RIZA LAHI
Kush është ky poet që ka shkruar për Shkodrën tonë dhe për shkodranët? Adolf Shvedçikov është “Bashkëpunëtor I vjetër shkencor “ në Institutin e Kimisë Fizike të Akademisë së Shkencave në Moskë. Shef I Kimisë në korporatën “ Pulsatron Technology Corporation” në Los Anxhelos, Kaliforni.
Ka të botuara mbi 150 kumtesa shkencore dhe mbi 500 poezi në në revista poetike të vëndeve të ndryshme si Rusi, SHBA, Brazil, Indi, Kinë, Kore, Japoni, Itali, Francë, maltë, Spanjë, Shqipëri, Rumani, Greqi,Angli dhe Australi vjershat e tija janë përkthyer në Anglisht, Italisht, Spanjisht, Portugisht, Greqisht, Frënisht, Kinezçe, Japonisht, Gjermanisht, Shqip, Rumanisht dhe Hindu.
Është antar I Kongresit Botëror të Poetëve, Shoqatës Botërore të Shkrimtarëve dhe Artistëve dhe “Associazione Letteraria Italo – Australiana Scrittori ( Melburn, Australi) .Është bërë I famshëm me përkthimin rusisht të "150 English Sonnets of XVI-XIX Centuries", Moskë 1992 dhe "ËilliamShakespeare Sonnets" Moskoë, 1996).
Ka përkthyer r në Rusisht shumë poetë modernë të ditëve të sotme si nga SHBA, Anglia, Brazili, Taivani, Italia, India, Australia, Kina, Japonia dhe Shqipëria. Është fituesi i çmimit “Michael Masdhusudhan Academy”, në vitin 2004 në Kalkuta, Indi. Mban titullin “ Poet i Meritur Ndërkombtar “.
Shvedçikov, thamë, bën pjesë në Kongresin e Shoqatës Botërore të Shkrimtarëve dhe Artistëve; por, kush është kjo organizatë planetare, ku bëjne pjesë edhe disa poetë shqiptarë; madje dhe në “Kongresin”, apo në kryesinë e saj?
IËA është krijuar në vitin 1978 dhe deri në qershor 2010, ajo ka patur 1447 antarë nga 131 vënde të pesë kontinenteve. Antar të saj janë figura nga më të shquarat e planetit, sikurse Dr. Fernando Henrique Cardoso - ish Presidenti I Brazilit ( 1994 – 2002), Toni Morrison ( nobelist në letërsi, amerikan), Fidel Kastro Ruz, Rigoberta Menchu ( Nobelist për paqën në vitin 1992, Guatemala), Melina Merkuri (Greqi) etj.
Qëllimi i kësaj shoqate është të zhvillojë mirëkuptimin , miqësinë dhe shkëmbimet e anasjellta letrare – artistike nga të pesë kontinentet.
IËA është shumë e shqetësuar dhe e ndjeshme ndaj luftës , ndaj pakësimit dhe ndohjtes së ozonit, ndohjtes së ambientit, seksizmit, dhunimit t ë të drejtave të njeriut, të qënët pa stre dhe atdhe, SIDA etj. Ajo përkrahë të Drejtat e Njeriut sipas Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut, kudo dhe ndaj kujtdo.
IËA vlerëson shumë: respektin për gjithpërfshirjen e të gjitha kulturave dhe traditave etnike, lirinë e fjalës dhe diversitetin mbrënda kufijve të kësaj botës sonë.
Mirëpo, edhe më shumë se sa lirinë e të folurit dhe të diversiteteve, IËA ka në fokus të saj kundërshtimin e rracizmit, sexizmit, klanizmin ( siç, ta zëmë janë kthyer shumica e partive shqiptare, ku flaken nga puna deri edhe punëtorë për hir të përkatësive partiake që sundohen nga kryetarët e tyre si bajraktarët e dikurshëm – R Lahi) dhe ageizmin ( mohimit të aftësive të njërit e tjetrit nën prektekstin e moshës – RL.)
IËA nxit mendimi krijues dhe kritik në letërsi dhe art. Ajo mbron fort gjykimin e shëndoshë, shkencor lirinë e informacionit dhe alternativat etnike.
Kjo shoqatë njeh, vlerëson dhe u thur homazhe krijuesëve të mëdhej dhe anonimë.
IËA i shpërblen shkrimtarët dhe artistët e shquar të botës, duke i pranuar në gjirin e saj.
Në bortin e drejtorëve të IËA, I cili bën edhe përzgjedhjen e antarëve të rinj, janë poetë dhe artistë nga më të njohurit si P.Bemski (SHBA), Livia Paulini ( Hungari – Brazil), Igor Mikhailusenko (Rusi)Kazuyosi Ikeda (Japoni), Beak Han – Yi ( Kore), Andrej Zivor (Serbi), Radana Parmova ( Ceki), Lazhar Baaziz ( Algjeri)Jose Franco ( Panama), Chris Mestas ( Francë).
Pranimi në IËA bëhet pas aplikimit atje me 5 poezi të përkthyera anglisht, sigurisht nga më të bukurat që duhet të ketë autorja apo autori dhe , para se të merret vendimi, krijimet e kandidatit, i shtrohen për diskutim bordit të përzgjedhur të drejtorëve. Kur merret vendimi, antari apo antarja e re paisen me një dokument shumë protokollar që dërgohet me postë.
Për një kohë të gjatë, presidente ka qënë një aktiviste shumë e shquar e të drejtave të njeriut, një grua nga më të shquarat e rruzullit, poetesha zemërardhë amerikane me origjië portugeze Teresinka Pereira.
Në kongresine fundit që u mbajt në gushtin e vitit që shkoi dhe ku, dy antarët e ftuar nuk mundën të shkonin për aryset e njohura – ato financiare, president është zgjedhur Koreanojugori Han-Yi Baek, I cili konkuroi deri pranë finales vitin që kaloi për nobelist në letërsi.
Adolf Shvedçikov, katër vite më parë, ka nisur të miqësohet me shqiptarët. Nga miqtë e tij të parë janë poeti I njohur gjirokastrit,kryetari I “Lidhjes së krijuesëve – Pegasi”, Kristaq Shabani , përkthyesi nga rusishtja Murat Memallaj, e ndonjë mik tjetër I tyre.
Një miqëis që lindi e bukur dhe ka heshtur për çudinë e gjiganit rus të poezisë, I cili, ja, kohët e fundit ka rënë në kontakt sërish me vëndin tonë. Disa poezi të tijat janë botuar në të përjavëshmen letrare “Obelisk” me botues z. Rland Lushi.
Shvedçikov, falë korespondencës së re, ka dërguar në Tiranë një koleksion të madh dhe të zgjedhur të poezive të tija, të përkthyera në anglisht nga vetë ai. Nga ana tjetër, ai ka rënë në kontakt me poezi të zgjedhura nga ndonjë autor shqiptar, një pjesë të të cilave, ai I ka përkthyer me inisiativën e tij në gjuhën ruse.
Përkthimi I poezive të sotme shqiptare nga gjigantë të poezisë aktuale botërore, siç ka bërë vetë presidentja me origjinë portugeze Teresinka Pereira, Kryetari I Lidhjes së Shkrimtarëve e artistëve Sllovakë Pavol Janik, poetesha e shquar japoneze Kae Morii, Shvedçikovi botimi I suksesëshëm I poezive nga Shqipëria në revistën prestigjioze të poezisë planetare që botohet në Kore, “Moon Light”, janë kurora modeste por nga më të bukurat shpirtërore, për poezinë dhe poetët e nëpërkëmbur të shoqërisë së sotme shqiptare. Kjo gjë përbën një eveniment dhe, ky eveniment, tregon fuqinë kozmike të poezisë
Tanimë poeti rus, për trurin e të cilit ka nevojë gjashtë muaj në vit Klifornia dhe gjashtë tëtjera Moska,pritet të dalë në gjuhën shqipe para shqiptarëve.
Kjo do të përbënte një eveniment ballkanik, por, nga ana tjetër, do të kishte vlera të mëdha për miqësinë e dy popujve tanë.
Në Shqipëri nuk njihet fare poezia e sotme ruse dhe ne të gjithëve na ka mbetur sahati te Pushkini, Lermontovi, Esenini, Majakovski.
Sigurisht inisiativa të tilla këkrojnë edhe ndërhyrjen e organeve shtetërore të dy vëndeve. Po të mos ishte përkujdesja tipike shqiptare e e një diktatori me guackë orientale siç qe Ali Pashë Tepelena, lexuesit, sigurisht që e kanë të qartë, se vështire të kishim një “Cajd Harold” me të cilin vazhdojmë të krenohemi edhe sot e kësaj dite dhe të shkruar nga një poet I ri I asaj kohe, I pakrahasueshëm për nga fama në kohën e tij me Shvedçikovin, për shëmbëll...
Ndërkohë, falë miqësisë së vjetër dhe asaj të re që ka filluar poeti 73 vjeçar, I është sugjeruar që, hëhë,sikur ta niste ciklin a , mbase, vëllimin e tij me poezi , që tani…Kushtuar një tavoline me shkodranë që banojnë në Tiranë dhe që e fillojnë mëngjesin me të qeshura të hareshnme?
Burri dashamirës, në një moment gazmor, ka nxjerrë kalemin dhe ka shkruar duke përfytyruar me fyturë të qeshur shkodranët tanë të mrekullueshëm, këta njerëz që u qesh vetëm shpirti dhe fytyra dhe , sapo dalin nga dera e shtëpisë, I flakin mbatanë hallet e tyre e, në vënd të tyre, u transmetojnë të tjerëve përqark dhe vetë shoqërisë, mirësi, hare, shokni, në mënyrën që aq shumë u ka hije atyre.
Ja pra, poezinë e rusit të madh që shpresojmë të botohet vëllimi I tij në shqip , ta promovojmë në Tiranë dhe të kalojmë pranë poetëve disa minuta të ëmbla , të sinqerta dhe jashtë kacafytjeve politike e mes bukurisë qiellore poetike, edhe shtetarët e e dy shteteve tona.
ADOLF P. SHVEDCHIKOV, PhD, LittD, IËA( RUSSIA)
SHKODRANËVE GAZMORË TË MËNGJESEVE GAZMORE
I dhashë vetes zemër, s’ka gjë, more djalë
Tëra ç’ke për t’thënë, s’thuhen me dy fjalë
Shokëve të poetit, zemërtrëndafilit
Prej larg ia shtërngoj fort dorën secilit
Gjuh’n e dilomatëve unë s’e kam qejf hiç
A më pranoni vëlla, t’u bëhem, o miq?
Të llafos me ju, të qeshe e të luaj
Në krye të trapezës – veç Fetahu juaj
Në “klubin e natës” në darkë tër çeta
Jo raki me u dehë, por veç barcoleta
Që i tregon bukur mu si padishah
Mjeshtri i lezetit, i madhi Fetah...
Të dashur shqiptarë, shkrimtarë e poetë
Kaq mirë pranë jush, kurr s’jam ndjerë në jetë
Si zog zemra ime po shkon mbi oqean
Te Tirana e bukur, vëllezërit shkodranë
Zemra e Adolfit, më shpejt se rrufeja
Nesër në mëngjes, është te kafeneja
Të pijnë ç’të duan, vëllaznit, sa të çelë sabahu
Për dollarë - kam unë, sa për lekë – Fetahu
Më mirë po pijmë nga një kafe të fortë
Shpejteshpejt e hamë nga një copë tortë
Mandej ndër vetura shoqëria gazmore
Një vizitë së shtrenjtës, “Rozafës” shekullore
Çfar të shohë atje Shvedçikovi juaj
Si vargan florinjësh në zemër do t’ ruaj.
Nju jork, 4 janar 2010
Kush është ky poet që ka shkruar për Shkodrën tonë dhe për shkodranët? Adolf Shvedçikov është “Bashkëpunëtor I vjetër shkencor “ në Institutin e Kimisë Fizike të Akademisë së Shkencave në Moskë. Shef I Kimisë në korporatën “ Pulsatron Technology Corporation” në Los Anxhelos, Kaliforni.
Ka të botuara mbi 150 kumtesa shkencore dhe mbi 500 poezi në në revista poetike të vëndeve të ndryshme si Rusi, SHBA, Brazil, Indi, Kinë, Kore, Japoni, Itali, Francë, maltë, Spanjë, Shqipëri, Rumani, Greqi,Angli dhe Australi vjershat e tija janë përkthyer në Anglisht, Italisht, Spanjisht, Portugisht, Greqisht, Frënisht, Kinezçe, Japonisht, Gjermanisht, Shqip, Rumanisht dhe Hindu.
Është antar I Kongresit Botëror të Poetëve, Shoqatës Botërore të Shkrimtarëve dhe Artistëve dhe “Associazione Letteraria Italo – Australiana Scrittori ( Melburn, Australi) .Është bërë I famshëm me përkthimin rusisht të "150 English Sonnets of XVI-XIX Centuries", Moskë 1992 dhe "ËilliamShakespeare Sonnets" Moskoë, 1996).
Ka përkthyer r në Rusisht shumë poetë modernë të ditëve të sotme si nga SHBA, Anglia, Brazili, Taivani, Italia, India, Australia, Kina, Japonia dhe Shqipëria. Është fituesi i çmimit “Michael Masdhusudhan Academy”, në vitin 2004 në Kalkuta, Indi. Mban titullin “ Poet i Meritur Ndërkombtar “.
Shvedçikov, thamë, bën pjesë në Kongresin e Shoqatës Botërore të Shkrimtarëve dhe Artistëve; por, kush është kjo organizatë planetare, ku bëjne pjesë edhe disa poetë shqiptarë; madje dhe në “Kongresin”, apo në kryesinë e saj?
IËA është krijuar në vitin 1978 dhe deri në qershor 2010, ajo ka patur 1447 antarë nga 131 vënde të pesë kontinenteve. Antar të saj janë figura nga më të shquarat e planetit, sikurse Dr. Fernando Henrique Cardoso - ish Presidenti I Brazilit ( 1994 – 2002), Toni Morrison ( nobelist në letërsi, amerikan), Fidel Kastro Ruz, Rigoberta Menchu ( Nobelist për paqën në vitin 1992, Guatemala), Melina Merkuri (Greqi) etj.
Qëllimi i kësaj shoqate është të zhvillojë mirëkuptimin , miqësinë dhe shkëmbimet e anasjellta letrare – artistike nga të pesë kontinentet.
IËA është shumë e shqetësuar dhe e ndjeshme ndaj luftës , ndaj pakësimit dhe ndohjtes së ozonit, ndohjtes së ambientit, seksizmit, dhunimit t ë të drejtave të njeriut, të qënët pa stre dhe atdhe, SIDA etj. Ajo përkrahë të Drejtat e Njeriut sipas Deklaratës Universale të të Drejtave të Njeriut, kudo dhe ndaj kujtdo.
IËA vlerëson shumë: respektin për gjithpërfshirjen e të gjitha kulturave dhe traditave etnike, lirinë e fjalës dhe diversitetin mbrënda kufijve të kësaj botës sonë.
Mirëpo, edhe më shumë se sa lirinë e të folurit dhe të diversiteteve, IËA ka në fokus të saj kundërshtimin e rracizmit, sexizmit, klanizmin ( siç, ta zëmë janë kthyer shumica e partive shqiptare, ku flaken nga puna deri edhe punëtorë për hir të përkatësive partiake që sundohen nga kryetarët e tyre si bajraktarët e dikurshëm – R Lahi) dhe ageizmin ( mohimit të aftësive të njërit e tjetrit nën prektekstin e moshës – RL.)
IËA nxit mendimi krijues dhe kritik në letërsi dhe art. Ajo mbron fort gjykimin e shëndoshë, shkencor lirinë e informacionit dhe alternativat etnike.
Kjo shoqatë njeh, vlerëson dhe u thur homazhe krijuesëve të mëdhej dhe anonimë.
IËA i shpërblen shkrimtarët dhe artistët e shquar të botës, duke i pranuar në gjirin e saj.
Në bortin e drejtorëve të IËA, I cili bën edhe përzgjedhjen e antarëve të rinj, janë poetë dhe artistë nga më të njohurit si P.Bemski (SHBA), Livia Paulini ( Hungari – Brazil), Igor Mikhailusenko (Rusi)Kazuyosi Ikeda (Japoni), Beak Han – Yi ( Kore), Andrej Zivor (Serbi), Radana Parmova ( Ceki), Lazhar Baaziz ( Algjeri)Jose Franco ( Panama), Chris Mestas ( Francë).
Pranimi në IËA bëhet pas aplikimit atje me 5 poezi të përkthyera anglisht, sigurisht nga më të bukurat që duhet të ketë autorja apo autori dhe , para se të merret vendimi, krijimet e kandidatit, i shtrohen për diskutim bordit të përzgjedhur të drejtorëve. Kur merret vendimi, antari apo antarja e re paisen me një dokument shumë protokollar që dërgohet me postë.
Për një kohë të gjatë, presidente ka qënë një aktiviste shumë e shquar e të drejtave të njeriut, një grua nga më të shquarat e rruzullit, poetesha zemërardhë amerikane me origjië portugeze Teresinka Pereira.
Në kongresine fundit që u mbajt në gushtin e vitit që shkoi dhe ku, dy antarët e ftuar nuk mundën të shkonin për aryset e njohura – ato financiare, president është zgjedhur Koreanojugori Han-Yi Baek, I cili konkuroi deri pranë finales vitin që kaloi për nobelist në letërsi.
Adolf Shvedçikov, katër vite më parë, ka nisur të miqësohet me shqiptarët. Nga miqtë e tij të parë janë poeti I njohur gjirokastrit,kryetari I “Lidhjes së krijuesëve – Pegasi”, Kristaq Shabani , përkthyesi nga rusishtja Murat Memallaj, e ndonjë mik tjetër I tyre.
Një miqëis që lindi e bukur dhe ka heshtur për çudinë e gjiganit rus të poezisë, I cili, ja, kohët e fundit ka rënë në kontakt sërish me vëndin tonë. Disa poezi të tijat janë botuar në të përjavëshmen letrare “Obelisk” me botues z. Rland Lushi.
Shvedçikov, falë korespondencës së re, ka dërguar në Tiranë një koleksion të madh dhe të zgjedhur të poezive të tija, të përkthyera në anglisht nga vetë ai. Nga ana tjetër, ai ka rënë në kontakt me poezi të zgjedhura nga ndonjë autor shqiptar, një pjesë të të cilave, ai I ka përkthyer me inisiativën e tij në gjuhën ruse.
Përkthimi I poezive të sotme shqiptare nga gjigantë të poezisë aktuale botërore, siç ka bërë vetë presidentja me origjinë portugeze Teresinka Pereira, Kryetari I Lidhjes së Shkrimtarëve e artistëve Sllovakë Pavol Janik, poetesha e shquar japoneze Kae Morii, Shvedçikovi botimi I suksesëshëm I poezive nga Shqipëria në revistën prestigjioze të poezisë planetare që botohet në Kore, “Moon Light”, janë kurora modeste por nga më të bukurat shpirtërore, për poezinë dhe poetët e nëpërkëmbur të shoqërisë së sotme shqiptare. Kjo gjë përbën një eveniment dhe, ky eveniment, tregon fuqinë kozmike të poezisë
Tanimë poeti rus, për trurin e të cilit ka nevojë gjashtë muaj në vit Klifornia dhe gjashtë tëtjera Moska,pritet të dalë në gjuhën shqipe para shqiptarëve.
Kjo do të përbënte një eveniment ballkanik, por, nga ana tjetër, do të kishte vlera të mëdha për miqësinë e dy popujve tanë.
Në Shqipëri nuk njihet fare poezia e sotme ruse dhe ne të gjithëve na ka mbetur sahati te Pushkini, Lermontovi, Esenini, Majakovski.
Sigurisht inisiativa të tilla këkrojnë edhe ndërhyrjen e organeve shtetërore të dy vëndeve. Po të mos ishte përkujdesja tipike shqiptare e e një diktatori me guackë orientale siç qe Ali Pashë Tepelena, lexuesit, sigurisht që e kanë të qartë, se vështire të kishim një “Cajd Harold” me të cilin vazhdojmë të krenohemi edhe sot e kësaj dite dhe të shkruar nga një poet I ri I asaj kohe, I pakrahasueshëm për nga fama në kohën e tij me Shvedçikovin, për shëmbëll...
Ndërkohë, falë miqësisë së vjetër dhe asaj të re që ka filluar poeti 73 vjeçar, I është sugjeruar që, hëhë,sikur ta niste ciklin a , mbase, vëllimin e tij me poezi , që tani…Kushtuar një tavoline me shkodranë që banojnë në Tiranë dhe që e fillojnë mëngjesin me të qeshura të hareshnme?
Burri dashamirës, në një moment gazmor, ka nxjerrë kalemin dhe ka shkruar duke përfytyruar me fyturë të qeshur shkodranët tanë të mrekullueshëm, këta njerëz që u qesh vetëm shpirti dhe fytyra dhe , sapo dalin nga dera e shtëpisë, I flakin mbatanë hallet e tyre e, në vënd të tyre, u transmetojnë të tjerëve përqark dhe vetë shoqërisë, mirësi, hare, shokni, në mënyrën që aq shumë u ka hije atyre.
Ja pra, poezinë e rusit të madh që shpresojmë të botohet vëllimi I tij në shqip , ta promovojmë në Tiranë dhe të kalojmë pranë poetëve disa minuta të ëmbla , të sinqerta dhe jashtë kacafytjeve politike e mes bukurisë qiellore poetike, edhe shtetarët e e dy shteteve tona.
ADOLF P. SHVEDCHIKOV, PhD, LittD, IËA( RUSSIA)
SHKODRANËVE GAZMORË TË MËNGJESEVE GAZMORE
I dhashë vetes zemër, s’ka gjë, more djalë
Tëra ç’ke për t’thënë, s’thuhen me dy fjalë
Shokëve të poetit, zemërtrëndafilit
Prej larg ia shtërngoj fort dorën secilit
Gjuh’n e dilomatëve unë s’e kam qejf hiç
A më pranoni vëlla, t’u bëhem, o miq?
Të llafos me ju, të qeshe e të luaj
Në krye të trapezës – veç Fetahu juaj
Në “klubin e natës” në darkë tër çeta
Jo raki me u dehë, por veç barcoleta
Që i tregon bukur mu si padishah
Mjeshtri i lezetit, i madhi Fetah...
Të dashur shqiptarë, shkrimtarë e poetë
Kaq mirë pranë jush, kurr s’jam ndjerë në jetë
Si zog zemra ime po shkon mbi oqean
Te Tirana e bukur, vëllezërit shkodranë
Zemra e Adolfit, më shpejt se rrufeja
Nesër në mëngjes, është te kafeneja
Të pijnë ç’të duan, vëllaznit, sa të çelë sabahu
Për dollarë - kam unë, sa për lekë – Fetahu
Më mirë po pijmë nga një kafe të fortë
Shpejteshpejt e hamë nga një copë tortë
Mandej ndër vetura shoqëria gazmore
Një vizitë së shtrenjtës, “Rozafës” shekullore
Çfar të shohë atje Shvedçikovi juaj
Si vargan florinjësh në zemër do t’ ruaj.
Nju jork, 4 janar 2010
