2011-03-11

Nga Përparim Hysi : Divorci i Metit

Me Mehmet Islamin apo Metin siç e thërresin shkurt,u njoha këtu,në Florida .Meti është fituesi i një llotarie,kurse unë kam bërë bashkim me djalin.Kur erdha unë në vitin 2000,u njoha dhe me Metin.Aty në hollin e një kafeje ku mblidhemi mbasditeve,llaf pas llafi dhe mora vesh që Meti ishte nga Lushnja.Nga Lushnja?- bëra të habiturin unë.Po thuaj që qenkemi tanët.Se gjitonë jemi.Po dhe "huqet" apo zakonet i kemi njësoj.Myzeqarë hesapi.Kështu nga dita në ditë dhe,dalëngadalë,u miqësuam.Mora vesh që kish punuar shofer në park në Lushnjë dhe qe i pamartuar.Qe mbi 30-vjeç dhe unë që nuk përtoj për t'i rëmuar njerëzit,sapo i njoh,i them:-Po pse,o Meti,nuk martohesh?Se,po u martove,bën dhe prokopi.Pa zë e mblidhesh në familje.Se pak nuk je,de!Fjala jote,në vesh të Perëndisë,- më tha,- me shpresë të Zotit në behar do shkoj në Shqipëri dhe them se do ta zbraz.Nusen ma ka gjetur nëna,po në nuk ma shohin sytë,dërr në thes nuk e marr nusen unë.Jo.Jo,- e mbështeta,- ti sytë në ballë i ke,por dhe nëna do e ketë njohur mirë.Eh,nëna,-foli Meti,- nëna e ka merak se unë djalë i vetëm,babai më ka vdekur dhe po tretet ime ëmë vetëm nga meraku për mua.Ndërsa motra më e vogël është martuar qëkur,unë po mbeta dervish.Po thotë dhe një gjë ime ëmë,ama:-Duhet të vijë sahati.Se,po nuk erdhi sahati,asgjë nuk bëhet.


* * *

E thënë,e bërë.Meti,sapo ish pajisur me pasaportë amerikane,ish nisur për Shqipëri.Me siguri,- mendova,- do t'ia bëjë ferk këtë radhë.Se jo vetëm djalë punëtor,por dhe shumë komunikues.Punonte gati dy punë vetëm e vetëm për të siguruar ndonjë kacidhe më tepër për të ardhmen.Kish blerë dhe shtëpi dhe tani nuk kishte se çfarë priste më:veç nuse.Kur erdhi,sapo u takuam dhe unë zura ta pyesja për nënën apo dhe ndonjë të njohur aty,në Lushnje,ai duke qeshur,më tha:-E bëra.Kur tha kështu,m'u bë qejfi dhe,pasi e përqafova, e uroj:-Epo me hajër e me këmbë të mbarë.-Më pëlqeu ,- tha,- dhe them sime ëme nuk i kish gabuar syri.Plotësova formularët dhe,kur të vij nusja,të pres në shtëpi.-Patjetër!- i thashë.Dhe nuk zgjati shumë,kur më bëri telefon:-Erdhi,- më tha.Tani radhën e ke ti.Kur të jini të lirë veç bjeri telefonit.Po ti të trashgëohesh,kështu përmjet telefonit,njëherë,pa mos ki merak për ardhjen tonë.Sa të vijë e shtuna.
Dhe shkuam me gjithë gruan.Nusja vetëtinte.Si dritë e paske nusen,- s'iu durua sime shoqeje pa i thënë.Nusja u skuq,por Meti,si tip i shkathët që është,ia priti:-Shiko mos ma hy nusen me sy! Dhe qeshëm të tërë.Bëmë urimin dhe unë që jam paksa konservator me këto urimet,i them:-Të trashëgoheni dhe ti nuse ku kalle këmbët,të rënçin dhëmbët! Prapë pashë që nuses i ra një purpur mbi fytyrë që,sipas,neve,pleqëve,kur ndodh kjo gjë,tregon se nusja është me tertipe të mira dhe për së mbari.Epo shyqyr që është rrokullisur tenxherja dhe ka gjetur kapakun,- tha ime shoqe kur po largoheshim.Shtëpi kanë ,,punë po do ta rregulloj së shpejti dhe lum si këta.Do ta vënë punën përpara dhe çdo gjë do t'u shkojë mbroth.

* * *

Ndodhi që u takuam me Metin dhe me nusen e tij,pas një viti.Qemë larguar paksa se,qëkur u martua,Meti nuk dukej më tek klubi dhe vazhdonte,siç më thoshte,të bënte dy punë.Dhe të shoqen e kish rregulluar në punë atje në ndërmarrjen ku punonte.Të shtunave dhe të djelave që kishin pushim:ku leh qen e ku del tym,ku ja bën daullja bym.Zakonisht o në plazh (në Florida ndodh që bën plazh dhe në janar apo shkurt),o ku kishte bukurira:në "Bush Gardens",në Orlando ku janë çudira që ta ngrenë mëndje avadan dhe deri në Majami.Të gjitha këto na i tregonte nusja,Filloretja,që nuk linte radhë për Metin.U takuam në një "parti" që bënte ndërmarrja,ku qemë të ftuar dhe ne.Kur shihnim Metin dhe Fillartetin në valle (nga këto modernet,de!),unë dhe imeshoqe nuk e mbanim enthusiazmin.Çift i zgjedhur.Fillaretja qe paksa e shëndoshë,me ca faqe të bardha qumësht dhe buçiste një shëndet nga ato faqe,sa ,po të bënte vaki që ta qëlloje në një faqe,me vrap dhe do ta godisje tek faqa tjetër,se,ndryshe,kjo,tjetra,do pëllciste.Ime shoqe rrallë flet,por thoshte:si mollë starkinge i ka faqet.Mos ia kafshosh,bën gjynah.Për të thënë të drejtën,këtë të fundit sikur e thosha unë,po sa rëndësi ka,xhanëm?! Rëndësi ka që qe një çift i zgjedhur. Dhe sa u gëzuam kur Meti në telefon,një ditë prej ditësh,na dha lajmin:-Jemi bërë me djalë!-Epo të rroj,or burazer,bërtita.Sipas zakoneve që kemi andej nga ne,shkuam dhe e uruam.Tani,- i thamë,- o burra bëj dhe bashkim dhe me nënën që të jesh i plotë.
I kam bërë dokumentet dhe po e pres,- na tha. Pas nja një muaj,i erdhi dhe e ëma.Shkuam për vizitë që ta uronim.Hë,- i them,si e ke ndërmënd,do rrish këtu me djalin apo?! -Unë të rri këtu?!- foli si e tronditur plaka.-Pse mos m'u mbarua buka atje mua?-Pse ç'gjynah kam bërë që të rri si kërcure,mbyllur brënda,pa parë njeri me sy.Jo,po nuk është Amerika për mua.E bukur,e bukur,po më e bukur nga Lushnja ime nuk është.Po ku ta gjej Hatixhenë e Sulit unë?Po Merfanë e Rakipit?Po Katen e Filipit?Dhe zuri të na numëronte të gjitha gratë me të cilat reshperonte atje,në Lushnje,dhe,me që i njihte ajo,i dukej sikur i njihnin dhe ne.-Ju qofshi,- m'u lëshua mua dhe sime shoqeje,por Nadirja (se Nadire e quanin) sa të mbushë të dyzetat ( se të dyzetat përcillemi me të vdekurit?!!! ),u ngrit dhe iku andej nga ka ardhur. Le që këtu i djegërkan të vdekurit,- tha pa teklif.- Kush të tha?- e pyeta drejt përdrejt.Ime re,tha ajo për nusen.Kjo,nusja,qe nga ballkoni dhe nuk dëgjoj fjalët e së vjerrës.-Po jo,moj zonja Nadire,- i them unë,- djegja bëhet me dashjen tënde ose me porosi,po të varrosin dhe këtu,bile dhe më mirë.-Aha,s'e ha atë koqe ulliri unë.Dhe vërtet,pas dyzet ditësh,Nadireja,e ëma e Metit dhe vjerra e Fillaretës kish ikur në Lushnje.-E pe,- i them sime shoqe,atë nusen e Metit,më duket se e hëngre me sy,qysh ia futi frikën të vjerrës ashtu?Dhe iku më parë nga sa erdhi.Epo nuset si nuset.E kush na do ne,plakat?Kush e do ferrën nëpër këmbë?-iu përgjigj pyetjes me pyetje kjo.

* * *
Klubet janë vëndi i llafeve.Nga janë e nga s'janë,aty i dëgjon të gjitha.-Emore vesh,- më tha Saliu,një beratas ky,që Meti,ai lusshnjari yt,u nda me të shoqen?!!! -Ore,mik,- i them, çfarë më thuaj kështu?Po unë hyj e dal me të dhe nuk ditkam gjë dhe e paske marrë vesh ti.Ore,- ma preu,- unë të them uku dhe ti më thuaj:gjurma.E ndau,ore,e ndau.Jo vetëm e ndau,por dhe e rrahu.Mezi ia hoqën nga duarët ca shqiptarë që u ndodhën aty.Bile dikush nga të huajtë kish lajmëruar policinë,po kur erdhi policia,kjo,Fillaretja,nuk bëri denoncim kundër tij.Po si mund të bënte?- ndërhyri dikush.Se të gjithë e dinë: e tradhtonte,or burazer.Ra në mes të mirave dhe e mori frerin nëpër këmbë.Kështu që vunë në shitje dhe shtëpinë dhe,secili,rri në kumace të vetë.Më erdhi shumë keq.Nuk ishte rasti i parë që ndodhte kështu .Kësi ndarjesh banale kishin ndodhur,këtu,për rrreth,por me Metin që e njihja mirë,nuk duhet të ndodhte.Por mëndja bën hata,mëndja bën kala. I shqetësuar nga ky lajm tronditës erdha në shtëpi dhe i tregova dhe sime shoqeje.Kjo më tha me gjakftohëtsi:deri këtu paska shkuar,se mirë të vjerrën që e përzuri po paska filluar dhe nga "tartanatë e tjera",po më mirë shpejt se sa vonë.Secili të shikoj hallin.Mjerë djali i vogël dhe për syfet të saj ta ketë,zuska!- mallkoi.I thashë se nuk e denoncoi në polici,se,po ta kish denoncuar,Meti rrezikonte burg.Gjysma e së keqes,por nuk lahet muti me shurrë,- foli tërë mllef.Mllef që ishte në adresë të asaj"mollës starkinge".Kur ia kujtova,më tha:_Epo ndodh që molla është e kuqe nga jashtë,po krimbin e ka brënda.Si Fillaretja,që mos paftë ditë të bardhë!- mallkoi.

* * *

Si do që kish ndodhur,nuk mund të rrija pa e biseduar me Metin.I bëra një zile dhe e lamë takimin në kafe.Sa u takuam,M'u hap vet:pothuajëse,qante nga marazi.E mbajta si veshka në mes dhjamit dhe ma punoi ashtu.Ia dhashë "kulturën" përnjëherë.E kalova masën.Aq sa nuk mbajti.Që vura dorë mbi të,bëra faj.Po a ka faj më të madh se ajo që bëri ajo?Nuk kisha fjalë se ç'i tosha më.U ndamë me Metin me dhimbje se vjen një moment që nuk ke se çfarë i thuaj tjetrit.Qe një divorc që erdhi veç prej një nxitimi apo dhe prej një rrëmbimi të çastit.Dhe,për fat të keq,këtu,mes shqiptarësh, ka ndodhur jo rrallë.


11 mars 2011

I ndjeri Ismail Kadare, ose shkrimtari që i zgjati jetën regjimit komunist

Kërko brenda në imazh Nga Flori Bruqi Ismail Kadare (28 janar 1936 - 1 korrik 2024) ishte akademik, politikan, ish-deputet i Kuvendit Popull...