Në një deklaratë për mediet televizive shqiptare, ambasadori i Shqipërisë në Japoni z.Bujar Dida ka bërë të ditur se rreth 50 shqiptarë sa mendohet se jetojnë në Japoni janë jashtë rrezikut të jetës nga tërmeti që përfshiu këtë vend të premten në mëngjes sipas kohës evropiane. Ambasadori Dida tha se kemi arritur të jemi në kontakt me pothuaj të gjithë shqiptarët që jetojnë kryesisht në Tokio me rrethinë dhe deri më tash mund të thuhet se asnjë shqiptar nuk ka pësuar nga ky tërmet. Komunikimet e ambasadës janë bërë kryesisht përmes lidhjeve të internetit që pavarësisht intensitetit të madh të tërmetit që goditi Tokion, rrejti i internetit është duke funksionuar.
Në ndërkohë edhe 9 qytetarë të Republikës së Kosovës sa mendohet se jetojnë në Tokio janë shëndosh e gjallë pasi Ministria e Jashtme e Kosovës përmes Ambasadës së Republikës së Kosovës në Japoni, përkatësisht ambasadorit Sami Ukelli ka arritur të ketë kontakt me 7 prej tyre të cilët kanë thënë se janë jashtë rrezikut të jetës nga tërmeti.
Japonia e informoi Agjencinë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore se ka përjetuar "aksident bërthamor me pasoja lokale" në reaktorin Fukushima, për shkak se nivelet e radioaktivitetit ishin mbi kufijtë e lejuar.
Sipas autoriteteve japoneze, aksidenti ka qenë i nivelit 4 në shkallën prej 1 deri 7.
Zyrtarët i urdhëruan të gjithë banorët që të evakuohen nga zona, ndërsa mediat raportuan se të paktën tre persona i ishin ekspozuar radioaktivitetit.
Reaktori në Fukushima, nën kontroll
Qeveria e Japonisë tha se e ka nën kontroll reaktorin bërthamor në Fukushima.
Zëdhënësi i qeverisë, Yukio Edano, u tha gazetarëve se nivelet e rrezatimit kanë filluar të bien dhe se shpërthimi në central nuk ka nxjerrë jashtë materialet radioaktive të reaktorit.
Nivele të larta radiacioni dhe sasi të lëndëve radioaktive si cesiumi e kobalti u gjetën nga ekspertët, por duket se lënda më e rrezikshme ka mbetur e izoluar.
Sipas BBC, po bëhet gjithmonë e më i qartë fakti se shpërthimi në centralin e Fukushimës ndodhi në dhomën e reaktorit, por veshja e tij e fortë ka rezistuar dhe nuk ka lejuar elementët të dalin jashtë mureve të rrëzuara.
Shpërthim në centralin atomik
Një shpërthim është dëgjuar në centralin bërthamor të Fukushimas, ndërsa televizionet japoneze po transmetojnë pamje të punëtorëve të plagosur duke u marrë nga ambulancat, raportojnë agjencitë botërore.
Ende nuk janë të qarta përmasat e tragjedisë, ndërsa brenda impiantit mund të ketë edhe të vdekur. Për momentin dihet se është gjetur material radioaktiv jashtë centralit, i vazhdon të jetë në këmbë dhe pa dëme të dukshme.
Nëse më e keqja po ndodh dhe reaktori po shkrihet, toka, uji dhe ajri mund të ndodhen me material radioaktiv, në gjendje të për udhëtuar në të gjithë planetin.
Tërmeti me magnitudë 8,9 të shkallës rihter që goditi mëngjesin e djeshëm Japoninë (me orën tonë), shkaktoi dëmtime në sistemin e ftohjes së reaktorit dhe ai mund të jetë mbinxehur deri në pikën e shkrirjes.
Sipas asaj që raportojnë mediat ndërkombëtare, material radioaktiv është gjetur jashtë centralit, ku dyshohet se një reaktor mund të ketë arritur nivelin e shpërthimit, si pasojë e mbinxehjes pas dëmtimit që tërmeti i shkaktoi një ditë më parë sistemit të ftohjes.
Një zonë prej 2,5 kilometrash rreth centralit është evakuar plotësisht për arsye sigurie.
Shpërthimi i vetëm i një centrali bërthamor në kohë paqe ka ndodhur në vitin 1986 në Çernobil dhe disa dhjetëra mijëra persona në zonat përreth, por edhe me mijëra kilometra larg vendnodhjes, gjetën vdekjen.
Ndërkohë, edhe dy tërmete të fortë e kanë goditur të shtunën në mëngjes rajonin veriperëndimor nga Tokio, lajmëroi Agjencia Meteorologjike e Japonisë.
Sipas agjencisë japoneze të lajmeve Kyodo, tërmetet kanë qenë të fuqisë 6,6 dhe 5.8 shkallë të Richterit.
Ndërkohë raportohet se, së paku, nga tërmeti i së premtes me fuqi prej 8.9 ballë të Richterit, më të fortin që e ka goditur Japoninë në 140 vitet e fundit dhe që shkaktoi cunami në Paqësorin, kanë vdekur mbi 320 persona.
Numri zyrtar i të vdekurve nga tërmeti është thënë të jetë 137, por mediat japoneze frikohen se ka mbi një mijë të vdekur dhe mijëra të tjerë të zhdukur.
Televizioni japonez ka prezantuar incizimet e dëmeve të mëdha të shkaktuar nga cunami, pas tërmetit shkatërrues në Japoni me fuqi prej 8.9 ballë të Richterit, që paraqet dridhjen më të fuqishme në këtë vend që nga viti 1800, kur ka filluar matja e dridhjeve të tokës.
Mirëpo, në mesin e këtyre, nuk janë llogaritur edhe viktimat e cunamit, që me siguri ka edhe më shumë, pasi sipas policisë dhe agjencive të lajmeve, 200-300 trupa të pajetë janë parë në qytetin Sendai, i cili u godit më së shumti nga valët e larta 10 metra dhe me fuqi shkatërruese të ujit të oqeanit, që u shkaktuan si pasojë e tërmetit.
Kataklizmi japonez
Tërmeti prej 8.9 shkallësh nxiti të premten një tsunami shkatërrues në Japoni. Shtëpitë, veturat, fermat dhe gjithçka tjetër që iu gjend në rrugë tsunamit, i cili goditi pjesën verilindore të Japonisë, u fshi nga faqja e dheut. Tërmeti shkundi edhe Tokion. Raportet e para flasin për disa qindra të vdekur. Të gjithë shtetasit e Kosovës që jetojnë në Japoni janë shëndosh e mirë.
Pjesa verilindore e Japonisë u godit të premten nga një tërmet me manjitudë prej 8.9 shkallësh, i cili shkaktoi një valë të tsunamit mbi 10 metra të lartë. Vala shpërlau vetura dhe shkatërroi ndërtesa, në bregun afër epiqendrës.
Pamjet televizive shfaqën gjatë të premtes shkatërrimet e mëdha që i shkaktoi tsunami; qindra vetura, por edhe anije e ndërtesa që lundronin bashkë me valën e ujit oqeanik. Në xhirimet e shfaqura nga transmetuesi publik japonez, NHK, u pa se si në qytetin Kesennuma, të prefekturës Miyagi, një anije e madhe, e bartur nga tsunami, ishte përplasur drejt e në pendën mbrojtëse.
Raportet e para policore konfirmojnë gjetjen e trupave të të paktën 300 personave të vdekur, vetëm në qytetin bregdetar Sendai. Ndërkohë që të paktën edhe 349 të tjerë raportohen të zhdukur. Numri i viktimave sigurisht që do të vazhdojë të rritet, duke marrë parasysh nivelin e kësaj katastrofe natyrore, por edhe raportet e agjencive, sipas të cilave ende nuk dihet fati i të paktën 80 udhëtarëve të një anijeje, e cila konsiderohet e zhdukur.
Zyrtarët japonezë gjatë gjithë ditës së premte po mundoheshin të përcaktonin vlerën e përafërt të dëmeve dhe të personave të lënduar e të vdekur nga tërmeti, megjithëse munguan të dhëna të precizuara.
Sido që të jetë, sipas agjencive të lajmeve, vetëm dëmet materiale vlerësohen disa miliarda dollarë.
Alarmohet gjithë zona e Oqeanit Paqësor
Ndërkohë, alarmet për tsunami u dëgjuan edhe në ishujt amerikan Hawaii, por edhe në brigjet e shteteve federale amerikane Oregon, Washington, në disa pjesë të Alaskës dhe në Amerikën Jugore.
"Tsunami i krijuar mund të shkaktojë dëme përgjatë gjithë vijës bregdetare të të gjithë ishujve të shtetit të Hawaii’t”, thuhej në buletinin e Qendrës Paralajmëruese për Tsunami të Paqësorit.
"Duhen të ndërmerren masa urgjente për mbrojtjen e jetëve dhe të pronave”, nënvizohej tutje në buletinin që pasoi tërmetin dhe tsunamin shkatërrues në Japoni, derisa pritje që vala e tsunamit ta godas Hawaii’n të premten, në orët e mbrëmjes. Megjithatë, sipas vlerësimeve të para, vala e tsunamit që mund ta godas Hawai’n nuk pritet që të jetë më i lartë se 1.5 metra.
Shkret, dhembje, tmerr...
Ndërkohë, në zonën Isogo, të qytetit japonez Yokohama, u njoftua për tym të dendur që dilte nga zona industriale e qytetit. Në pamjet televizive shiheshin anije, vetura dhe kamionë që lundronin mbi ujë, pasi që një tsunami i vogël kishte goditur qytetin Kamaichi, në veri të Japonisë. Një mbikalim automobilistik dukej se ishte rrënuar në ujë.
Agjencia japoneze e lajmeve Kyodo bëri të ditur se ka raporte për shpërthime të zjarrit në qytetin Sendai, në verilindje të vendit.
Dridhja e fuqishme u raportua të jetë ndier edhe në Pekin.
Ndryshe, tërmeti ndodhi në orën 14:46, sipas kohës lokale, dhe ai pastaj u pasua nga disa tërmete tjera të fuqishme, përfshirë një me manjitudë prej 78.4 shkallësh, vetëm 30 minuta pas tërmetit të parë shkatërrues. Instituti Gjeologjik Amerikan (USGS) përcaktoi se fuqia e tërmetit ishte 8.9 shkallë, ndërkaq Agjencia Meteorologjike Japoneze njoftoi se ai kishte një fuqi prej 7.9 shkallësh.
Duke u thirrur në të dhënat e publikuara nga USGS, televizioni amerikan NBC News raportoi se, nëse është e saktë që tërmeti kishte fuqi prej 8.9 shkallësh, atëherë ky ishte tërmeti i pestë më i fuqishëm që goditi botën që nga viti 1900.
Të premten pasdite, sipas kohës lokale, në Japoni u ndjenë edhe disa tërmete tjera më të dobëta.
Përndryshe, epiqendra e tërmetit të parë ndodhej në një thellësi prej afro 9 kilometrash, rreth 120 kilometra nga bregdeti lindor, njoftuan agjencitë. Kjo zonë ndodhet rreth 190 kilometra në verilindje të Tokios.
Në qendër të Tokios u shkundën fuqishëm ndërtesat e larta, por punonjësit arritën të dilnin të sigurt prej atje. pamjet televizive shfaqën disa zjarre që shpërthyen në ndërtesat e larta, dhe një tym të dendur në distriktin Odaiba, të Tokios. Metrotë dhe trenat e shpejt u ndalën, ndërsa udhëtarët u panë derisa po largoheshin përgjatë binarëve.
Aeroportet e rajonit po ashtu u mbyllën, kurse njësitet e zjarrfikësve të Tokois raportuan për disa të lënduar, si pasojë e rënies së një kulmi gjatë një ceremonie të diplomimit, njoftoi Sky News.
Ndërkohë pamjet e shfaqura në NHK, të xhiruara nga zyra e këtij televizioni në Sendai, shfaqën punonjësit që kishin ngecur gjithandej, përderisa mbi ta binin libra dhe materialet e zyrës. U panë edhe dëme tjera të shumta që ndodhën jashtë zyrës në Sendai.
Panik në Tokio
Tridhjetë minuta pas tërmetit një ndërtesë e lartë në Tokio vazhdonte të lëkundej, ndërkohë që rrjetet e telefonisë celulare ende nuk po funksiononin.
Qindra punonjës zyrash dhe shitës të dyqaneve kishin mbushur rrugën Hitotsugi, një rrugë kjo tregtare në Akasaka, në qendër të Tokios.
Pajisjet shtëpiake, duke filluar që nga totalet-letra e deri tek qeset plastike, po valëviteshin rrugëve nga raftet e dyqaneve përreth.
Turmat e mbledhura para ekraneve televizive në një dyqan aty afër po mundoheshin të kuptonin detaje shtesë. Pas ndaljes së dridhjeve të para, turma po shikonte dhe analizonte drejt kraneve ndërtimore në një ndërtesë të afërt administrative. Disa zëra po dëgjoheshin duke bërtitur: “Ata ende po dridhen!” , “Athua do të rrëzohen?”
Web-dizajneri Asagi Machida (27), nga Tokio, u largua me vrap nga një kafeteri, sapo ndjeu dridhjet e tërmetit të fuqishëm.
"Pamjet e tërmetit që goditi Zelandën e Re janë ende të freskëta për mua, andaj edhe u frikësova së tepërmi. Nuk po mund të besoja se një tërmet kaq i fuqishëm po ndodhte në Tokio”, pohoi ai.
Vend i tërmeteve
Bregu verilindor i Japonisë përgjatë Oqeanit Paqësor, i quajtur Sanriku, edhe në të kaluarën përjetoi tsunami që u shkaktuan nga tërmetet. Një i tillë, që ndodhi të mërkurën, kishte një fuqi prej 7.2 shkallësh.
Në vitin 1933, një tërmet me manjitudë prej 8.1 shkallësh, që kishte goditur këtë zonë, shkaktoi vdekjen e më shumë se 3,000 njerëzve. Vitin e kaluar ndërkaq atje ishin dëmtuar repartet për përpunimin e peshkut, pasi që zonën e kishte goditur një tsunami, i cili paraprakisht kishte shkaktuar dëme dhe viktima të shumta në Kili.
Tërmetet janë të shpeshta në Japoni, ngase ishulli japonez konsiderohet të jetë një prej zonave më aktive sizmike në botë.
Në Japoni regjistrohen rreth 20 përqind e të gjitha tërmeteve botërore, me manjitudë gjashtë shkallë, ose më të fuqishme.
Sipas autoriteteve japoneze, aksidenti ka qenë i nivelit 4 në shkallën prej 1 deri 7.
Zyrtarët i urdhëruan të gjithë banorët që të evakuohen nga zona, ndërsa mediat raportuan se të paktën tre persona i ishin ekspozuar radioaktivitetit.
Reaktori në Fukushima, nën kontroll
Qeveria e Japonisë tha se e ka nën kontroll reaktorin bërthamor në Fukushima.
Zëdhënësi i qeverisë, Yukio Edano, u tha gazetarëve se nivelet e rrezatimit kanë filluar të bien dhe se shpërthimi në central nuk ka nxjerrë jashtë materialet radioaktive të reaktorit.
Nivele të larta radiacioni dhe sasi të lëndëve radioaktive si cesiumi e kobalti u gjetën nga ekspertët, por duket se lënda më e rrezikshme ka mbetur e izoluar.
Sipas BBC, po bëhet gjithmonë e më i qartë fakti se shpërthimi në centralin e Fukushimës ndodhi në dhomën e reaktorit, por veshja e tij e fortë ka rezistuar dhe nuk ka lejuar elementët të dalin jashtë mureve të rrëzuara.
Shpërthim në centralin atomik
Një shpërthim është dëgjuar në centralin bërthamor të Fukushimas, ndërsa televizionet japoneze po transmetojnë pamje të punëtorëve të plagosur duke u marrë nga ambulancat, raportojnë agjencitë botërore.
Ende nuk janë të qarta përmasat e tragjedisë, ndërsa brenda impiantit mund të ketë edhe të vdekur. Për momentin dihet se është gjetur material radioaktiv jashtë centralit, i vazhdon të jetë në këmbë dhe pa dëme të dukshme.
Nëse më e keqja po ndodh dhe reaktori po shkrihet, toka, uji dhe ajri mund të ndodhen me material radioaktiv, në gjendje të për udhëtuar në të gjithë planetin.
Tërmeti me magnitudë 8,9 të shkallës rihter që goditi mëngjesin e djeshëm Japoninë (me orën tonë), shkaktoi dëmtime në sistemin e ftohjes së reaktorit dhe ai mund të jetë mbinxehur deri në pikën e shkrirjes.
Sipas asaj që raportojnë mediat ndërkombëtare, material radioaktiv është gjetur jashtë centralit, ku dyshohet se një reaktor mund të ketë arritur nivelin e shpërthimit, si pasojë e mbinxehjes pas dëmtimit që tërmeti i shkaktoi një ditë më parë sistemit të ftohjes.
Një zonë prej 2,5 kilometrash rreth centralit është evakuar plotësisht për arsye sigurie.
Shpërthimi i vetëm i një centrali bërthamor në kohë paqe ka ndodhur në vitin 1986 në Çernobil dhe disa dhjetëra mijëra persona në zonat përreth, por edhe me mijëra kilometra larg vendnodhjes, gjetën vdekjen.
Ndërkohë, edhe dy tërmete të fortë e kanë goditur të shtunën në mëngjes rajonin veriperëndimor nga Tokio, lajmëroi Agjencia Meteorologjike e Japonisë.
Sipas agjencisë japoneze të lajmeve Kyodo, tërmetet kanë qenë të fuqisë 6,6 dhe 5.8 shkallë të Richterit.
Ndërkohë raportohet se, së paku, nga tërmeti i së premtes me fuqi prej 8.9 ballë të Richterit, më të fortin që e ka goditur Japoninë në 140 vitet e fundit dhe që shkaktoi cunami në Paqësorin, kanë vdekur mbi 320 persona.
Numri zyrtar i të vdekurve nga tërmeti është thënë të jetë 137, por mediat japoneze frikohen se ka mbi një mijë të vdekur dhe mijëra të tjerë të zhdukur.
Televizioni japonez ka prezantuar incizimet e dëmeve të mëdha të shkaktuar nga cunami, pas tërmetit shkatërrues në Japoni me fuqi prej 8.9 ballë të Richterit, që paraqet dridhjen më të fuqishme në këtë vend që nga viti 1800, kur ka filluar matja e dridhjeve të tokës.
Mirëpo, në mesin e këtyre, nuk janë llogaritur edhe viktimat e cunamit, që me siguri ka edhe më shumë, pasi sipas policisë dhe agjencive të lajmeve, 200-300 trupa të pajetë janë parë në qytetin Sendai, i cili u godit më së shumti nga valët e larta 10 metra dhe me fuqi shkatërruese të ujit të oqeanit, që u shkaktuan si pasojë e tërmetit.
Kataklizmi japonez
Tërmeti prej 8.9 shkallësh nxiti të premten një tsunami shkatërrues në Japoni. Shtëpitë, veturat, fermat dhe gjithçka tjetër që iu gjend në rrugë tsunamit, i cili goditi pjesën verilindore të Japonisë, u fshi nga faqja e dheut. Tërmeti shkundi edhe Tokion. Raportet e para flasin për disa qindra të vdekur. Të gjithë shtetasit e Kosovës që jetojnë në Japoni janë shëndosh e mirë.
Pjesa verilindore e Japonisë u godit të premten nga një tërmet me manjitudë prej 8.9 shkallësh, i cili shkaktoi një valë të tsunamit mbi 10 metra të lartë. Vala shpërlau vetura dhe shkatërroi ndërtesa, në bregun afër epiqendrës.
Pamjet televizive shfaqën gjatë të premtes shkatërrimet e mëdha që i shkaktoi tsunami; qindra vetura, por edhe anije e ndërtesa që lundronin bashkë me valën e ujit oqeanik. Në xhirimet e shfaqura nga transmetuesi publik japonez, NHK, u pa se si në qytetin Kesennuma, të prefekturës Miyagi, një anije e madhe, e bartur nga tsunami, ishte përplasur drejt e në pendën mbrojtëse.
Raportet e para policore konfirmojnë gjetjen e trupave të të paktën 300 personave të vdekur, vetëm në qytetin bregdetar Sendai. Ndërkohë që të paktën edhe 349 të tjerë raportohen të zhdukur. Numri i viktimave sigurisht që do të vazhdojë të rritet, duke marrë parasysh nivelin e kësaj katastrofe natyrore, por edhe raportet e agjencive, sipas të cilave ende nuk dihet fati i të paktën 80 udhëtarëve të një anijeje, e cila konsiderohet e zhdukur.
Zyrtarët japonezë gjatë gjithë ditës së premte po mundoheshin të përcaktonin vlerën e përafërt të dëmeve dhe të personave të lënduar e të vdekur nga tërmeti, megjithëse munguan të dhëna të precizuara.
Sido që të jetë, sipas agjencive të lajmeve, vetëm dëmet materiale vlerësohen disa miliarda dollarë.
Alarmohet gjithë zona e Oqeanit Paqësor
Ndërkohë, alarmet për tsunami u dëgjuan edhe në ishujt amerikan Hawaii, por edhe në brigjet e shteteve federale amerikane Oregon, Washington, në disa pjesë të Alaskës dhe në Amerikën Jugore.
"Tsunami i krijuar mund të shkaktojë dëme përgjatë gjithë vijës bregdetare të të gjithë ishujve të shtetit të Hawaii’t”, thuhej në buletinin e Qendrës Paralajmëruese për Tsunami të Paqësorit.
"Duhen të ndërmerren masa urgjente për mbrojtjen e jetëve dhe të pronave”, nënvizohej tutje në buletinin që pasoi tërmetin dhe tsunamin shkatërrues në Japoni, derisa pritje që vala e tsunamit ta godas Hawaii’n të premten, në orët e mbrëmjes. Megjithatë, sipas vlerësimeve të para, vala e tsunamit që mund ta godas Hawai’n nuk pritet që të jetë më i lartë se 1.5 metra.
Shkret, dhembje, tmerr...
Ndërkohë, në zonën Isogo, të qytetit japonez Yokohama, u njoftua për tym të dendur që dilte nga zona industriale e qytetit. Në pamjet televizive shiheshin anije, vetura dhe kamionë që lundronin mbi ujë, pasi që një tsunami i vogël kishte goditur qytetin Kamaichi, në veri të Japonisë. Një mbikalim automobilistik dukej se ishte rrënuar në ujë.
Agjencia japoneze e lajmeve Kyodo bëri të ditur se ka raporte për shpërthime të zjarrit në qytetin Sendai, në verilindje të vendit.
Dridhja e fuqishme u raportua të jetë ndier edhe në Pekin.
Ndryshe, tërmeti ndodhi në orën 14:46, sipas kohës lokale, dhe ai pastaj u pasua nga disa tërmete tjera të fuqishme, përfshirë një me manjitudë prej 78.4 shkallësh, vetëm 30 minuta pas tërmetit të parë shkatërrues. Instituti Gjeologjik Amerikan (USGS) përcaktoi se fuqia e tërmetit ishte 8.9 shkallë, ndërkaq Agjencia Meteorologjike Japoneze njoftoi se ai kishte një fuqi prej 7.9 shkallësh.
Duke u thirrur në të dhënat e publikuara nga USGS, televizioni amerikan NBC News raportoi se, nëse është e saktë që tërmeti kishte fuqi prej 8.9 shkallësh, atëherë ky ishte tërmeti i pestë më i fuqishëm që goditi botën që nga viti 1900.
Të premten pasdite, sipas kohës lokale, në Japoni u ndjenë edhe disa tërmete tjera më të dobëta.
Përndryshe, epiqendra e tërmetit të parë ndodhej në një thellësi prej afro 9 kilometrash, rreth 120 kilometra nga bregdeti lindor, njoftuan agjencitë. Kjo zonë ndodhet rreth 190 kilometra në verilindje të Tokios.
Në qendër të Tokios u shkundën fuqishëm ndërtesat e larta, por punonjësit arritën të dilnin të sigurt prej atje. pamjet televizive shfaqën disa zjarre që shpërthyen në ndërtesat e larta, dhe një tym të dendur në distriktin Odaiba, të Tokios. Metrotë dhe trenat e shpejt u ndalën, ndërsa udhëtarët u panë derisa po largoheshin përgjatë binarëve.
Aeroportet e rajonit po ashtu u mbyllën, kurse njësitet e zjarrfikësve të Tokois raportuan për disa të lënduar, si pasojë e rënies së një kulmi gjatë një ceremonie të diplomimit, njoftoi Sky News.
Ndërkohë pamjet e shfaqura në NHK, të xhiruara nga zyra e këtij televizioni në Sendai, shfaqën punonjësit që kishin ngecur gjithandej, përderisa mbi ta binin libra dhe materialet e zyrës. U panë edhe dëme tjera të shumta që ndodhën jashtë zyrës në Sendai.
Panik në Tokio
Tridhjetë minuta pas tërmetit një ndërtesë e lartë në Tokio vazhdonte të lëkundej, ndërkohë që rrjetet e telefonisë celulare ende nuk po funksiononin.
Qindra punonjës zyrash dhe shitës të dyqaneve kishin mbushur rrugën Hitotsugi, një rrugë kjo tregtare në Akasaka, në qendër të Tokios.
Pajisjet shtëpiake, duke filluar që nga totalet-letra e deri tek qeset plastike, po valëviteshin rrugëve nga raftet e dyqaneve përreth.
Turmat e mbledhura para ekraneve televizive në një dyqan aty afër po mundoheshin të kuptonin detaje shtesë. Pas ndaljes së dridhjeve të para, turma po shikonte dhe analizonte drejt kraneve ndërtimore në një ndërtesë të afërt administrative. Disa zëra po dëgjoheshin duke bërtitur: “Ata ende po dridhen!” , “Athua do të rrëzohen?”
Web-dizajneri Asagi Machida (27), nga Tokio, u largua me vrap nga një kafeteri, sapo ndjeu dridhjet e tërmetit të fuqishëm.
"Pamjet e tërmetit që goditi Zelandën e Re janë ende të freskëta për mua, andaj edhe u frikësova së tepërmi. Nuk po mund të besoja se një tërmet kaq i fuqishëm po ndodhte në Tokio”, pohoi ai.
Vend i tërmeteve
Bregu verilindor i Japonisë përgjatë Oqeanit Paqësor, i quajtur Sanriku, edhe në të kaluarën përjetoi tsunami që u shkaktuan nga tërmetet. Një i tillë, që ndodhi të mërkurën, kishte një fuqi prej 7.2 shkallësh.
Në vitin 1933, një tërmet me manjitudë prej 8.1 shkallësh, që kishte goditur këtë zonë, shkaktoi vdekjen e më shumë se 3,000 njerëzve. Vitin e kaluar ndërkaq atje ishin dëmtuar repartet për përpunimin e peshkut, pasi që zonën e kishte goditur një tsunami, i cili paraprakisht kishte shkaktuar dëme dhe viktima të shumta në Kili.
Tërmetet janë të shpeshta në Japoni, ngase ishulli japonez konsiderohet të jetë një prej zonave më aktive sizmike në botë.
Në Japoni regjistrohen rreth 20 përqind e të gjitha tërmeteve botërore, me manjitudë gjashtë shkallë, ose më të fuqishme.
(Nga agjencitë)
Dëmtohet centrali bërthamor
Ministria Japoneze e Industrisë njoftoi të premten se, operatori i centralit bërthamor japonez ‘Fukushima No. 1’ raportoi se të premten në central është vërdatur “një abnormalitet”, menjëherë pasi që një tërmet i fuqishëm godit pjesën verilindore të vendit, përfshirë këtu prefekturën Fukushima.
Sistemet që ftohin bërthamën e reaktorit në rast emergjence, u ndalën në reaktorët Nr. 1 dhe Nr. 2 të centralit, i cili operon si pjesë e
Tokyo Electric Power Co., thuhet në njoftim.
Gjatë së premtes u raportua se kryeministri japonez shpalli gjendje të jashtëzakonshme nukleare, si pasojë e këtij defekti, dhe për evakuimin e mijëra banorëve që jetonin përreth centralit.
Probleme të ngjashme u raportua të jenë shfaqur edhe në tre centrale tjerë bërthamorë japonezë.
Tërmeti në Japoni ka ndodhur në kohën më të rëndë për tërë botën, ka deklaruar ekonomisti amerikan Nouriel Roubini, i njohur për atë se në vitin 2007 ka paralajmëruar ardhjen e krizës globale financiare.
Analistët botërorë vlerësojnë se ekonominë japoneze e pret rritja e borxhit shtetërorë, rënie e konsumit dhe ngadalësim i rritjes së prodhimit të brendshëm, ndërsa në të ardhmen e afërt nga pasojat do të dridhet e tërë bota. Qeveria japoneze i ka quajtur “shumë të mëdha” pasojat nga tërmeti dhe tsunami, si edhe ka shprehur gatishmërinë për të pranuar ndihma nga vendet e tjera.
Tregu aktualisht ka reaguar përmes rënies së kursit të jenit japonez, indeksi i bursës japonezë Nikkei 225 gjatë tërë ditës ka qenë në rënie dhe në fund arriti që të mbyllet me një minus të vogël prej 1,72 për qind. Jeni në raport me dollarin ka humbur 0,3 për qind. Janë mbyllur shumë centrale atomike dhe rafineri për përpunimin e naftës. Janë mbyllur të gjitha portet dhe është ndërprerë ngarkimi i mallrave, lajmëron Reuters.
Një ndër eksportuesit më të mëdha japonez, kompania “Sony” ka mbyllur gjashtë reparte, “Toyota: ka ndërprerë prodhimin në fabrikat e automobilave, si edhe të dy reparteve të tjera për montim. Puna ka pushuar edhe në katër fabrika të kompanisë “Nissan”.
Ekonomistët kanë filluar të tërheqin vërejtjen se katastrofa natyrore që ka goditur Japoninë mund të ketë pasoja shumë më të gjëra, jo vetëm në Japoni.
Analistët botërorë vlerësojnë se ekonominë japoneze e pret rritja e borxhit shtetërorë, rënie e konsumit dhe ngadalësim i rritjes së prodhimit të brendshëm, ndërsa në të ardhmen e afërt nga pasojat do të dridhet e tërë bota. Qeveria japoneze i ka quajtur “shumë të mëdha” pasojat nga tërmeti dhe tsunami, si edhe ka shprehur gatishmërinë për të pranuar ndihma nga vendet e tjera.
Tregu aktualisht ka reaguar përmes rënies së kursit të jenit japonez, indeksi i bursës japonezë Nikkei 225 gjatë tërë ditës ka qenë në rënie dhe në fund arriti që të mbyllet me një minus të vogël prej 1,72 për qind. Jeni në raport me dollarin ka humbur 0,3 për qind. Janë mbyllur shumë centrale atomike dhe rafineri për përpunimin e naftës. Janë mbyllur të gjitha portet dhe është ndërprerë ngarkimi i mallrave, lajmëron Reuters.
Një ndër eksportuesit më të mëdha japonez, kompania “Sony” ka mbyllur gjashtë reparte, “Toyota: ka ndërprerë prodhimin në fabrikat e automobilave, si edhe të dy reparteve të tjera për montim. Puna ka pushuar edhe në katër fabrika të kompanisë “Nissan”.
Ekonomistët kanë filluar të tërheqin vërejtjen se katastrofa natyrore që ka goditur Japoninë mund të ketë pasoja shumë më të gjëra, jo vetëm në Japoni.
(Foto: Atdhe Mulla)
Ministri i Punëve të Jashtme, Enver Hoxhaj me anë të një letre i ka ofruar homologut të tij japonez, Takeaki Matsumoto ndihmën e shtetit dhe popullit të Kosovës në menaxhimin e katastrofës natyrore.
Pas konsultimit me kryeministrin e Republikës dhe ministrin e Forcës së Sigurisë, ministri Hoxhaj në këtë letër shtetit Japonezë i ka ofruar ndihmën e një kontingjenti të FSK-së, të specializuar në menaxhimin e katastrofave natyrore.
“Në mbledhjen e djeshme të Qeverisë së Republikës së Kosovës kemi diskutuar lidhur me ngjarjet dramatike në Japoni. Republika e Kosovës është e gatshme të ndihmojë Japoninë në çdo mënyrë. Prandaj ne ju ofrojmë dërgimin e Trupave të specializuara të Forcës së Sigurisë së Kosovës në Japoni. Trupat e FSK-së janë shumë mirë të stërvitura në menaxhimin e katastrofave natyrore dhe janë të gatshëm që krah për krah me forcat tuaja të ndihmojnë popullin e Japonisë”.
Në këtë letër, Ministri Hoxhaj potencon rolin që ka pas Japonia në rindërtimin e Kosovës dhe zhvillimin ekonomik, përmes projekteve të ndryshme.
“Populli dhe Qeveria e Republikës së Kosovës çmon mbështetjen e madhe të Japonisë, sidomos në njohjen e pavarësisë së Kosovës”, thuhet në këtë letër.
Ministri Hoxhaj po ashtu në një bisedë telefonike me ambasadorin e Japonisë në Vjenë, Shigeo Iwatani i ka shpreh mbështetjen e shtetit të Republikës së Kosovës.
Ministri Hoxhaj ka informuar Ambasadorin, Shigeo Iwatani lidhur me iniciativën e Qeverisë së Republikës së Kosovës për të dërguar trupa të specializuara të FKS-së në Japoni, në tejkalimin e katastrofës natyrore.
Pas konsultimit me kryeministrin e Republikës dhe ministrin e Forcës së Sigurisë, ministri Hoxhaj në këtë letër shtetit Japonezë i ka ofruar ndihmën e një kontingjenti të FSK-së, të specializuar në menaxhimin e katastrofave natyrore.
“Në mbledhjen e djeshme të Qeverisë së Republikës së Kosovës kemi diskutuar lidhur me ngjarjet dramatike në Japoni. Republika e Kosovës është e gatshme të ndihmojë Japoninë në çdo mënyrë. Prandaj ne ju ofrojmë dërgimin e Trupave të specializuara të Forcës së Sigurisë së Kosovës në Japoni. Trupat e FSK-së janë shumë mirë të stërvitura në menaxhimin e katastrofave natyrore dhe janë të gatshëm që krah për krah me forcat tuaja të ndihmojnë popullin e Japonisë”.
Në këtë letër, Ministri Hoxhaj potencon rolin që ka pas Japonia në rindërtimin e Kosovës dhe zhvillimin ekonomik, përmes projekteve të ndryshme.
“Populli dhe Qeveria e Republikës së Kosovës çmon mbështetjen e madhe të Japonisë, sidomos në njohjen e pavarësisë së Kosovës”, thuhet në këtë letër.
Ministri Hoxhaj po ashtu në një bisedë telefonike me ambasadorin e Japonisë në Vjenë, Shigeo Iwatani i ka shpreh mbështetjen e shtetit të Republikës së Kosovës.
Ministri Hoxhaj ka informuar Ambasadorin, Shigeo Iwatani lidhur me iniciativën e Qeverisë së Republikës së Kosovës për të dërguar trupa të specializuara të FKS-së në Japoni, në tejkalimin e katastrofës natyrore.
FOTO:PROF.DR.SYLË RAMË TAHIRSYLAJ
Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës (IHMK) thotë se Kosova nuk rrezikohet nga radioaktiviteti që dyshohet se ka rrjedhur në njërin nga reaktorët bërthamor në Japoni, pas fatkeqësisë natyrore që goditi këtë vend.
Kreu i IMHK-së, Prof.dr.Sylë Tahirsylaj, tha se sipas imazheve satelitore të Eumetsatit dhe ecurive sinoptike që do të mbizotërojnë gjatë ditëve të fund javës, në Kosovë nuk do të ketë rrezik, së paku për momentin, se do të arrijë rrezatim nga zbrazjet në njërin nga reaktorët bërthamor, që pasuan tërmetin dhe cunamin në Japoni.
Qytetarët e Republikës së Kosovës nuk kanë nevojë për shqetësime, ndërsa IHMK thotë se do të ngrisë shkallën e gatishmërisë për monitorimin e vazhdueshëm për sa i përket ndotjes së ajrit.
Kreu i IMHK-së, Prof.dr.Sylë Tahirsylaj, tha se sipas imazheve satelitore të Eumetsatit dhe ecurive sinoptike që do të mbizotërojnë gjatë ditëve të fund javës, në Kosovë nuk do të ketë rrezik, së paku për momentin, se do të arrijë rrezatim nga zbrazjet në njërin nga reaktorët bërthamor, që pasuan tërmetin dhe cunamin në Japoni.
Qytetarët e Republikës së Kosovës nuk kanë nevojë për shqetësime, ndërsa IHMK thotë se do të ngrisë shkallën e gatishmërisë për monitorimin e vazhdueshëm për sa i përket ndotjes së ajrit.
