Në veri të Dushkajës është vendlindja ime Shqiponja.

 Nga Flori Bruqi

 

Skënder R. Hoxha (1949) u lind në Shiponjë (ish-Jabllanicë) të Dushkajës, komuna e Gjakovës. Nga një kohë jo shumë e largët, gjyshi i tij rrjedh nga një familje malësore, Demaliaj, e Breg Pacit, rrethinë e Bajram Currit. Skënderi është profesor i gjuhës dhe letërsisë shqipe në Shkollën e Mesme Teknike të Pejës. Me shkrime kishte zënë të merrej qysh si nxënës i Gjimnazit “Hajdar Dushi” të Gjakovës. Shkruan: poezi e prozë (për të rritur dhe për fëmijë), eseistikë, fejtonistikë, çështje e probleme gjuhësore, ndërsa më me përkushtim merret me hulumtime e studime në fushë të onomastikës. 

 

Deri më tash ka botuar:

     - “Pëllumbi në fluturim” (poezi), 1990;   
     - “Kontribut për studimin e toponimisë së Dushkajës (I)” (studim), 1992;
     - “Kalorësit e mortit” (poezi), 1993;
     - “Bilbili i Dushkajës” (poezi për fëmijë), 1995;
     - “Dy akte të dramës së pakryer” (poezi), 1997;
     - “Kontribut për studimin e toponimisë së Dushkajës (II)” (studim), 2000;
     - “Tridhjetë vjet pune të shkollës së mesme “Shaban Spahija” të Pejës (monografi), 2002;
     - “Vjersha dhe poema” (poezi), 2004;
     - “Jabllanica (Shqiponja) e Dushkajës” (monografi), 2004;
     - “Radoniqi e Rakoci të Dushkajës” (monografi), 2005;
     - “Toponimia e Dushkajës” (vepër studimore), 2007;
     - “Poemë e dhimbjes krenare” (poezi), 2007;
     - “Poet i trazuar” (libër – bisedë me shkrimtarin Hasan Hasani), 2007;
     - “Hasan Hasani në sytë e kritikës” (përmbledhje kritikash për veprat e H. Hasanit), 2008.
    
Ka në dorëshkrim edhe disa vepra zhanresh të ndryshme që presin mundësitë e botomit.
Skënder R. Hoxha është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Aktualisht është kryetar i Degës së LSHK në Pejë. Jeton, punon e vepron në Pejë e në Shqiponjë(Jabllanicë).

Haiku u Dushkajës

E ruaj nga fjalë të pleqve
Në traditë në harta të vjetra
Dushkaja tridhjetë katunde…
Emrin e ka nga bimësia
Me male e pyje me dushk
Shqip – emri Dushkajë.
Me një territor të gjerë
Autokton shqiptar –
Dushkaja e Kosovës
Atje fluturojnë shqipet
Skifterët dhe pëllumbat
Për armikun plumbat…
Suka e Cërmjanit midis Dushkaje
E kohës ilire – fortifikatë
Krenohet në lartësi.
Kjo Sukë afër Gërgocit,
Ndërsa ku kryqëzohen ca rrugë –
I thonë Kryqi i Rakocit.
Sipas traditës së lashtë
Bëhen dasmë e dekë
Bujaria - krenari…
Përroje e prroska
Gjarpërojnë luginave
Bistrica e Drini kufij natyrorë
Përroje, Bistricë, Drini i Bardhë
Herë të kthjellta herë të turbullta
Freskoheshim verës në to.
Pranverave turbullohen ujërat
Drini i Bardhë i mbledh të gjitha
Në lumthin Shushica nxinim peshq.
Në fusha e male
Kullosin bagëtia
Dëgjohen kënga e fyelli.
Livadhet me kullosa
Në mrize bagëtia
Bukolikë e ëmbël…
Bujqit e kostarët
Në ara e livadhe djersiten
I këndojnë punës…
Në Sukë shehë e dërvishë
Rrinin kohë pas kohe
Rruhej kultura shpirtërore.
Në Bec Tyrbe, Kishë e Xhami
Kishë e Tyrbe në Doblibare
Me predikime shqiptare.
Në Sukë për festa maji
Mbledheshim të rinj e të reja
Me lule të para mbuloheshim…
Ka edhe sukëza e kodra
Shpate e shullaje –
I krijoi natyra…
Në veri të Dushkajës
Është vendlindja ime
Shqiponja.

T’I FSHIJ DJERSËT ATDHE

Çka do t’i jepet dhuratë
Kësaj dite me vapë korriku?

A mund të flitet
Për çmimin Nobel për Paqe?

Për të drejtat njerëzore
Për Vetëvendosje?

Apo më fort
Për çmimin Nobel për Hile
Për padrejtësi
Të Rrugëmbylljeve të Mia!...

Evropa e bota sorrollaten
Me Plakëlindjen e rryer dinake
E nanurisin Kuçedrën e Ballkanit
Zagarët e mi s’prajnë së lehuri
E gjahu qelbet përtej bjeshkëve…

Për mua vijnë Lindjet e vonuara
Të degëdisura gjithmonë të përgjakura
Me deng ankthesh të bezdisshme!

Dale edhe pak t’i fshij djersët ATDHE
T’i puth agimet e muzgjet
Me sy të përlotur t’i mas plagët -
Ende të njoma të nxehta.

Hej, sa të mëdha janë!...

Por, as stërgjyshi
As gjyshi babai as unë
As fëmijët e mi
As fëmijët e fëmijëve të mi
Tjetër atdhe s’kemi

Ti je më i mjeri, më i miri për NE…

/18 korrik 2007, Pejë/ 

MË I FORTË SE VDEKJA

Kur mjeshtrit e t(m)errit
Shtrigat dhe shtriganët
Më vërsulen si hienat
Unë jam dragua
I mposht ata.

Kur sëmundja më bën hile
Nëpër vërragët e netëve
Pa ilaçe
Prapë jamë më i fortë
Se ajo.

As vdekja nuk me frikëson
E pres si burrat në log
Por nëse ajo më përvidhet
Nëpër parmakët e jetës
Hajdutçe të më rrëmbejë
Unë jam më i fortë
Edhe se vdekja
Jam kusar dhe e vras atë…

/22 korrik 2006/

ATË DITË FRYNTE NË DURRËS

Ditë vere bregdetare
Jeta vlonte
Durrësi i ngjante një metropole
Ani, e meriton këtë
Autobusët bartnin
Në shumë drejtime
Njerëzit e rreshkur nga dielli
Valët e detit ishin të tërbuara
Atë ditë fungushti
Era frynte çmendurisht
Si Uragan përplaste
Çadrat në zall plazhi.
Përplaste gjësende nëpër rrugë të Durrësit
Unë bëja vizitë familjare
Tek një i ardhur ngaVeriu
Në lagjen e Kënetës.
Dëgjoja fishkëllimën e erës
Tek ngushëlloja familjen e kushëririt
Për birin e tyre njëzet e pesë-vjeçar
Të aksidentuar në Itali
Me motorin e tij ogurzi…
- E patëm shtyllë të konakut -
Më thoshin ata
E unë prapë i ngushëlloja…
Në mbrëmje u ktheva në Kosovë
Gjatë rrugës shkrova këto vargje
Kur autobusi zhurmonte lodhshëm
Rrugëve me leqe
Të veriut të Shqipërisë
Të atdheut tim të copëtuar!...

/27.VIII.2007, Veri i Shqipërisë/

 

VJERSHË

Nëse më dashuron
Edhe TI
Me gjithë zemër
Si UNË
Atëherë
Edhe zemrën time
Ja ku e ke
Merre peng
Për kohën që iku pa ne
Se kësaj i thonë dashuri…

/7.III.2006/

TUPANXHIU

(Me Din Mehmetin, në Gjakovë, në vitin 1979)

- e shkruar atëherë -

Në rrëmujën e Stacionit të qytetit

Shikimi thehet në rrudhat e ballit të Baclokut

Të tupanxhiut plak si Dukagjini

Me krahun e lëvarur e gishtërinjtë që i dridheshin.

Më tha: U gëzova që t’pashë -

(E më shtrëngoi si mikun e vjetër),

Pak jam plakur Baclok e pleqërisë s’i besohet,

Pak jam sëmurë e kësa edhe lisi i rrëzohet.

I thashë: Jo Baclok, jo, se

Ende duhet ta rrahësh tupanin Dukagjinit,

Ende duhet t’i hapësh frëngjitë e kullave,

Ende të jesh strall i ashtit të stërgjyshërve,

Ende të ndriçojë FENERI YT për ata që po vijnë,

Ende duhet të jetë KRISMË EMRI YT!

                                             

FLAKË JANARI

                                    

 /Jusuf Gërvallës/

Agimeve e muzgjeve shpirt i ndezur

                                    

 Në unor Dukagjini tej Ylberit

                                    

 Flakë Janari ku drithërinë zemrat

            

Flakë janari ku lëshojnë shtat ëndrrat.

       

Kitarë e përvuajtur në krahë muzash

                                      

Me tela të kurdisur n’Dubovik

                                      

Harfë e moçme magjepse e fashitur

                                    

 Lyrë Orfeu e shndërruar në mit.

                 

Në Flakë Janari u lind Kanjushë e Verdhë

                                

     Fluturojnë e bien Jusufi tha

          

Trohat e përgjakura rrugës skamnore

                                      

Dimrave të ftohtë duke i mbledhë.

                                    

 Në hartë Ilire vegim engjëllor

                                    

 Me duart plot zjarr Prometeu

                  

A është baladë profetike a këngë trimoshi

                 

  Rrugës së kalvarit Jusufi Kadriu Bardhoshi

                                   

  Figura në bronz e në vargje rubaish.

                                   

  Natë kobtare n’Allaman nxiu

                                      

Shtrigat hienat e moheve e pritave

                                      

Në llahtari veshur me lëkurë djalli

               

 Thurën shëmtinë në kristale shtrëngatash

                                  

   Flakë Janari u bë Fanar i pashuar.

                                                                      

      PS.: Kjo vjershë u shpërbly me vendin e parë, nga juria, në Orën e Madhe Letrare, mbajtur në kuadër të Flakës së janarit, më 16 janar 2007,  në Pejë.

RRAP I RRAHUR ERËRASH

(Pofesor Mark Krasniqit, në 88 vjetorin e lindjes)

As frymëzimi nuk më pret të piqet

As fjalët nuk më presin t’i latoj t’i tjerr

I mbaj në zemër në kokë shumë kohë.

Kur në ballë të plakut të urtë të matur

Vezullojnë sytë – frëngji kullash tona

Në ballë i janë regjur breza studentësh

Furtunat e serta veshët ia kanë rrezbitur.

Rrap i rrahur erërash – kurrë shpirt i shitur

Ku zënë fill ëndrrat ku lind “Posta e porositur”.

Po, a ia nisën nga Gllaviçica?

A nisën nga cila kullë e Dukagjinit?

Nga cili amfiteatër, cila ligjëratë?

Cili Kuvend Burrash a cila shtrëngatë?

Nuk shkruaj sot monografi për ty as biografi

Por pak fjalë poeti që s’munda  më t’i ndal

Pa i qitur në letër si TI dikur

Kur i ke shkruar stinëve të rime

Vargjet njomake vargjet e thime

Lexuar i kemi nën hije të çdo lëndine

Heu, ç’më rri  në kokë

Libri yt “Gjurmë e gjurmime”.

Gjurmë ilire – iu the armiqve –

Ka në këto troje herët e tevona

Me penën e shkencëtarit penën e guximit

Siç flasin librat e shenjta për bëlbëzimet tona.

(Shtator 2008)

OSHËTIMA E MORDJES SË MADHE

/Më të dëgjuar kumtin për vdekjen e shkrimtarit Azem Shkreli/

Mordja e madhe

Vjen

Pa të pyetur

Kur aspak nuk të duhet

Ty as Fisit

Gurit as lisit

Ajo vjen

Pa të trokitur në derë

Ajo varr e ka

Krejt tokën

Derë e ka krejt qiellin

Ofshamë e ka bubullimën

Dënesje e ka shkreptimën

Vaje i ka

Shirat e të gjitha stinëve

Ajo

Kurrë s’është Falë e Fundit.

POETËT NUK VDESIN ATA VETËM NDËRROJNË JETË

/Requiem shkrimtarit Beqir Musliu/

Do të shtunave të mesverës ‘96

Në faqet e kulturës së gazetës “Bujku”

(alias “Rilindja”)

Si rrallëherë mbizotërojnë

Përkujtime fotografi shkrime

Për kulturën e të HESHTURIT BUKUR

Për kulturën e VDEKJES KRENARE.

Kryepersonazh shkrimtari Beqir Musliu

Mbijeton edhe vdekjen

Zoti e bekoftë!

Por poetë si Ti nuk vdesin

Ata vetëm ndërrojnë jetë

Për t’ikur nga planet i mërzitshëm

E bëhen zëdhënës në Tempullin e Zotit

Jo most ë joshin hyritë e xhenetit

Se Ti  do të ringjallesh prapë

Kur të digjet Orë e Kukuvajkës

Kurt ë ringjallet Halil Gërria

Kur në Kosovë –

                                 

  /4.VIII. ’96, Pejë/

MIKUT POET

(Përkushtim poetik – Çelë Bardhajt)

E kërkoj Çelën

nëpër Rugovë

e gjej në ditarë nxënësish

e gjej në tëbana

e gjej në kujtime burrash

e gjej në anekdota

e gjej në këngë

E kërkoj Çelën

Nëpër Kosovë

E gjej në faqe gazetash revistash

E gjej në kulla

Të Dukagjinit të Drenicës

Ballëhapur më thanë kërkoje

Prapë kthehem

Dhe e kërkoj Çelën nëpër Rugovë

Në vendlindjen e tij

Më del përpara një varr i thjeshtë

I Mikut Tim Poet.

/Tetor 1999, Pejë/

MIKU YNË POET

(Requiem Tahir Deskut)

Shpejt iku koha

Pas kodrave të Drenicës

Si pranverat në çantë

Të shkollarit të saj

Tahirit të Siçevës

Vargjet e poetit

Fjalëmbla – metaforë

Nuk harrohen

Rreshtat e gazetarit

Përherë kojtohen

Edhe në fronte lufte

Në Pika në Istikame

Kumbonte

Fjala e zjarrtë

Fjala kushtrim

Kur gjëmonte Llapushniku

Atje ishte Tahiri i Kosovës –

Miku ynë

Breznitë do të pyesin

Athua u zbraz herët

Gotë e jetës

Apo kobi mashtroi

Në fundvjeshtën me brymë?

                                                   

                                               

(Fundnëntor 2008)

(Kjo vjershë u lexua më 3 dhjetor 2008, në Akademinë Përkujtimore, mbajtur në Klinë, më rastin e tre-vjetorit të vdekjes së poetit Tahir Desku.)

TESTAMENTI I NËNËS

Sa herë mendoj fëmijërinë

Më del para

                       pushteti i nënës.

Në  ëndrrat rinore

                          kur dua të kthehem

Këshillat e nënës

                         më lëshojnë zë.

Gjatë jetës pjekur dallgësh

                                      me ylberin tej kodrash

Buzëqeshje e heshtur e nënës

                                      më dilte zot.

Edhe në kujtim të përbotshëm

                                s’ka të mplakur 

                                       s’ka të harruar

                                              testament i nënës…

                                                                                         

                                                                               

(Shkurt 2009, Pejë)

 RRUGËVËSHTIRA E MËSUESVE TANË

(Në kujtim të Ditës së Mësuasit)

U kujtoj për rrugën e përgjakur

Për t’na dhuruar dritën!

U Kujtoj për rrugën e gjatë të shkronjave

Për t’na dhënë gjirin e gjuhës së nënës!

U kujtoj për rrugën e sakrificës

Se për shkronja u bëtë shkronja në gurë!

U kujtoj për fletoret e grisura

Ku shkruat germa të arta shqipe!

U kujtoj për dritën e venitur

të pishës e llambës së vajgurit!

U kujtoj për rrudhat që ia shtuat ballit

Prej hienave ta ruani shlyerjen e EMRIT ILIR…

                                                              

(Mars 2009)