herë pranë, shtatë herë larguar
Shtatë albatrosë në dete të rrëzuar
Shtatë detarë që mbyten pas tyre
Shtatë male me kripë në dritën e syve.
Dita e tetë
Do mbetesha i paplotë pa ditën e tetë
Po hyjnitë më thanë: “Fillo, krijoje vetë”
Dhe pikërisht ajo është Dita Ime
Që ka shpëtuar nga ndotjet e stinëve.
Kthim në fëmijëri
U kthyem në fëmijëri të luanim me hënën vogëlushe
Po asjo s’ish më lodër, në pikëllim të rëndë qe kthyer.
Vonë e besuam shkretëtirën që ndiqte ëndrrat tona
Dhe flladin që shkonte mbi zemrat gati në të thyer.
Në muret e pusterrit u rrëzuam e na humbën duart,
Në bregun e njomur me argjend, zvarrë u ngjitëm
U përqafuam e prapë nuk u mbajtëm, u lëkundëm
Na lëshuan këmbët!... Së bashku shkitëm, u mbytëm.
Tani jam hije... Të vështroj ty si një hije tjetër përballë
Me rëndesën e humbjes që kërrkund s’mund ta hedhësh
Më mbetet të të bart në rrugë të humnershme.
Ti... Do shtrydhësh retë, nëpër shira të më mbledhësh.
Ndanë ujëvarash
Është mallkim nëse u linde dhe urrite ndanë një ujëvare
Dhe një ditë largohesh për të mos u kthyer.
Ajo do të zhurmojë gjithmonë pas teje.
Sytë e shlyer nga peizazhet me pluhur
Do kërkojnë ngjyrat që dikur lotonin ylbere
Dhe në çdo rrugë, do kërkosh nga një ujëvarë.
Degëthyer
Shkoj dorën mbi kërthizën që të rrënjëzon së thelli
Mbi pushin e verdhë që ndizet flakëbutë,
Ndërsa shtrihesh me ndritje fërgëlluese.
Kujtoj gjithçka që më ke thënë kur po vinim këtu
Dhe druaj se do të gërvish diçka mbi bardhësinë tënde
Pa t’i shëruar ato gjurmë, që prej kohësh të therrin.
E dridhshme si pemë degëthyer, e vetme nëpër erë.
Majat e fjalëve të tua më shpojnë si thonj të mprehtë
Dhe mbi prekjet e ngrohta të gishtërinjve bie brymë.
Në imazhin tënd kafshon sërish një dhëmb i verdhë
Ndërsa më buzëqesh për të ma fshehur zemrën.
Diçka ndjej
Më bien hovet, tkurrem dhe ngre vështrimin përtej.
Pikëza gjaku të shkasin midis gjinjëve,
Duke të pikturuar korbat e Van Goghut në bark.
Raportin e drejtpërdrejtë me atdheun e tejmbush krahina e fisi.Ky krijues rrezaton, përtej asaj terrine që të mbytin autorët e zërave minorë.Autori më kujton maksimën “Kur fjala zë vend, ajo është nisur për rrugë të gjatë”.
Jak Përpali është poet i ardhmërisë.
Poezi nga Jak Përpali
Pa frikë
Nuk kam frikë. E dua vdekjen të më vijë
Me rroba të bardha.
E shndritshme të jetë
Shërim i botës sonë, të egër e të sëmurë.
Një ditë do ta puth, në portën e saj.
I lutem të mos më kthehjë këtu më kurrë!
Ditët e mia
Nëpër kohën e shprishur, prek ditët e mia që shkuan
Të pakta, të strukura në fajësi me vetveten.
Kërkoj t’i nxjerr, t’i kthej në përballje,
Më tepër më tkurren, më thellë më fshihen.
Era
Era me flatrat e tejdukshme shkruan thershëm
Lirika halorësh në lëkurën time të ndezur.
Vjen qielli i dikurshëm që bridhte përmbi mua
Me britma demash që shkumëzojnë ajrin.
Dhe mbrojnë barkun e hënës,
Mbetur shtatzënë me sytë e mi.
Ti
Flokonte borë
Rigonte shi,
Rrezinte diell
Ti
Do çmendeshe nën atë qiell?!
Nuk i fal
Një poezi
Një letër
Një fjalë
Një puthje
Një karafil
Një dorë
Një hënë
Një nishan
Dhe dy pika të vala loti,
Nuk i fal dhe nuk i harroj
Edhe sikur të më lutet Zoti.
Poetët
Vajza, mos i puthni poetët, do t’i humbni të gjitha rrugët
Duke pikturuar trëndafila bojëgjaku dhe mjedra
Që shtrydhin ylbere të pakapërcyeshëm në etjen tuaj
Do ecni nëpër shira xixëllonjash që nuk bien në tokë.
Kanë lindur të mallkuar dhe duan të shpëtojnë
Duke ju shkruar lirika dallëndyshesh në retinën e syve
Duke notuar nëpër dallgët e zemrave tuaja të çelura
Duke pushuar në pëshpërimën e limaneve tuaja të avullt.
Në çdo puthje tjetër do të ndiheni të plakura.
Vajza, do të qani duke braktisur të dashurit
Që nuk fluturojnë brenda një vështrimi
Në shtatë liqene dhe në shtatë qiej.
Ndryshe
Një flok vështrimi fluturon mbi qerpik
Një grusht pëshpërima rrjedhin nëpër duar
Mbu buzë çukit një qukapik.
Ato
Ato nuk kanë qenë të dashurat e mia,
Ti kot je trishtuar dhe s’më flet.
Vetëm atëherë kur më ke puthur Ti
Kam qenë hyjnor dhe poet.
Shtatë ditë + 1
E hënë
Një prekje e beftë, një përqafim i ndrojtur, i shpejtë
Një fjalë mbi urën e shenjtë, një pritje në rrugë
Një thirrje që bie dhe jehon tjetërkund.
E martë
Dy molla në duar, dy buzë tunduar
Dy kfshime, dy currila të bardhë
Dy vështrime, dy pendime, dy dhimbje
Dy fjalë, dy ikje, për të ardhë.
E mërkurë
Tre fshehje në qoshe, tre takime me dridhje
Tre ledhatime zgjimi, tre ditë mosharrimi
Tre herë mes lumit, në guvat e fundit.
E enjte
Katër ditë i pirë, katër ditë i lirë
Katër net i thyer, pa dritare, pa dyer
Katër këngë vaj, me fajtorë dhe të pafaj
Katër gra hije dhe katër zogj të shtirur
Katër burra kurva që vijnë të pathirrur.
E premte
Pesë puthje në gjinj, pesë puthje në buzë
Pesë puthje nishanit, pesë gjuajtje me gurë
Pesë kthime mbrapa, me frikë, hapa – hapa
Pesë premtime, me fshehje dhe pendime.
E shtunë
Gjashtë ditë pa folur, gjashtë net pa gjumë
Gjashtë qenë rrotull, gjashtë dete me shkumë
Gjshtë mace të zeza që duan një grifshë
Gjashtë tulipanë që mbijnë në ranishtë.
E diel
Shtatë herë pranë, shtatë herë larguar
Shtatë albatrosë në dete të rrëzuar
Shtatë detarë që mbyten pas tyre
Shtatë male me kripë në dritën e syve.
Dita e tetë
Do mbetesha i paplotë pa ditën e tetë
Po hyjnitë më thanë: “Fillo, krijoje vetë”
Dhe pikërisht ajo është Dita Ime
Që ka shpëtuar nga ndotjet e stinëve.
Kthim në fëmijëri
U kthyem në fëmijëri të luanim me hënën vogëlushe
Po asjo s’ish më lodër, në pikëllim të rëndë qe kthyer.
Vonë e besuam shkretëtirën që ndiqte ëndrrat tona
Dhe flladin që shkonte mbi zemrat gati në të thyer.
Në muret e pusterrit u rrëzuam e na humbën duart,
Në bregun e njomur me argjend, zvarrë u ngjitëm
U përqafuam e prapë nuk u mbajtëm, u lëkundëm
Na lëshuan këmbët!... Së bashku shkitëm, u mbytëm.
Tani jam hije... Të vështroj ty si një hije tjetër përballë
Me rëndesën e humbjes që kërrkund s’mund ta hedhësh
Më mbetet të të bart në rrugë të humnershme.
Ti... Do shtrydhësh retë, nëpër shira të më mbledhësh.
Ndanë ujëvarash
Është mallkim nëse u linde dhe urrite ndanë një ujëvare
Dhe një ditë largohesh për të mos u kthyer.
Ajo do të zhurmojë gjithmonë pas teje.
Sytë e shlyer nga peizazhet me pluhur
Do kërkojnë ngjyrat që dikur lotonin ylbere
Dhe në çdo rrugë, do kërkosh nga një ujëvarë.
Degëthyer
Shkoj dorën mbi kërthizën që të rrënjëzon së thelli
Mbi pushin e verdhë që ndizet flakëbutë,
Ndërsa shtrihesh me ndritje fërgëlluese.
Kujtoj gjithçka që më ke thënë kur po vinim këtu
Dhe druaj se do të gërvish diçka mbi bardhësinë tënde
Pa t’i shëruar ato gjurmë, që prej kohësh të therrin.
E dridhshme si pemë degëthyer, e vetme nëpër erë.
Majat e fjalëve të tua më shpojnë si thonj të mprehtë
Dhe mbi prekjet e ngrohta të gishtërinjve bie brymë.
Në imazhin tënd kafshon sërish një dhëmb i verdhë
Ndërsa më buzëqesh për të ma fshehur zemrën.
Diçka ndjej
Më bien hovet, tkurrem dhe ngre vështrimin përtej.
Pikëza gjaku të shkasin midis gjinjëve,
Duke të pikturuar korbat e Van Goghut në bark.
No comments:
Post a Comment