Gazmend Zajmi,lindi në Krumë më 1936. Shkollën fillore dhe gjimnazin i kreu në Prizren. Fakultetin Juridik dhe Studimet postdiplomike (drejtimi juridik-politik) i mbaroi në Beograd. Doktoroi më 1972.
Tre vjet ushtroi detyrën e gjykatësit e të kryetarit të Gjyqit të Rrethit të Prizrenit. Me themelimin e Fakultetit Juridik të Prishtinës u zgjodh asistent. Pas viteve 1963-67, kur qe sekretar i Kuvendit të Kosovës, ushtroi detyrën e profesorit të Fakultetit Juridik për lëndët Sistemi politik dhe E drejta kushtetuese. Qe shef i Katedrës së Shkencave Politike, prorektor dhe rektor i Universitetit të Prishtinës, kryetar i Shoqatës së Pedagogëve Universitarë të Kosovës, anëtar i Këshillit Ekzekutiv të Shoqatës të së Drejtës Komparative të Jugosllavisë, kryetar i Bashkësisë së Universiteteve të Jugosllavisë, anëtar i Komitetit të Përhershëm të Konferencës së Rektorëve të Evropës etj. Qe nënkryetar dhe kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Në vitin 1992 u zgjodh anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave me seli në Strasburg.
Ishte një ndër figurat më të ndritshme intelekuale të vitit të madh 1968. Artikuloi kërkesat për Republikën e Kosovës, për vetëvendosjen e shqiptarëve, për Kushtetutën e Kosovës, për Universitetin e Prishtinës, për shkëputjen nga Serbia dhe barazinë e plotë të shqiptarëve me popujt e tjerë të ish-Jugosllavisë. Si rektor i Universitetit të Prishtinës në asnjë rast nuk shprehu distancim nga kërkesat e demonstrantëve në vitin 1981, por me mençuri bëri mbrojtjen më të mirë të mundshme. Prandaj regjimi e largoi nga posti i rektorit, e përjashtoi edhe nga Universiteti. Ishte iniciator dhe autor i Apelit 215 të intelektualëve shqiptarë në mars të vitit 1989. Në vitin 1990 Ishte kryehartuesi i Deklaratës së Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës për pozitën e re kushtetuese të Kosovës dhe përpilues i tekstit të Deklaratës Kushtetuese të 2 Korrikut 1990 dhe dokumentave të tjera për avancimin e pozitës konstitucionale-juridike të Kosovës.
Publikoi mbi 30 punime shkencore dhe katër studime monografike. Në këto punime kryesisht trajtohet problematika e pakicave kombëtare, e aspekteve sociopolitike të pozitës së gjuhëve, e autonomisë dhe e federalizmit. Publikoi edhe një sërë vështrimesh politike në mbrojtje të të drejtave kombëtare të shqiptarëve të Kosovës.
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës i botoi veprat e tij në katër vëllime.
Është gjithashtu autor i tre vëllimeve me kompozime këngësh dhe i dy vëllimeve me vargje të këngëve të kompozuara.
Vdiq më 1995.
Bibliografia
Librat e botuar:
Ustavno-pravna zaštita i tretman jezika nacionalnih manjina u Evropi izme?u dva svetska rata, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Seksioni i Shkencave Shoqërore, Lib. 2, Prishtinë, 1982.
Vepra I, ASHAK, 1997.
Vepra II, ASHAK, 2001.
Vepra III, ASHAK, 2003.
Vepra IV, ASHAK, 2004.
Artikujt dhe studimet:
Quelques aspects theoriques de la corelation entre le traitement de minorites nationales dans le droit international et le droit constitutional, Conference internationale sur les minorites, Triestes, 27-31, maggio 1974.
Same observations on the (language) possition of national minorities in Europe after the first ëorld ëar, in connection ëith contempirery problems of national minorities, United Nations S.O. 216/3 (26), United Nations Seminar on the promotion and protection of human rights of national, ehnie and other minorities, Ohrid, Jugoslavija, 1974, “Ohrid Seminar”, 1975, Nova Makedonija.
“L’essenza politica delle miknoranze nazionali” Atti del simposio sui problemi socioeconomici e ambientali degli sloveni in Italia, volume I, Trieste 1978 (The Political Esse of Nationalities (nations Minorities) JP.S.A. Round Teble, Dubrovnik, 1975.
Language equality among the nations and nationalites of Yugoslavia, Nations and nationalities of Yugoslavia, Me?unarodna politika, Beograd, 1974.
Od flotantnosti iseljenika do njihove etni?ke (nacionalne) aglomeracije, Iseljeništvo naroda i narodnosti Jugoslavije i njegove uzajamne veze s domovinom, Zavod za migracije i narodnosti, Zagreb, 1978 (separat).
Aspekti ostvarivanja nacionalne ravnopravnosti u školstvu, Simpozijum 76, Novi Sad 76, SFR Jugoslavija, Novi Sad 1977.
Ustavni zakon SAP Kosova i ravnopravnost jezika, Përmbledhje punimesh 1961-1971, Fakulteti Juridik-Ekonomik, Prishtinë, 1972.
Nacionalne manjine u državnoj regulativi bivše Jugoslavije, Fakulteti Juridik i Prishtinës, Prishtinë 1974 (separat).
Jezik kao jedan od ?inilaca bi?a i položaja narodnosti, Federalizam i nacionalno pitanje, Zbirka radova, Savez udruženja za politi?ke nauke Jugoslavije, Beograd, 1971.
(A nyelv mint a nemzetiseglenyenek es helyzetenek tenyezoje) Anyanyelv – A llaninyelv, Forum Knyvkiado.
Aspektet teorike mbi gjuhën si një ndër faktorët e qenies dhe pozitës së kombësive, Përparimi 3/71.
Socialisti?ka misao i ravnopravnost jezika, Socijalizam – ?asopis Saveza komunista Jugoslavije, 10 tetor 1968.
Functions and aspects of the balanced and effective development of the universities of developing countries and/or regions, International Association of Universities. Seventh general conference, Manila 1980, documents.
Nelogi?nost u mehani?koj paraleli izmedju teorije o odumiranju države i teorije o odumiranju nacije, Socijalizam u svetu, Me?unarodni ?asopis marksisti?ke i socijalisti?ke misli, Beograd, 1980, nr. 20.
The relations of the Class and the national in the Political Sistem of Socialism, “Sociolism in the World”, Cavtat, 1977, Yugoslavia, number 6.
Format e barazisë së gjuhëve gjatë lëvizjes dhe Luftës Nacionalçlirimtare në Kosovë, Përparimi, nr. 6, Prishtinë 1971.
Disa aspekte metodologjike dhe konkluduese lidhur me studimin e pozitës së gjuhëve të pakicave kombëtare në Evropë midis dy luftërave botërore, Përparimi, nr. 4, 1972.
Pozita e gjuhëve në Krahinën Autonome të Kosovës në periudhën 1945-1970 (periudha 1945-1953), Përparimi, nr. 7, 1971.
Pozita e gjuhëve në Krahinën Autonome të Kosovës në periudhën 1945-1970 II Periudha 1963-1968, Përparimi, nr. 8, 1971.
Mbi aspektet dhe problemet sociologjike t’urbanizmit e t’urbanizimit, Përparimi nr. 7, 1967.
Kushtetuta e Krahinës në vend të Ligjit Kushtetues, Përparimi, viti XIX, nr. 7-8.
Neka zapažanja o osnovama autonomije u našem društveno-politi?kom sistemu Autonomne pokrajine u Jugoslaviji, Institut za uporedno pravo, Beograd, 1967.
Barazia e gjuhëve (Monografi në botim të Përparimit), Prishtinë, 1968.
Disa çështje nacionale në Kosovë në dritë të Traktatit të Senzhermenit, Simpozium i Entit Krahinor të Historisë: Kosova gjer në vitin 1912 (dokumentacion).
Marksizmi dhe vetëqeverisja, Përparimi, nr. 2/75.
L’autogestion. Dokuments. Centre International de coordination des Rexherches sur l’autogestion (CICRA) Paris, septembre, 1977.
National minorities in space and time – the United Nations and National Minorities, X th World Congress of International Political Science Associatin. Edinburgh, Scotland, 1976, documents. (në gjuhën sllovene: Teorija in Praksa 12/76, Ljubljana.
Nacionalni faktor i društveni progres, Konferenca VII ndërkombëtare: “Nauka i društvo” – Science and society – dokumenti, Portorozh, 1976.
Položaj i uloga narodnosti u SFRJ, Libri universitar i grupit të autorëve: Politi?ki sistem SFRJ – Beogradski univerzitet, Rad, 1975.
No comments:
Post a Comment