Ajo po e ndërtonte veten brenda tij...

IRENA GJONI,NJË ZË QË PO VJEN NË POEZINË SHQIPE

Nga: Mr. sci.Flori Bruqi

Irena Gjoni

IRENA GJONI, NJË ZË QË PO VJEN NË POEZINË SHQIPE

Irena Gjoni ka kryer Studimet Universitare për degën gjuhë – letërsi. Në vitin 2007 ka përfunduar Studimet Pasuniversitare dhe ka fituar gradën “Master” si dhe Dr shkencash , për letërsi në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë në Universitetin e Tiranës. Ka punuar si gazetare në median e shkruar kombëtare dhe lokale, në Radio “Gjirokastra”, në radio dhe televizion lokal të Sarandës. Aktualisht është pedagoge e jashtme në Universitetin e Tiranës Filiali Sarandë, mësuese letërsie në gjimnazin “Hasan Tahsini” Sarandë si dhe gazetare në mediat lokale. Është nënkryetare e “Klubit të krijuesve Jonian”, si dhe redaktore e revistës “Arti Jonik”, anëtare e Këshillit Artistik të Bashkisë Sarandë. Që prej viteve të shkollës së mesme e në vijim ka botuar poezi, prozë letrare si dhe shkrime kritike e studimore në periodikë të ndryshëm. Në vitin 2003 ka botuar librin me poezi “Tatuazh në shpirt të detit”. Në 2008 boton librin studimor “Marrëdhënie të miteve dhe kulteve të Bregdetit Jonian me ato ndërkufitare” (material me të cilin ka fituar Gradën “Master”), si dhe vëllimin me fiksione “Gjysma dashurish”. (2010)

BIONDIA E DETIT

Biondia e Detit
Përmbysi Detin
Iku e larë mëkatesh
(Pa të fundit)

E shndërruar në një ujëvarë bionde
Që binte mbi përndritjen e një qiriri,
Strehim gjeti tek shtëpia e Muzave
Si për të qenë më afër zemrës së qiellit
Prej nga priste një kartolinë
me urim mbretërish ciganë

Që nëpër rrugë vetëtimash,
do t’i shtynin
Duke u pëshpëritur me zë sirenash
në tundim për mbërritje të shpejtë

“Unë një cigan
imagjinoni në sa i mirë do të shndërrohem
Kur të njelmtësohem në flokët e ujëvarës bionde
Ikni, ikni në vrapime të çmendura
ju urime mbretërish ciganë”

Por gjarpërinjtë e zjarrtë të vetëtimave
kafshonin kokët, bishtat e njëri-tjetrit
duke lënë rrugë në mes
a duke krijuar udhëkryqe

Dhe urimet e mbretërve ciganë
ende s’kanë mbërritur tek
Biondia e Detit

… JETONIN NË TË NJËJTËN TJETËR BOTË…

Erëligat e orëligat po e ndëshkonin
shkulshëmflokësh
shkulshëmrrënjshëm
shkulshëmzemrash
përpiqeshin t’ia merrnin

Tërbimi frenetik ish’ pa fre
Pse e deshti
sa nuk e kishte dasht’
kush tjetër në këtë jetë
e nuk kishte për ta dasht’
as në përtejjetë.

Shpirti vajtueshem kolovitet
nga parajsa në ferr
Stiksi ishte kufiri i fatit
Fati ishte AI
Ajo ishte e destinuar
të jetonte brenda fatit
Ajo jetonte brenda tij.

Ajo po e ndërtonte veten brenda tij
Ndanin të njëjtin pulsion zemre
Një frymëmarrje u mjaftonte të dyve
Hanin të njëjtin ushqim amëshimi
Tirrnin të njëjtën fije drite
Ternin të njëjtin tingull ajri

Vetëm në një lot ngrinin uragane
Tek një flokëz dëbore
ndërtonin themele lumturie
Deheshin në ekstazë
nga e njëjta aromë manushaqeje

Udhëhiqeshin nga të njëjtat muza
Tek i njëjti shikim shpërthenin
e shuanin vullkane brenda një sekonde
Shihnin të njjjtën ëndërr apokaliptike

… Jetonin në të njëjtën tjetër botë…

DASHURIA SI ZJARRET E CIGANËVE

Hënëzoj ditët që u mungon hëna
Dielloj netët që u mungon dielli
Sa herë shoh sytë e tu prej përralle

Thith helmin e ditëve
Vjell gëzimin e netëve
Kur më arratisen prej shikimit
sytë e tu prej përralle cigan

Në zemër, në tru, në shpirtin tim,
ndeze një dashuri të çmendur
si zjarret e fisit tënd

Një dashuri – zjarr ciganësh
që s’dihet sa do të zgjasë
që s’dihet:
në do të shndërrohet i gjithi në hi,
në do të ngelen ende urë të shuara përdhunshëm,
në do të merren prej tij
disa thëngjij për të ndezur një zjarr të ri
(të paktën për të krijuar egzistencën e dikurshme
të një zjarri të lashtë
si qiri i ndezur mbi kufomat e së shkuarës)

… që s’dihet…

Ah, kjo dashuri si zjarret e ciganëve…

KOHË TEK SHTYLLAT E HERAKLIUT

Më në fund…
Më në fund mbërrita
tek Shtyllat e Herakliut

Gdhendur në njërën
(Ndoshta prej parambërritit tim
A ndoshta prej mbërritit të parë
pas Herakliut)
deri në shpirt te shkëmbit
gati në thërrmim gjeta fjalët:
“KOHA SHËRON GJITHÇKA,
PAÇKA SE ME VONESË”

Në hutimin tim,
në të pabesë më puthi
Perëndia e Diellit

Unë riktheva të puthurën
po në të pabesë
Në gdhendje tek shtylla tjetër:
“PO NËSE S’KE MË KOHË,
MOS NDOSHTA ME PLAGË TË PASHËRUARA
TË DUHET TË VDESËSH?”

Më në fund…
Më në fund mbërrita
Tek Shtyllat e Herakliut
Para më pak se të më dilte gjumi…

DEDIKIM MUA

E mora zemrën në njërën dorë
Dhe me dorën tjetër në zemër,
U nisa…

Trokita në një derë lyer me bojë të artë
Prita.
Dhe drynin me ndryshk,
vetëm atëherë e pashë
Atëherë kur qe bërë natë
(Mallkuar sytë e mi
që dinin të shihnin veç natën)

E mora dorën ngarkuar
me sytë e mallkuar
dhe e futa në xhep
(Në një xhep të verbër
që ish ‘pagëzuar nga soji i banorëve të tij)

U KTHEVA…

Veten s’e gjeta atje ku e lashë
Gjeta vetëm qenin besnik
që ruante shtëpinë e braktisur

Atëherë u ula të qaja
për vete, për zemrën e ikur,
shtëpinë e braktisur,
për sytë e vjedhur nga xhepi
dhe atë tatuazhin e vajzës,
vdekur në asfaltin e thatë
që s’kishte kush ta lante më me lotë

U ula të qaja dhe qesha
Kisha harruar se të qash pa sy
dhe me zemër të lënë diku,
Është e pamundur

U ngrita i verbuar dhe eca drejt vetes
Truri më tha t’i thosha vetes i bindur
se kisha vdekur më në fund…

* * *
Ëndrra thonë që është e shkurtër,
por ajo që le pas, është e gjatë
Më e gjatë se gjatësia e jetës së fundme
Dhe pak më e shkurtër
se gjatësia e jetës së përjetshme

…JO ME LOTË NË SY, POR...

…me sytë në lotë
Në një akuarium grushtash,
Eci rrugëve të verbëra të detit
Për të gjetur ty shpirt

Egziston,
a je imazh iluzionesh vallë… ? !

AUTOPORTRET

Ngjitur shtyllave të rrugëve

- Si në kohët e lashta,
lajmërimet e vdekjeve, – pëshpëris

(Ej, bukuroshe, kjo erë vjeshte
ta zhbën nocionin kohë?)

Fletës së letrës,
në këmbë i ka ngelur vetëm një gisht,
i mjafton balerinës virtuoze
të bëjë vallzimin e vdekjes
nën ritmin e erës

Fryma po i del çikë e nga një çikë

Ekspozitë…fotografike
Modele…- Biondia…e…Detit
Fo…to…graf…-me…ndjet… …e… …
a…dh…u…r…u…e…s…v…e…
…t…ë… …s…a…j…

Shpirti i fluturoi
rrathëve të ferrit – rrugicave vjeshtake
Per t’u bastarduar
Nënkëmbëve të kushedi kujt
Fotograf – Mendjet e adhuruesve të saj

E fiksuar fotografive nga mendjet
Në çastet më fatlume a fatkeqe
sjellë adhuruesve të saj

Një vetull perfekte në ironi të dashurisë
e vjedhur një fije floku e verdhë,
e mbajtur fatsjellës,
një arkivol sysh – guackë perle kënaqësi,
një buzëqeshje vrasëse pa pagesë,
buzë të kopjuara me karbon të kuq buzësh
për t’u risjellë pranë netëve ogurzeza,
një gjoks ngacmues, përtej dekoldeve
dhe bluzave të ngushta,
mantel të kuq gëzofësh – mburojë shigjetash,
një lot i zi,
përzier me helmin e dhimbjes e rimelit,
duar të sikletshme, përherë në mbajtje të shanceve,
ëndrra të mëdhaja,
pa ditur ditën e lindjes e vdekjes,
mendje në lojëra fantazie,
hipnotizuese për të tjerë

E gjitha e ndarë,
në një labirinth mendjesh,
E ngelur në të njëjtin vend,
E ngelur në të njëjtën moshë,
E gjendur në të njëjtën bukuri Beatriçase

Ekspozitë e parë me shpirt të rrënuar,
E paçuar gjer në fund,
E trembur nga bukuria e dikurshme,
Nga adhuruesit e shumtë gati mitikë,
Nga ëndrrat të ëndërruara dikur fatlume

Me shëmtimin krijuar prej zhgënjimit,
Me çmendurinë prapë pinjoll të zhgënjimit,
Eci rrugëve duke mbledhur gjethet e vjeshtës,
Me përfytyrime – fotografitë e mendjeve të adhuruesve
Pa i parë
Vetëm duke iu trembur
Bastardimit nga nënkëmbët
E kushedi kujt…