Është dëshmuar sa e sa herë deri tani se Armata Jugosllave, e ashtuquajtura “Armatë Popullore e Jugosllavisë”, në fakt nuk ishte asnjëherë popullore. Ajo armatë, që nga themelimi i saj e deri në ditët e shpartallimit, të paktën si një armatë e rregullt, ishte e dominuar dhe shumë e dominuar nga elementi serb, që udhëhiqej nga qarqet shoviniste serbomëdha, madje që nga koha e të ashtuquajturës Luftë Nacional Çlirimtare.
Gjatë asaj lufte radhët e këtushme kishin shtabin e tyre suprem të LNÇ-së për Kosovën dhe Rrafshin e Dukagjinit, ku komandant ishte një shqiptar, por më vonë, me ndryshimin e raportit të forcave si në fushëbetejë, ashtu edhe në kabinetet politike, pikërisht kur edhe duhej shkelur dhe mohuar vendimet e marra në Konferencën e Bujanit, janar 1944, e në radhë të parë të drejtat e popullit shqiptar që të vetëvendoste për fatin e vet, qarqet ushtarake-politike nisën spastrimin e kuadrove komanduese në radhët dhe brigadat e UNÇ-së të Kosovës. Zëvendësimin i tyre u bë me serbë dhe malazezë. Dhe, çfarë ndodhi pas kësaj, dihet fare mirë në opinion tonë: u vendos administrimi ushtarak në Kosovë, ndërmerren krime të papara mbi popullin e pambrojtur shqiptar, ndërkohë që bëhen masakra në Drenicë, Gjilan, Tivar, Shkup dhe në shumë vende të tjera shqiptare.
Kjo politikë e qarqeve ushtarake dominoi edhe gjatë periudhës së pas luftës, sidomos pas vitit 1981, pas demonstratave të vazhdueshme të popullit shqiptar kundër padrejtësive që i janë bërë nga pushtuesit sllavë.
Situata aktuale politike në Kosovë, në fillim të muajit prill të vitit 1981 e detyroi kreun më të lartë ushtarak jugosllav, të ngritë shkallën më të lartë të mobilizimit në Armatën Jugosllave, duke përforcuar me trupa të mëdha korpusin e Prishtinës dhe duke i sforcuar të gjithë mekanizmat ushtarakë dhe policorë, shërbimet sekrete, shërbimin e propagandës speciale dhe asaj publike, organet politike, organet gjyqësore, perfeksionimin e metodës së zbulimit etj. Të gjitha këto masa i ndërmori APJ duke pasur parasysh ngritjen e vazhdueshme të ndërgjegjes kombëtare e klasore, intensifikimin e luftës së tij për të drejta e liri.
Mobilizimi dhe bashkimi i paparë i popullit tonë si dhe numri i madh i shqiptarëve në AJ (çdo i treti ushtarak ishte shqiptar) paragjykohej me të drejtë si rrezik potencial në destabilizimin e Armatës Jugosllave, si dhe në destabilizimin e Jugosllavisë në përgjithësi. Mobilizimi i shpejtë i njësive dhe nisja e tyre për në Kosovë në prill të vitit 1981 i tronditi shumë ushtarët dhe eprorët shqiptarë, pasi që nuk kishin informata rreth misionit të tyre në Kosovë. Mendonin se në Kosovë është luftë, se atje duhej luftuar kundër popullit shqiptar, prandaj dezertuan shumë ushtarë, refuzuan urdhrat e eprorëve të tyre, u shkruanin letra lamtumirëse familjeve, etj.
Këtë më së miri e shpjegon më vonë gjenerali Mladen Bratiq, sekretar për informin në LK të AJ-së, i cili pati deklaruar: ”Funksionarët e lartë dhe oficerët nuk dëshirojnë që fëmijët e tyre të shkojnë në Kosovë, sepse nuk janë «të marrë» të shkojnë e të vdesin në Libanin jugosllav. Atje i dërgonin vetëm naivët dhe kadetët pa përvojë, sepse të vjetrit nuk pranonin të komandonin në territorin e Kosovës”.
Shumë garnizone së Armatës të Parë mbetën me një përqindje të vogël të ushtarëve dhe eprorëve. Asokohe në Kosovë ishte dislokuar një korparmatë të Ushtrisë Jugosllave me rreth 40.000 pjesëtarë. Korparmata ka qenë e përbërë me mbi 80 për qind të eprorëve dhe ushtarëve të nacionalitetit serb, gjersa komanda e saj qind për qind me pjesëtarë të serb. Veprimet e tyre si në Kosovë, ashtu edhe jashtë saj ishin të orientuar kundër shqiptarëve. Ata filluan me provokime të pareshtura në orët politike dhe jashtë saj e shpeshherë edhe fyerje të rënda kundër popullit shqiptar në përgjithësi. Nga eprorët ushtarakë shqiptarë kërkonin që para ushtarëve ta kenë si temë qendrore, situatën në Kosovë dhe t’iu shpjegojnë arsyet pse Kosova nuk mund të bëhej republikë.
Në një takim të udhëhequr nga gjenerali Bunqiq, organizuar nga Armata e Parë ishin prezentë të gjithë eprorët të lindur në Kosovë. Në këtë takim nuk u bë fjalë për çka ishim të ftuar, por takimi u bë me qëllim për t'i provokuar eprorët shqiptarë, me pyetje të ndryshme, si për shembull, pse Kosova nuk mund të bëhet republikë, nëse do të merrnin detyra në Kosovë, si do të kishim reaguar ndaj «nacionalizmit» dhe «irredentizmit» shqiptar, pse nuk i denonconin sjelljet e dyshimta të ushtarëve shqiptarë, etj. Me insistimin e organit të sigurimit në foltore, eprori Ramadan Behluli u përgjigj në pyetjen e parashtruar “Pse Kosova nuk mundet të bëhet Republikë”? Eprori shqiptar, në kushtet dhe rrethanat e atëhershme u përgjigj shkurt:”Kosova nuk mundet të bëhet Republikë pasi që ekziston një shtet shqiptar”. Kjo përgjigje e revoltoi pa masë gjeneralin Bunçiq. Kjo përgjigje i kushtoi Ramadanit me qëndrim më tepër se një orë në foltore, deri sa i përsëriti të gjitha “arsyet” gjeneralit Bunçiq.
Gjatë të kësaj kohe maltretimet, fyerjet ,dhe poshtërimi ishte prezent para shumë pjesëmarrësve në këtë tubim, i cili u inskenua enkas për provokime në një anë, e në tjetrën u bë edhe prezantimi i ynë para shërbimit të KOS-it, të cilët ishin të pranishëm aty. Ky «tubim» zgjati më tepër se gjashtë orë. Presioni psikik mbi eprorët, kadetët dhe ushtarët shqiptarë, u pasua më vonë edhe me masa represive në “zbulimin” e të dyshimtëve dhe largim e tyre nga APJ-ja. Kjo fushatë represive filloi qysh nga gushti i vitit 1981, fillimisht me eprorin më të lartë, Sadik Sutaj, i cili u dënua me 4 vjet e gjysmë burg, për shkak se kolegëve të tij u tregoi për situatën aktuale politike dhe ushtarake në Kosovë, si dhe angazhimin e njësive të blinduara kundër demonstruesve shqiptarë.
Në maj të vitit 1982 u dënua edhe eprori ushtarak, Skënder Ibishi, si anëtar i organizatës ilegale “PKMLSHJ” ai fillimisht u dënua 12 vjet burg të rëndë, më vonë u zbuluan disa grupe të eprorëve dhe ushtarëve brenda AJ-së.
Vdiç shkrimtari dhe avokati i njohur dardan Zeqir Berdynaj (1934-2025)
Zeqir A. Berdynaj, u lind më 6 qershor 1934, në Firzë, ish katundi i Ri i komunës së Pejës. Shkollën fillore dhe të mesmen e kreu në vendli...
-
Genci Gora NË SHKOLLË TEK SHTRIGA Shkarko falas Begzat Rrahmani VALËT E GURRËS Shkarko falas Mehmet Bislim...
-
Akademik Prof. Kujtim Mateli Pak histori derisa nisa t ë shkruaj librin “E vërteta për Dodonën dhe Epirin” (Pjesa e parë e para...
-
"Zëra nga burime të nxehta" mbetet një libër i veçantë i shkrimtarit Sabri Godo . Ai vjen për të dëshmuar se ka autorë dhe vepr...