E shka s’bijn n’ketë shekull t’zi?

Ne vitin 1908,Gjergj Fishta shkroi “Dredhen e djallit”.Ne kete poeme shfaqet qarte profecia e mirefillte e ketij gjigandi te letrave shqipe qe 9 vite para se te vinte komunizmi ne Rusi paralajmeron ardhjen e “dreqit kuq” ,por profecia e ketij njeriu te madh vazhdon edhe sot pas 103 vitesh te na tregoje karakterin tone si shqipetare ,ndonese me “lahuten” e tij te famshme te perkthyer ne dhjetra gjuhe te botes e ngrite figuren e malsorit dhe e ben kete veper “iliade”te dyte, ne “dredhen e djallit “shprehet qarte zemerimi i autorit per xhelozine,krenine,paditunine e shqipetareve dhe per shpartallimin e cdo pune te mire te nisun…

Fragment nga “Dredha e Djallit”
………………………………
Por aty nji punë u bîni
(E shka s’bijn n’ketë shekull t’zi?)
Pêni i mndashit nuk u mbrrîni,
Per me matë ketë Shqyptari.
Veç se ata i a bâne hallin
E nuk ndejen kot tu’ u tallë;
Pse me t’shpejtë e thirren djallin,
Edhe e ropën per së të gjallë
E, mbasi i a hoqne lkuren
Ata tjeter mâ nuk ngjaten
Por me tê nji dredhë e tu’uren
E me atë dredhë Shqypnin e maten.
E q’m’atë ditë, dheu i Shqyptarit,
Me atë rodë dredhet pat kênë matë,
Duen me thânë, se ‘i pûnë per s’mbarit
Aty mâ s’mundet me ngjatë.

* * *
Qe, pra, tash se per ç’arrsye
Punë n’Shqypni s’jet pa u shperthye,
Due me thânë, pa u partallisun
Çdo pûnë mbarë t’jete nisun
E kjo nâmë, ase kjo rrfé,
Ka me ngjatun, thom, nder né
Dersá menden na t’a rrisim
E me dije mos t’a shndrisim;
Dredha e djallit, pse s’âsht tjeter,
Si e kam kndue nder libra t’vjeter
Veç padija edhe krenija,
q shkojn njitë si trupi e hija.