Nga FLORI BRUQI: Në Dodonë para grekëve-Vështrim për librin " Lereni kohen te flase" "
Ne shtator të vitit 2011 publicisti , shkrimtari,poeti dhe
gazetari shqiptar nga Detroidi I Amerikës,miku im I mire z.Zef Përgega feston
30 vjetorit e tij si gazetar i Agjencisë Telegrafike Shqiptare/ATSH-ATA/.
Pergega punoi ne gazetën e pavarur shqiptare "Koha Jonë"
kurse në SHBA në gazetën "Illyria"
në New-York.
Zef Përgega ështe themelues i Institutit te kulturës
Shqiptaro-Amerikane.
Ka shkruar 10 libra .Të botuara janë 9 prej të cilave 3 janë me poezi .
Agjencioni
“ Floripress” sot për here të parë
sjellë librin me poezi me titull” LERENI
KOHEN TE FLASE “.
Ne shtator
do të promovohet libri i tij i fundit me
një pjesë të publicisteikës shkruar në Amerikë, me titull "Zjarri Shqip
Regetin"
****
Me
poetin e mirnjohur shqiptar Zef Prgega , njihemi fare rastësisht .E kam thënë
edhe më parë, por nuk e kam “zbuluar” unë këtë gjë, se Interneti po i lidhë
njerëzit, si asnjë mjet tjetër komunikimi. Aty e ka zanafillën edhe njohja ime
me këtë shkrimtar dhe publicist të
talentuar. Ai kishte publikuar koh par
nj vshtim titull: ZEF PERGEGA : KAH PO NA ÇOJNE JARANAT BACA ADEM!
(http://agim.poeticforum.com/t10297-zef-pergega-kah-po-na-cojne-jaranat-baca-ade
m#15545 ) ku në mes tjerash shkruan:
Heronjtë
Vdesin për Dheun e Atit
Gjaku i pastër për liri
Politkanet
Sakrificat edhe famën
Në kupë u pijne për lavdi!
Çoju bacë nuk është kry!
Kështu, pastaj, mesazh pas mesazhi, duke patur në mes
dhe të njohurin e përbashkët, publicistin e mirënjohur shqiptar Rush Dragu .Me
Zefin nuk jemi pare gjer me tani,pasi ai jeton në Amerikë e unë në Kosovë . Ndërsa “gjurmët” e mëtejshme
të lidhjeve tona i kemi edhe nga shumë mesazhe të ngrohta, që ai i kthente popullit të Kosovës qoftë për Ramush
Haradinajn,…e shumë të tjerë… Në një letër Zefi,përpos tjerave shkruan:
…”Kur u shpall pavarësia e Kosovës, baca Adem, të gjithë
brohoritem edhe ne këndej “Çoju baca Adem se u krye!” Dhe ti heshte. Ishe
ngritur lart për të parë ç’farë po ndodhte edhe kur midis Prishtinës e ndamë
tortën! Ajo bardhësi mbi tokën dardane nuk ishte majsa e tamlit të zanave të
Kosovës! Po krem nga këshilli i Europës!
Një shqiptar në New-York fluturoi në 37 vende të botës të prezantonte lirinë me flamur të ri. Me beso nuk ishte faj i tij se i mungonte shqipja. Ai aeroplanin e ktheu në shqipe, por në bord mungonte ministri i jashtëm i Kosovës, ndërsa ushtarët e Euleksit kishin do punë të vjetra etnike me arrestimin e Albinit prej kullës së baca Kurtit! Bre burrë i fortë asnjë nuk është bash ashtu hapur kundër prezencës ndërkombëtare, por po me duket se Kosova është kthyer në një koloni e UMNIK-ut dhe të Euleks-it!
A mund të quhet shtet i lirë dhe i pavarur Kosova kur vellau me vella komunikon me doganë e duhet të pyes ushtarin e huaj edhe për dasëm! Kur nga portarja e çarë hyjnë e dalin derra e dosa çetnikësh?! A mund të quhet shtet i kosovareve kur ministri i jashtëm nuk mund të lobojë për miqësi e krushqi të reja? A mund të quhet shtet i të drejtës kur të drejtën e gjykon ushtari i Euleks-it?! Ç’farë denojnë dhe ç’farë gjykojnë gjykatat lokale?!
Tash baca Adem kamerat e prodhura jashtë nuk japin lajme po batallje. Kjo ndosh baca Adem se urat që lidhi pushka jote janë dhënë me tendera. S’po duan bre bacë me ngrit një themel, siç e kishin JASHARET, por një pite klline, siç po e ngjeshin dhe po e pjekin serbo-komunitaret!
Tash që po flas me ty nga dritarja e hapur katër kanatash e kalasë së demokracisë Amerikane, po me kujtohet themeli në dritën e flakës së pushkës së ushtarit të lirisë.
“…Unë ushtari i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës betohem se do të luftoj për çlirimin e tokave shqiptare dhe bashkimin e tyre”
Një shqiptar në New-York fluturoi në 37 vende të botës të prezantonte lirinë me flamur të ri. Me beso nuk ishte faj i tij se i mungonte shqipja. Ai aeroplanin e ktheu në shqipe, por në bord mungonte ministri i jashtëm i Kosovës, ndërsa ushtarët e Euleksit kishin do punë të vjetra etnike me arrestimin e Albinit prej kullës së baca Kurtit! Bre burrë i fortë asnjë nuk është bash ashtu hapur kundër prezencës ndërkombëtare, por po me duket se Kosova është kthyer në një koloni e UMNIK-ut dhe të Euleks-it!
A mund të quhet shtet i lirë dhe i pavarur Kosova kur vellau me vella komunikon me doganë e duhet të pyes ushtarin e huaj edhe për dasëm! Kur nga portarja e çarë hyjnë e dalin derra e dosa çetnikësh?! A mund të quhet shtet i kosovareve kur ministri i jashtëm nuk mund të lobojë për miqësi e krushqi të reja? A mund të quhet shtet i të drejtës kur të drejtën e gjykon ushtari i Euleks-it?! Ç’farë denojnë dhe ç’farë gjykojnë gjykatat lokale?!
Tash baca Adem kamerat e prodhura jashtë nuk japin lajme po batallje. Kjo ndosh baca Adem se urat që lidhi pushka jote janë dhënë me tendera. S’po duan bre bacë me ngrit një themel, siç e kishin JASHARET, por një pite klline, siç po e ngjeshin dhe po e pjekin serbo-komunitaret!
Tash që po flas me ty nga dritarja e hapur katër kanatash e kalasë së demokracisë Amerikane, po me kujtohet themeli në dritën e flakës së pushkës së ushtarit të lirisë.
“…Unë ushtari i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës betohem se do të luftoj për çlirimin e tokave shqiptare dhe bashkimin e tyre”
Në nje
letër tjetër ai më thotë: “Edhe unë të përqafoj, shumë i dashuri Flori . Jam i
lumtur dhe krenar, që u njoha me ty, Flori
Bruqi, poeten me shpirt të madh e sy të kaltër , si thellësia e detit dhe mjaft
ekspresivë, që tregonin se brenda tyre ka jetë e dritë. Suksese e urime! Të përqafon fort: Zef Përgega" .
Ndërsa po i rendis këto radhë, gjithashtu, unë e kam para syve Zefin, me atë pamjen e buzëqeshur e plotë
dritë jete. ... që jetën ta përballojnë me guximin, optimizmin dhe mirësinë, që
ky Njeri hyjnor rrezaton ndaj të
tjerëve.
Ai, që i ka lexuar fjalët e mësipërme për Zef Përgegën , sigurisht, pret që të
flasim e të shkruajmë diçka për të edhe si poet, me ndjesi të hollë e frymëzim
të bukur. Në dorë kam vëllimin e tij me
poezi, i cili mban titullin simbolik, “Lëreni kohën te flasë”
Libri në fjalë fillon me shënimet vlerësuese për Zefin e krijimet e tij .Ky
libër me poezi do të le për jetë e mot një gjirmë të madhe në poezinë shqiptare.
Redaktor I librit është Marash Mirashi, Luigj Pepaj,e cila botohët nën përkujdesjen Institutit Shqiptaro –Amerikan.
Në këtë libër të tij , janë përmbledhur një dyzinë me poezi të frymëzuara. Sigurisht,
është e pamundur të jepet përmbajtja e tyre dhe as të analizohen ato, në një
shkrim të shkurtër. Por dëshiroj të theksoj se tematika e tyre është e
larmishme, buron nga ndjenjat e çiltëra të këtij poeti, që jeta e solli tej oqeani...
Natyrshëm, poezitë e tij nuk mund të shpëtonin nga një hijë pesimizmi,
si “revoltë” ndaj padrejtësisë së fatit të njerëzve të thjeshtë ... Megjithatë,
në radhët e poezive të tij gjen forca
shpirtërore, që të ngrihet mbi fatkeqësitë dhe jetën ta jetojë, ashtu si i
është paraqitur.
Poeti kërkon mbështetje edhe te vargjet,
e poezisë së tij :
Në prehërin e tisit të muzgjeve
Nën jelek të henës
Me kodin e imagjinatës
Terrin e grisa me flakën e qiririt
Në kryeqytetin e kultit
Veten pashë
Shekujt e shalur
Në lekura qengji shkruanin
Netët e pashkundura të mitologjisë
(Poezia “PELLAZG”)
Zefi është e ndjeshem kur thotë:
….Vegimeve ndriste
Bashin e emrit Pellazg
Deteve i kishte rënë…
Me Odisenë lundrave rreth e qark
I ndizte zjarr!
(Poezia “PELLAZG”)
Ai dëshiron që ato të bëjnë strehë në shpirtin e tij:
Atë e gjeta aty
Në Dodonë para grekëve
Thonjtë e baticës s’e tërhoqën zvarrë
Në fron me Zeuzin
Çdo mëngjez genit shqip
(Poezia “Pellazg”)
sikur do të thonë:
Vetëm qesh, përballë stuhisë
E kryet e mban mbi retë
Në Mirditë
Shqipet i ngrehin çerdhet me
rrufetë
Tokë e bekuar dimmër-verë
Fara e grurit në korpin e njëbesimit
Pluguar me eshtrat e alfabetit ëngjëllor
Me kryqin e dy Faneve
Hedhur ishullit mirditor.
(Poezia” N Ë MIRDITË”)
Ndërsa në poezinë “BURRAT E KULLES”, ai shkruan:
...
Burrat e kullës dridhnin
mustakun
Regetima e prushit të zjarrit
Pikturonte copa dashurie
Toknin gotat e rakisë me mikun
E ndërronin kutinë e duhanit
A ndjeve, loke?!
Zë u lëshonin grave
Hidhuani një kockë
Atyre zagarëve…!
Në fillim të këtij shkrimi fola për cilësi e virtyte të mira të poetit Zef Përgega .
Por edhe ai vetë shkruan, me sinqeritetin e njeriut
zemërgjerë:
Kulla stërgjyshnore në Bërzanë
Rrasat e çatisë
Larë me diell e me hanë
Jerevia mbi muskujt e përroit
Dërrasa të lëmuara si gjethe palma
Qiriu i fshehur në shpirtin e nanës
Bekonte afshit e bukës së pjekur
Dhuratë e shenjtorës Barbaba...
(Poezia “LUTJA E NANËS
TIME”)
Nëpër vargjet tij ai gjenë
pranë Ilirinë,Fishtën,Ded Gjo’ Lulin,Nolin tonë
të madh :
....Metafora e vargjeve
Tempujve ilirik
Orkestra e telave të dridhur
Një këmbanë lahute, zë Fishtë
Kur zogu i shqipës
Bëhet një me flamurin
Gjuha i lidh rrokjet
Me Bratilen e Ded Gjo’lulit
Në shtëpinë e zotit
Me e shënjta ikonë
Kryqit të Nolit
Shëndrit një margaritar
(Poezia “GJUHA SHQIPE”)
dhe më tej:
….Trokthi i kalit të Heroit
E shkrep agimin
Gjuha ime i ngjesh armët
Më këngën e kushtrimit
Orën e lutjeve
Thotë Nana Terezë
Bota e humanizmit
Qirinj ndezë..
(Poezia
“GJUHA SHQIPE”)
Me shpirt të ndejshëm poeti thellë nga zemra e tij e pastër si loti thotë:
....Stërgjyshi i Lisit
Çetën e proftëve të Shejzave
E ngriti në bebe të Koloseut
Me një dranofille shkodrane
Hynte e dilte Ora e Shqipërisë
Krojeve të kulluar të plisit
Njomnin buzët yje me diell
Mbret drejtësie Ernest Koliqi
Kur shkruate
Për të gjithë, lypte qiell!
( Poezia “STERGJYSHI I LISIT”)
Dhe, si për ta
përmbledhur tërë botën e pasur shpirtërore të tij , Zef Përgega shkruan vargjet e bukura e domethënëse:
...E preka me dorë se mos takoj
Rininë në anijen e mbytur
Gjurmët e mia të fshira
Batica i kishte mbushur me jod
Nga Gryka e Bunës deri në Rodon
Mora frymë në kodrën e Nuseve
Agimi me rreze shkruante
elegjinë
Me tej në Pyllin e Zanave
Me homelinë e malit të Rencit
U rashë fort këmbanave
(Poezia” SURPRIZA E BINJAKEVE”)
…Tani, kur po i mbylli këto pak radhë, para më del përsëri pamja e buzëqeshur e këtij poeti për nënë Pashakon:
...Nuk ke vdek burrneshë
Lapidar i dritës së syve
Në retinë të birit tënd!
Një tingëllimë teli
Kaltrinë nën det të vajit të
delfinëve
Dërgova nga Detroiti
E fryti i duarve të tua me tha:
“Kam një vdekje!”
(Poezia” NANE ZAGORIE”)
. ...Zefi ka virtyte të larta njerëzore, një botë të
pastër e të pasur shpirtërore, me dashurinë e respektin për cilindo, që njeh e
miqësohet me poezinë e tij:
...Plisin e bardhë të gjyshit
Nana e ruante në petkat e
amshimit
Si kujtim që të mos tretem
Ma mbështolli me shaminë e
mërgimit
Dheun tim me tokën e butë
I brujta me lotin e kristalit
Vazo luleje e bëra plisin e
gjyshit
Në ballkonin tim të shpirtit
Në Detroit mbolla një filiz
shqipe
Pashë qumështin që u ka dhënë
nana
Ejani e shikojeni
Sa e bukur është rritur!
( Poezia “NE PLISIN E GJYSHIT”).
FLORI BRUQI
***********************************
Nga Rafael Floqi
Shënime kritike për librin më të ri të Zef Përgegës « Lëreni kohën të flasë »
Një
shkëmb i shkulur i vendlindjes që mbart me vete sa fatin e mërgimtarit
aq sa dhe mallin e përjetimeve, sa kujtesën e ngjizur si tharm i
poezive të veta, aq dhe një tufë figurash të nxjerra si nga nektari i
luleve të malit, sa dhimbje aq edhe shqetësim burri që të befason në
këtë vëllim të ri me poezi. Vëllimi i tretë të Zef Përgegës « Lëreni
kohën të flasë » sjell një qerthull poezish që diku- diku rregëtijnë si
zjarre malli, e diku si hire shpresash , ku
mes prushit e hirit xixëllojnë aty-këtu mes vargjesh perla autentike
metaforash që të befasojnë dhe të rrëmbejnë.
Zef Pergega , është një
poet që ka krijuar individualitetin krijues, jo vetëm në poezinë e sotme
shqipe që krijohet në mërgim, por përmasat e këtij individualiteti
maten me nivelin e poezisë së sotme shqipe. Tashmë poezia e tij ka
fituar një vlerë dhe peshë të vertetë artistike. Kjo gjë më dukshëm
vërehet, sidomos në krijimet poetike të librit të fundit të këtij
autori. Poezia e tij, ka marrë vlerë që duhet respektuar, sepse ka
tërhequr vëmendjen e lexuesit, për më tepër të asaj kategorie që leximin
e poezisë e bëjnë më kujdesshëm dhe në mënyrë profesionale. Tonaliteti,
individualiteti i unit poetic, madje dhe figuracioni eshte i ngjyer, i
ngulfatur, në shumatoren e përceptimeve dhe përjetimeve të poezive të
tij, me tematikë nga vendlindja, nga raportet me njerëzit e tjerë, dhe
vleresimi i kundrimit poetik e bën poezinë e tij shpesh herë mjaft
piktografike gjë që reflekton një figuracion e ndienjë shumëplanëshe që e
transformon unin e tij poetic, në atë shumatore të krijuesit dhe
krijimit artistic, që sa vjen e shpaloset me një sinqeritet krijues në
faqet e këtij libri.Janë
këto disa nga arsyet pse themi se Zef Pergega është nga ata poetë që
poezinë e ka pasion, dhe atë e krijon jo për të plotësuar ndonjë vakum
krijues, por thjesht shkruan për të shprehur ndjenjën dhe përkushtimin e
tij letrar. Tash kur përmendim këtë autor, një poet që krijon
kujdesshëm i cili si prodhimtar i vlerave letrare duhet respektuar dhe
duhet t’ia pranojmë suksesin e gjertanishëm e mjaft prodhimtar.
Zefi
pavarësisht trajtimit te gjinive te tjera i ka mbetur besnik krijimit
të poezisë duke u dalluar si një krijues që më me përkushtim merret me
të. Ai nga libri në libër ka shënuar ngritje, vlera këto të tejdukshme,
qoftë në aspektin estetik apo të qasjeve metodike për të sendërtuar
vlera që ai i ka synuar. Deri më tani ky poet ka shënuar rritje, duke i
dhënë vlerë dhe sharmin e duhur artistic poezisë, që I jep kesaj lloj
poetike vlera artistike te qëndrueshme.
Te
poezia e Zef Pergeges spikasin tiparet e njëe poezie që ngërthen në
vetvete sa modele dhe stilema mirditore të poezise së tij të trevave të
Lezhes të kultivuara qysh në kohën e rinisë së hershme dhe të shprehura
qysh në librat e parë të tij , me të vetmin ndryshim se melankolia për
Atdheun, tani sikur e ka ndryshuar baraspeshën. Tashti kundrimi i
fenomeneve bëhet nga larg dhe është bërë obsesion i tij krijues, duke e
bërë poezinë më meditative, më të përjetuar dhe shumë më të dhembshme,
ngase edhe ato nota lirizmi edhe ato fije gëzimi, sikur i këputen nga
një jetë e të qenit larg Atdheut, larg realitetit për të cilin ai jeton
dhe krijon. Por të qenit larg vendlindjes i jep atij distancën e duhur
nga tabloja poetike për ta bërë poezinë e tij jo vetëm emocionale por
edhe racionale.
Poezia e Zeg Pergegës është një kondesat përjetimi.
Uni i tij poetik shpreh një njerën anë realitetin në anan tjetër
filozofimin për situatën. Realiteti të emigruarit në Amerikë, ai për
jetim i parë i jetës të re emigrantëve të rinj të Ameriëks, zor se mund
të thuhet më shkurt se sa në këto dy vargje të poezisë « Më përket dhe i
përkas », ‘Të ardhurit e ngulin idenë e kthimit, /pa lëshuar çantën e
ikjes’. Realiteti i ri, Amerika për autorin që kaloi si shumë prej
nesh në kalvarin e emigracionit, është toka e premtuar, është toka e
qumështit dhe e mjaltit, ku Perëndia për herë të parë zbriti në këtë
tokë/ Në krah Jezusin me zonjën Mari. Tema e kuptimit dhe e nderimit për
Amerikën shihet edhe në mjaft poezi të tjera,si : « Marshi i të
barabartëve », « Eshtë diçka që duhet të jenë » etj.
Malli për
vendlindjen është sa i ndjerë aq dhe dramatik, sa i deklamuar aq dhe i
për jetuar, ndaj dhe poeti guflon «Të gjithë dashuritë i mblodha si
liqeni plot me kroje / mallin tënd dhe mallin tim për Shqipëri. Malli
është tema e mjaft poezive lënda e cilave janë sa përjetime të gjalla,
përsiatje e kujtime aq edhe përgjithësime të një filozofije konkrete të
ditës që përbën edhe vetë mesazhin e tyre. Babai, nëna, familja,fëmijët
janë fytyrat e mallit, si tek poezia « Qelizë e ndarë » ‘ Hallet
zgjasin thonjtë / e përfyti na zënë në zyrat e shtetit, aty kujtohemi se
në pasaportë i paskemi në listë etërit ‘ .
Një figuracion me
veneracion të krishterë, të paparë ndonjëherë në letërsinë shqipe të pas
diktaturës, ku të qenit i krishterë katolik për poetin nuk është vetëm
çështje konfesioni, por dhe një shqetësim poetik , mjafton këtu të
citojmë vargjet nga poezia « Në Mirditë » ‘ Krishtërimi atje rron me
pemën, nëntëqind vjecare Uldi, Mali i shenjtë stinët i vesh me xhurdi
/plisin në bardhë e zhgunin e Benediktit /Bibla i vallon në sy’, apo
poezinë « Lutja e Nanës sime », ‘katolike ajo vatër në prushin e
kumteve /trokiste heshtas një puhizë vjollcë, Nana mërmëriste orën e
lutjeve’.
Raportet mes feve nevoja e unitetit kombëtar është tema e
mjaft poezive, si: « Korpi i njerëzimit », « Një parmendë kemi »,
Gjakëz,etj., por poeti shkon edhe më tej duke përsiatur mbi kuptimin e
krishterë të njerëzimit dhe të botës , si në poezinë «Koha e Gjethes ».
Realiteti
i Shqipërisë por edhe realiteti jetës në Amerikë janë tematika
kryezore të poezive të Zefit , ndjeshmëria ndaj ngjarjeve të Kosovës e
të Shqipërisë përbën grupimin më të madh të poezive , si : « Dikur dhe
tani », « Delfinët », « Bjeshka e kuqe », « Reklamë », « Nana përkundi
trima » , « Kam me lind, etj ». Por analizës së fakteve nuk i kanë
shpëtuar edhe dukuri shoqërore të jetës shqiptare , të politikanëve të
përçudnimit të njerëzve dhe të vetë realitetit, si në poezinë :
« Reklamë » , ‘kanaçet e shtypura të reklamave shqiptare , të njejtat
fytyra me xhaketa të kthyera, të kapura pas një nallaneje’, apo poezi të
tilla si « Jetoj », « Hamburger me gjymtyrë », « Hithri dhe Lisi ». Një
sarkazmë e lehtë ndihet ndaj dukurive shoqerore të Shqipërisë së pas
komunizmit, në disa poezi si ajo e lartpërmenduara që marrin madje edhe
formën e fabulës.
Por realiteti i ri që poeti përjeton është i
ashpër, nuk ësht ë i lehtë për t’u jetuar , pasi autori nuk e përjeton
atë vetëm artistikisht, por edhe fizikisht,si në poezinë “ Letra e
njoftimit “ apo “Ndjesi Kapitali” ku shfaqet tek poeti ajo ndjesi
dinjiteti që ndjen së pari përçmimit e racizmit të të huajve ndaj çdo
shqiptari.
Por le të ndalemi tani tek poezia që i jep edhe titullin
vëllimit: « Lëreni kohën të flasë » Në fakt ky është vëllimi i tretë i
autorit Zef Përgega që në ndryshim nga dy vëllimet e para « Dheu i
Atit » dhe « Kallnuer në Detroit » sjell krahas lirizmit të indit
poetik , më tepër pjekuri artistike si në vargëzim , në figuracion apo
dhe në imazh.Imazhi poetik buron natyrshëm ai është sa i
drejtpërdrejtë aq dhe metaforik .
Vlerat e librit maten edhe më
vokabularin shprehës, bagazh ky i ngarkuar me shprehje të traditës
mirditore duke hiperbolizuar mendimin artistik me doket dhe zakonet e
trevës që i takon, si mjeti më i mirë dhe më i sigurt për t’u kushtuar
vëmendje të veçantë mjeteve shprehëse, kulturës shprehëse që duken si
një qasje origjinale dhe e mirëfilltë. Zef Përgega edhe në këtë libër,
(bile më me ngulm), është përpjekur për të dhënë një figuracion të
bollshëm dhe mjaft të pasur, dhe me një gjuhë sa të rrjedhshme, po aq të
kuptueshme që e ka spikatur muzikalitetin e vargut dhe të fjalës
artistike.
Këto njohje dhe dije janë rezultat i punës dhe
përkushtimit ndaj poezisë ose më saktë nga shoshitja e vlerave të
traditës popullore, të gjuhës dhe kulturës, të njohjeve të historisë dhe
mitologjisë të cilat duke i gërshetuar edhe me njohjet në fushën e
poezisë, bën që poezia të marrë një ylberim specifik që e bën atë më të
dalluar, tipar ky i poezisë së sotme shqipe që krijohet jo vetëm në
mërgim.
Ky vëllim poetik që është libri i tretë me poezi i poetit
në një total prej tetë librash të gjinive të tjera, që i jep atij një
vend të denjë në poezinë shqipe që prodhohet në diasporë dhe në Shqipëri
dhe që është një nder për komunitetin tonë letrar të Michiganit të kemi
në gjirin tonë një autor si z. Zef Përgega.
*****************
LERENI KOHEN TE FLASE
Poezi
Redaktor: Marash Mirashi
Luigj Pepaj
Korrektore: Donika Pergega
Botim
i Institutit Albanian-American
Kopertina: pikturë Lorenco Pergega
Arti grafik:
Albin,
Tiranë
MEDITIM PER POEZINE
Poezia plotëson më së miri nevojën e njeriut për t’u shprehur. Kërkesën
e shpirtit, për të treguar temperaturën e bulzave të dhimbjes në lotin e
kripur. Fuqia e saj nuk qëndron në stolitë dhe stringlat e vargut që poeti I
vesh me kostumin e rimës, por tek vullkani i brendshëm i mendimeve, figurave të
gjalla në fushë të imagjinatës, të cilat derdhin shtatoren e mesazhit të
fjalës!
Kur
e ndërpres për pak leximin, para syve mburrja më shpallet bajraktare e fisit,
kur marr në dorë librin me poezi, në lundrën e fjalës më duket vetja marinari
me i thjeshtë e, të tjerët kapitenë të zot, por kur krijoj më vallon misteri e
më bëhet sikur zanat ma mbushin kuvertën e shpirtit me dhurata të çmuara. Poezia
me dorën e saj engjëllore troket nëpër dyert e kyçura të shpirtërave, për të dalë
nga heshtjet mortore të izolimit në dritën ikandeshente të bashkimit.
Poezia
është një mit brenda kraharorit të çdo kohe, ajo është ora e çdo zemre në
travlimet njerëzore. Ajo e therret ushtarin në luftë, duke e ngritur deri në
pishtar flamurin e ngadhënjimit dhe njeriu bëhet shkëmb i ngujuar në kalatë e
pamposhtura. Kur zanat përkundin djepin e lindjes nën jestek të klithjes, ajo e
uron rritjen me bardhësi. Poezia është qumështi i parë i pragut të vatanit ku
thur çerdhen kënga e lirisë së simbolit. Ajo është mjalti i natyrës njerëzore
në hojet e luleve, ku pranvera çel prilleve ceremoninë jubilare të sytheve
ylberike.
Ajo
është flladi i flladit të qiellit të perëndisë dhe melhemi i dritës së vegimeve
të malit vetmohues të një kombi. Njerëzit tru shterrur për lavdi futen natën në
kopshtin e saj të grabisin nektarin në petale dhe mbjellin farën e pambirë, e
në fund poezia u dorëzon çertifikatën e dështimit, hunjëve të ngrirë.
Poezia
është bijë e ndjenjës dhe e përfytyrimit, ku ritmi, rima, ngjyra e tingujve dhe
muzikaliteti i vargjeve, në kupën e qiellit të metaforave, shpërthen ngjyrat e
melodisë që poeti i nxjerr nga testamenti i frymës së parë. Ajo është buka e
pjekur e së ardhmës, në arën e biblës së bekuar e lëshon farën mbi krahet e
pëllumbave të paqës dhe me krojet e syrit e njom refrenin. Poezia është roja me
besnike e fortesës së karakterit, e cila ia lan fytyrën vertebrave të tij nga
myshku i vesit.
Poezia
përkudet në djepin e valës së detit, të gëzimit dhe hidhërimit, ludron me
busullën e diellit e velat e nimfave të bregut. Ajo është turbinë brenda lumit
të gjakut tim që çdo mëngjez ma shkrep zjarrin e dashurisë për njerinë. Kur
perrënjt e zi, dheun e parë gërryejnë, ajo therret poetët, si kalorës të
vargjeve dhe njerëzit që ngrihen në kushtrim, poezinë, si princeshë të lirisë
mbajnë për betim. Në qelqin e humanizmit poezia është horizonti i yjeve. Poezia
është loti që shpërthen digën e qepallave dhe kryp brazdat e fytyrës, është ari
në kupën e kaltërt të fjalës, të cilat mbushin enën e shpirtit.
Ngushullimi
shpirtëror i krijuesit s’mund të agojë në glorifikimin e së kaluarës, duke
shpikur heronj të rrëmë apo duke u kapur pas degës së thatë herë-herë pa frut
të legjëndave e miteve, por duke gërmuar me pishtar në dorë në galeritë e
konstatimit, ku struken fenomenet aktuale që këmbët i fshehin si gjarpëri.
Pse të shkoj me larg,
poezia në zemrën time, në zemren tënde e në pulmonet e kombit është ritmika e
kraharorit tik-tak!
zefpergega434@hotmail.com
MALLI IM MALLI YT
S’mund të mblidhen të gjitha:
ëndërrat në një ëndërr
mendjet në një mendje
shpirtërat në një shpirt
ndjenjat në një ndjenjë
politikat në një qyp
burri i shtetit brënda vetës
sofrat në një lugë
trimeritë në një lavdi
partitë në një kusi
zjarrët në një gur
rrezet në një sy
yjet në një spaletë
bota nën një levë
demostatat në gjoks të patriotit
Të gjitha dashuritë i mblodha
si liqeni plot me kroje
në një Dashuri
mallin tënd
e mallin tim për Shqipëri!
PELLAZG
Në prehërin e tisit të muzgjeve
Nën jelek të henës
Me kodin e
imagjinatës
Terrin e grisa me
flakën e qiririt
Në kryeqytetin e kultit
Veten pashë
Shekujt e shalur
Në lekura qengji shkruanin
Netët e pashkundura
të mitologjisë
Rruga drejt një peme
Shtruar me qylymin e
stinëve
Plasja e trungut
rridhte vajë
Krahëve të shiut skeleti i një bukurie
Helena e Trojës varur
në litar
Elektrikun e dorës ma
lëshoi
Një vetëtimë
Vegimeve ndriste
Bashin e emrit
Pellazg
Deteve i kishte rënë…
Me Odisenë lundrave
rreth e qark
Atë e gjeta aty
Në Dodonë para
grekëve
Thonjtë e baticës s’e
tërhoqën zvarrë
Në fron me Zeuzin
Çdo mëngjez genit shqip
I ndizte zjarr!
NE MIRDITE
Krishtërimi atje rron me pemën
Nëntëqindvjeçare Uldi
Mali i Shënjtë stinët
I vesh me xhurdi
Plisin e bardhë e zhgunin e benediktit
Bibla i vallon me sy
Vetëm qesh, përballë stuhisë
E kryet e mban mbi
retë
Në Mirditë
Shqipet i ngrehin çerdhet me rrufetë
Tokë e bekuar
dimmër-verë
Fara e grurit në
korpin e njëbesimit
Pluguar me eshtrat e
alfabetit ëngjëllor
Me kryqin e dy Faneve
Hedhur ishullit mirditor.
BURRAT E KULLES
Kur lehjet e forta
vinin nga jashtë
Në forxhën e tërbimit
I konin ujë kafshimit
Beslidhjen e granitit
Në dysh ta thyenin
Burrat e kullës dridhnin mustakun
Regetima e prushit të zjarrit
Pikturonte copa dashurie
Toknin gotat e rakisë me mikun
E ndërronin kutinë e duhanit
A ndjeve, loke?!
Zë u lëshonin grave
Hidhuani një kockë
Atyre zagarëve…!
LUTJA E NANES TIME
Kulla stërgjyshnore
në Bërzanë
Rrasat e çatisë
Larë me diell e me
hanë
Jerevia mbi muskujt e
përroit
Dërrasa të lëmuara si
gjethe palma
Qiriu i fshehur në
shpirtin e nanës
Bekonte afshit e
bukës së pjekur
Dhuratë e shenjtorës
Barbaba
Pelerinë e rreshkur
me shkrumb varfëria
Pak miell tragjizmi të verdhë
Përzier me hidhra…
Thyerjen e kryqit në ballë të pragut
Në grusht e mblidhte
një kaki
Dritë-hije e
gëzim-vaje
Katolike ajo vatër me
prushin e kumteve
Trokiste heshtas një
puhizë vjollce
Nana mërmëriste orën
e lutjeve
Mbi harkun e magjës
së Shën Pjetrit
Emri i kullës
Në argjend medaljoni
i zonjës Mari
Rruzaret thonin të
vjetrit
Xhakonjt, tufa me
fëmijë
Fshehtas, fshehtas në
qetësi apostolike
Nga përgjimet e
djallit të zi
Nana ime ende e ruan
atë rit
Nga kthimi i krahëkorbave
Për besë, ka frikë!
KATEDRALJA E SHENKOLLIT
Shpirti i Shenjtë
Liman i kaltërt në këmbanë
Në katedralen e Shënkollit në Lezhë
Ipeshkëvi i Izmirit lutet në Lter
Mozaiket e flamureve të princave
Betohen më dorë në zemër
Mot për mot
Para kokës së pa prerë
Shpata e gjysmëhënës
S’e la varrën në atë derë
ROZAFA
Kodër Rozafa
Si vezë e blertë e
Pashkëve
Në zemër të kryqit të
dy lumenjëve
Drin e Bunë
Para Zonjës së
Shkodrës
Kastrioti merrte
forcë
Kur binte në gjunjë
2539 gjyle masive 110
murtaja
Ziftuar ranë mbi
arkitrarët
Qumështin e gjirit të
murimit
E mblidhin në kupë
pishtarët
LUMENJT
Faltoreve të lugjeve
Krojet mekojnë kungimin
Mbi pasqyrat e
flladit të lumenjëve
Fytyra e rodit të
shqiptarit
Shkulmat, si kapronj
të lazdruar
Hovshëm nga shpirti i
tokës
Herë të përbaltura
Herë me ndrotje
Si orteku
Të kapin pa fjetur
Detin e madh të
mendimit
Fjala e amshuar e
blerimit të stinëve
Për gryke i rrok
kësulat e zanit
Sa një oste me fali
pak Dhe
Shtegu i karvanit të
Matit
Si more asnjëherë nuk
u lava
Në lumin tim të
fatit?!
GJUHA SHQIPE
Gunës së dekadave
E hapin që rend
Germat i shtien krahun alfabetit
Të nderojnë një Prend
Metafora e vargjeve
Tempujve ilirik
Orkestra e telave të
dridhur
Një këmbanë lahute,
zë Fishtë
Kur zogu i shqipës
Bëhet një me flamurin
Gjuha i lidh rrokjet
Me Bratilen e Ded Gjo’lulit
Në shtëpinë e zotit
Me e shënjta ikonë
Kryqit të Nolit
Shëndrit një margaritar
Mbi guackë të Jonit
Trokthi i kalit të Heroit
E shkrep agimin
Gjuha ime i ngjesh armët
Më këngën e kushtrimit
Orën e lutjeve
Thotë Nana Terezë
Bota e humanizmit
Qirinj ndezë
Blegërimin e qëngjave
Me ty e thuri Naimi
Notave të marshit të kohës
Asdreni e këndoi
hymnin
Gjuha ime
Zjarr mbi salvime
Bukë e mbrujtur
Kurrë s’shkërrmoqet
në thërrime!
ATY TROKIT
Si mbeta kështu duar
thatë
Endacak i mëshirës pa
gjë në trastë
Kalendarit të
zverdhur numërova vitet
Si parmak i thyer në
dërrasë të kalbtë
Ç’përrua i zi e ka
erroduar
Truallin tim të lashtë
Qiellza e skifterëve
Të drejtet i nxori jashtë?!
Aty trokit, aty godit
Fshini sklepat, o të mjerë!
Se në bebe të lirisë
Gjithë jetën na kanë përmjerrë!
DY KORBA
Si mund të pijnë sisë
Pa tamël të rriten
bija e bijë
Kur shtriga
Dy korba ka për
gjinjë?!
REGETIJNE CA ZJARRE
Shtëgtimet shkëmbinj
pa krye
Rreketë hedhin baltë
Mes therjeve të
muskujve të dalë
Të kohës pa Dhe
Kushtrimet e eksodeve grusht me ciklone
Erës shkrumb, regetijnë diku ca zjarre
Nuk e di në ç’brigje në ç’oqeane!
Nata shtron për fjetje
Një rrogoz me lagështirë
Fantazirat e mykura
Çirrën nën brinjë
Ftohtë në gusht, ftohtë s’di
Copat e akullit brenda prillit
S’po shkrijnë
Strukjet nën arnat e dridhjeve
Mbuluar me kompresot
e vlimit
Diku regetijnë
Ca zjarre
Nën urë të mallit pa
lum
Regetijnë…!
RRAPI
Uji i Ftohtë në Vlorë
Amfiteater magjik i qytetit jugor
Rrapi numëron rrudhat
Nën lekurë të trungut shekullor
Pranvera çel në Kaninë
Guackat
e Bregut koncert me mandolinë
Si rruzaret e shtrira
gjerë e gjatë
Në Karaburun, Radhimë
e Nartë
Në Guzbaba e pi
dollinë
Me Qemalin, Kaçorrin
e Gurakuqin
Iso me lahutë
Gotat i mbushin
Me gjilpëren e vitëve
Degët e rrapit
Qepur janë
Në fustanellën e
labit
ESHTE DICKA QE DUAN TE JENE
Amerikani një
skulpturë
Për vendin e tij i
lidhur
Si 50 yjet në flamur!
Tokë e qumështit dhe
e mjaltit
Amerika shans për të
provuar
Rrugët e arta
sfidojnë dështimin
Vetminë dhe
ashpërsinë
Liri e përpjekje për
sukses
Ka vend për të gjithë
Shpirtzez…!
Gatuar me ëndërra që
ankorojnë horizontet
Pjekur me indet e flijimit për madhështi
Hapin koha krenarisht
ia ndjek pas
Thjeshtësia e paqja
thyejnë urrejtjen
Pa rënë ngihen e
bëhen zota
Para plumbit dhe litarit
Nga qerpiku u këputet frika
Vetëm një gjë i bën të ndjehen keq
Për ta dhënë për Ameriken
Kanë një jetë
Me vajin e salvimit e
përjetojnë fenë
Eshtë diçka që duan
të jenë!
OR TI MIK
Mushkës të pa shalur të fatit
Me miza kali i ke hyp
Për pak pasuri
E më shumë politikë
Në se
Në arën e mëndafshtë
Amerikë
Nuk di ti shijosh
korrjet
E djersës tënde
Mes drizave lozanjare
Ndër cica të mjelura
Thithjeve me dollarë
Sikur të mos ishe hiçi
Rrufitet me një gllënkë
Endërra edhe mishi!
ATA
Ata…nën Dhe
Arkëvorrit hije
pezull
Regetimë mbi drutë
E zjarrit të kockave
Ora e hirit i mban
ndezur
Këngë që zgjon veshin e zotave
Ata…mbi tokë
Në pasqyra të huaja
E ndërrojnë bojën e
flokëve
Shkelin e shtypin
Shpirtëra të lirë
përtypin!
STERGJYSHI I LISIT
Stërgjyshi i Lisit
Çetën e proftëve të
Shejzave
E ngriti në bebe të
Koloseut
Me një dranofille
shkodrane
Hynte e dilte Ora e
Shqipërisë
Krojeve të kulluar të plisit
Njomnin buzët yje me diell
Mbret drejtësie Ernest Koliqi
Kur shkruate
Për të gjithë, lypte qiell!
MITI I ZANIT
Sorkadhe në pejsazhin e borës së Dukagjinit
Mit në botën e zanit
Nartin Camaj rendi me kumtin e vet
Palimsesteve të lashtësisë
Ku lidhet gërsheti i vatanit
Me stafetën e vrapit të orëve
Si një tufë shkëndijash
Ndezi kureshtjen në dituri
Për ta farkëtuar
latimin e themelit
Në vargje të lira
Aty ku i ke rrënjët Shqipëri!
BESE ME NJE BURRE
Përtej liqenit të syrit
Anës Bunës
Taraboshi si një plis me thinja
Brinjë Drinit
Lidhur për fundi një thesar
Buzë kaltrimeve të Matit
Ora ngec gurëve të strallit
Në Rodon rrëzohet një yll
Brenda gjoksit të kalasë
Ulerima ujqërish mbjellin një pyll
Midis detit të pakripë
Ujët shterr e ne tu u mbytë
Në këmbë ec bregut
Mbi lëkura gjarpëri të rëna
Adresë e shtegut…
Vizatuar me rrema
S’po shoh asgjë kundi
Ura
Si të lidhim besë me
Burra?!
TUFEZIMI NJERI
Dy tre breza dhe…
Olimpi 2 mijë vjeçar
relike hi
E jo më kurrë, hiri
mal
Se lëngun e kuq ndër
deje
Kohët e zeza e pinë
në një sahan!
Dy tre breza dhe…
Lisit të tamlit dhe Lisit të zjarrit
Si po ju kojnë helm
Me kupën e djallit?!
Dy tre breza dhe…
Njeriu i thyer kryqesh
S’ban më brezi në mes
brez
Shtrigani u ngulet në
qiellzë
Krimbur dëmbët e
dhëmballët
Tradita breshër me
kristalet
Dy tri breza dhe…
Dheu pa Dhe
Kërminjë e urithë
vrimur në fole
Kopeja e tufëzuar
Epshohet mrizit të
ndërzimit
Thundrakë që shkelin
Visaret e bazilikës
së njerëzimit!
***
Nga “Popjeda në “Benz
Mercedes”
Drita e Krishtit s’ka
si ndez!
***
TE NDJEJ
E ndiej vlugun e
plorit
Si ethet e forta
Në bulëza mbytur
Me përvëlim
E ndiej thellë
Thellë more thellë..
Në faltoren e uruar
të shpirtit tim
S’kërkova kurrë
miradinë
Asnjë përfitim
Me vullnet të
perëndisë
Malli mal
Ylberit ta hidhte shallin si dedikim
Betohem për atë hir
Të ndiej si At
Më ndiej si bir!
PARADOKS NE PRISHTINE
Dy gishtat hemisferën e ngritën peshë
Një piskamë deri në Amrikë
Ku toka flet me urtinë
Më dëgjo zoti ynë
Blu e lypim
drejtësinë
Për Kosovë e Dardani
Stërgjyshi e baca
Adem
Ranë fli…
Ja ç’ka duam
Liri, pavarësi e
shtet
Bashkim vatan
Kokën e prerë të
gjarpërit serb
Shka u ba jaran
Një rrugë në
Prishtinë
Mban emrin Sulltan?!
DHJAME
Fund vitet i matnim me pëllëmbë
Sa gishta trashë
U dilte lëkura me
dhjamë…
Kohës prapa diellit
Dita zhytet me krye në thesin e interesit
Lugët mbushur me yndyrë
Gjuha jonë
Me të huajat përzier
Pishtarët e udhës së shkronjave
S’po bëjnë dritë
Na i zuri dhjami
Veshët edhe sytë!
VIRUS
Virusi i sundimit
Në plasën e kullës së bajrakut
Rrënjët i ndau nga
dheu
Reja e shiut të
marsit
Barkas nën karrike për pusht-et
Kalaruar mbi votë të
sovranit
Zbret katrapuz nga
mali
Si vullkan çlirimtari
me llavë
Në bankat jashtë
shetit
Vuri ca trasta me
dollarë
Gropat e tenderit
Mbushën me tru të
zgjuar
Me buldozerin e
firmave të huja
Rrugët drejt Europës
Pa viza i kemi të
shtruara!
SURPRIZA E BINJAKEVE
Delta zbriti me fletë
xixëllonjash
Bora e priti me
qylymin e bardhë në Detrotit
Mario e Lorenco me
foto vendlidjen në dorë
“Babi, ja Lezha jonë malli yt!”
Aparati i një vetëtime shkrepte blic
Legjëndat nën jestek të kumbimit
Në mahnitjen e kolonëve
Mu shfaq Gjiri i
Shëngjinit
E preka me dorë se
mos takoj
Rininë në anijen e
mbytur
Gjurmët e mia të
fshira
Batica i kishte mbushur me jod
Nga Gryka e Bunës
deri në Rodon
Mora frymë në kodrën
e Nuseve
Agimi me rreze
shkruante elegjinë
Me tej në Pyllin e
Zanave
Me homelinë e malit
të Rencit
U rashë fort
këmbanave
Zhytjeve me dehje
pranverore
Me polumbarin e lumit
plak
Fytyrë zhumbrosur mbi
valë
Mu bë vetja si zog i
zënë në çark
Udhës së Shën
Françeskut
Shporta-shporta në
degë ullinj
Urrejtja shprazte
mina
Mbi urat e lumit Drin
Mollëzat e gishtave
Si gusha mjelme në acar
U ankoruan në liqeni
Knalla
Ku lashë varkën e
mbushur
Një kuvertë me
ëndërralla
Vallja e tërbimit të
ujqërve
Trastën e farës shqyente
Truallin ma kishin shit
Tek zoti i pazotshëm
Emrin në shqim të kullës
Me të shtëna shkalazit
Oh, për ato thesare!
Sa qese florinj kushton
Ta kem pronë edhe një herë
Dheun e Atit të të
parëve!
MREKULLI
Dielli lind e perëndon
Si gjigand i madh i kryezjarrëve
Nën sqetull
Qiellin dhe tokën e mbeshtjell
Me pelena rritje
Bebeve ua fshin vajin
me ringjallje
Hëna del e zhduket
Yjet e kallaisin me
ar
Kur rritet e
zvoglohet
Muajve në kalendar
Për njerëzit, ditët edhe netët
Bëhet urë me margaritarë
NANE ZAGORIE
Djepin e kohës
E përkunde me krah
mjelme
Drurin e tij e latove
me kallëza
Në jestekun e shqyer
nga rrebeshet
Klithja mbështeti
kokën nën qepalla
Në oxhakun e kullës
së fisit
Pjekur trungu i virtytit Nënë Pashako
Me kripën e gurit të bardhë
Yjeve të netëve të gjata Zagorie
Dimrave që stinëve u zinin pusi
Ti çele sythe dashurie
Nuk ke vdek burrneshë
Lapidar i dritës së syve
Në retinë të birit tënd!
Një tingëllimë teli
Kaltrinë nën det të vajit të delfinëve
Dërgova nga Detroiti
E fryti i duarve të
tua me tha:
“Kam një vdekje!”
Loti i burrit mjekrrën dridhi
Hidhte grushtin e fundit të dheut
Shkulur malit me thinja
Kraharorin s’ia grreu dhimbja
Nuk u shua, po ndrinë
Mik i largët zemërfqinjë
Vorbullimet e kohëve
Flakëkallje
Jo, jo s’të përthyen…
Nanat s’i mbërthen arkivoli
Vozo gonxhe zambaku
Rilindje filizi
Shenjtëri themeli e
pragu
E mirë me të mirat
njerkë
Spiro të thirri:
Nanë, moj nanë e
zemrës time
Me një zë për 70 vjet
Sakrifica e parë
njerëzore
Në shami balli brazda
pikëllimi
Nana jote
Asht bre bujar jugu
Edhe lokja ime
Tingëllofshin qelqet
Veç në ditëlindje.
KTHIMI I ZANAVE
Djellimit të zanave
Limani i mjelmave
mbeti pa krah
Valsin e përbotshëm
delfinët
Në sallonin e detit
E kërcenin me
stërkalat
Braktisjet prapa na
lanë një kometë
Pritja e kthimit të
zanave
E ngriu lutjen
shpresë
U plak rrapi i durimit
I balsamit për të qeshë!
Litarëve të shiut
U ngjita përpjetë
Plagët palosnin flamurët e betejave
Të pyes një emër
Zanë e moteve të
shurdhuara
Pse po na e vonon
pranverën?!
Ç’U BE NJEREZIA
Lotët e qiririt nën
flakë
Rrjeshin gushës
stalaktite
Si shembjet e
tempujve të lashtë
Ku e çuat njerëzinë
Furrën ku shkrihej
ari i shpirtit
E veshët më kashtë!
Porta e turbinës së
vitit të ri
Kopsitur me zinxhirë
Sa pak dritë shoh
Buzë lumit të skuqur sysh
Si kalë i ngordh!
UNI
Thëgjilli vuri kujën
Tribunave europiane
Unë more unë jam zjarri
Ç’dritë mund të bëjë
Para meje pishtari?!
NE PLISIN E GJYSHIT
Shpresës delikate si
petalet
Ditët ia shkoqte
trishtimi
Goja e shkrumbit
rridhte djegur
Endër të frikshme
pashë
Këmbët nën lave si mish i pjekur
Një engjëll i çoi letër qiellit
E ndoqa vrapeve këmbëzbath
Frymën ma zunë rob gjembat
Gjunjësh u theva shpirtëzbraz
Plisin e bardhë të gjyshit
Nana e ruante në
petkat e amshimit
Si kujtim që të mos
tretem
Ma mbështolli me
shaminë e mërgimit
Dheun tim me tokën e
butë
I brujta me lotin e
kristalit
Vazo luleje e bëra plisin
e gjyshit
Në ballkonin tim të
shpirtit
Në Detroit mbolla një
filiz shqipe
Pashë qumështin që u
ka dhënë nana
Ejani e shikojeni
Sa e bukur është
rritur!
TRADHETARET
Tradhëtaret jetojnë
ëndrrën
Me të ndukur flokësh
Sesi do të flasë
njerëzia
Pasi ta kenë hedhur
Trastën e viteve
boshe
Grykëlidhur kërrabave
të skeletit
Kur të vdesin
Gjeneratat në vend të
nevojtorës
Në varr do tu
dhjesin!
LETRA E NJOFTIMIT
Një shpend i lirë i
huaj
I fali krah zemrës
Guximi i plakur
U bë me gjunjë
Në radhë me emrin, mbiemri
ngjitet
Me pullë zami
ditëlindja e vendlindja
Tek kjo e fundit e
lidh kalin paragjykimi
Letra e njoftimit e
panjoftuar
Kurriz dalë
nacionaliteti
Si gungë deveje para
sportelit
Që plumbi nuk e shpon
xhamin e trashë
S’isha në ëndërr kur
shfryu
Shkumë nënçmimi
Shpikësi i vulës në
konsullatë
Tek mendimi tjetër
Se nga vijmë e kush
jemi
Kemi mbetur
Bisht qeni se bisht
qeni!
NA ZURI DETI
Dielli para agimit qe
ulur në tezgjah
Të endte pëlhurat e
miteve
Në radën tonë ia
befën kolonët grek
Mahnitur nga kori i
zanave
Dorën e çudisë e vunë
mbi sy
Spirancën e fluturuan
në breg
Sa nuk u shkrimë si
gen
Erdhën perandorët me romakët
Për pak u romanizuam
Shkelën osmanët me huq
Ndërruam fe e
karakter
Gati krejt u kthyem
në turq
Triumfoi pa fanar
diktatura
Drapër e çekan i
pullosëm në flamur
Mëngjeset i përshëndetëm me grusht
Me shishen e tamlit thatë
Me hap ushtarak si rus
Kapluam oqeanin
Tre vëllezërit e mbretërisë së kaltërt
Supesh valëmirën
sjellin
Në bregun e lirë na
zuri deti
Për njeri-tjetrin
Veç vrerë vjellim!
NJEREZIT FLUTUROJNE
Amerika tokë e re e
rrafshtë
Fle e zgjohet në
psallmat e virgjerisë
Njerëzit kanë
pulmonet e saj
Në blerimin e
çudirave
Çelin kontribute e
ide me pajë
Avancimi i viteve s’e ka thinjur
Si kartolinë
ditëlindje
Në vitrinën e perëndisë
Baballarët që ngulën
shenjën
Ende muskujt e tyre
vozisin
Nëpër minierat e
thella të diturisë
Kampione e maratonës
botërore
Epoka e një sfide
Këmbanë e derdhur në
kupën e artë
Në shtatoren e lirisë
Burimet njerëzore dedikime gurgullojnë
Mbi fytyrën e një ishulli
Njerëzit si bilbilat
Veç në Amerikë janë të lirë të fluturojnë
LERENI KOHEN TE FLASE
Zotat u t’kurrën
Kupa e pamatshme
U bë sa një lëvozhgë
Ungjillit ia mbyllën
gojën
Loti i qiririt u zbeh në flakë
Grigjat e shenjta u shthurën
Bota materiale i hodhi ganxhat
Mbi direk të portës së karakterit
Misteret pa krye si patkonj në pluhur
Kalaronin në shënj përçarjen
Zgjedha ia nguli cfurkun agut
Shkumës së parmendës e kalbi farën
Guri i bë deshmitar i lutjës
Oxhakui këndoi rruzaret nën gjoks
Vobëktësia e
skamnoreve
Bekoi sofren e
Pashkëve me lot
Që prej asaj kohë e
sot
Pëllumbi pa strehë
pret pranveren
Në kallnorin e muzgut
të vllaznisë
Vitet
si hunj të kalbur
Mbi lekurë të
shekujve
Të shkepur në rrathë
Koha i gjykon kohët
Lereni të lirë të flasë!
LIRIA
Rrënjet i ka të
thella
Zgafellave ngjallen
krimbat
Të hanë krena!
FJALA E WASHINGTONIT
Vargonjtë në baltën e
kolonive
Mpinin zjarrin e
dëshirave
Litari i lagur mbi
kuverta
Trenonte mbi vertebra
Vlimeve të gjakut
Netët ia thyenin
qafën perëndimit
Si rreke guresh
rrokullisej cikli
Liri a vdekje e
skllavit
Ndrojta si një rrobë
e mykur në hambarë
Erë e rëndë balleve
të ngrira
Thellësive të
muranave
Shpërthente mbi
pasqyera
Shtëpia e Bardhë
Ia shtërngon dorën
Zotit
Biri i saj Washintoni
E tha një kryefjalë
“Të zgjidhën
të lidhurit në çengela”
Prangat u shkrinë në
sirena
PERQIDJE
Kapur pas diskut
fluturues
U krodha në astronomi
Ç’mendonin Ufot
Për përplasjet e
shekullit të ri
Parashutova në
aerodromin e gravitetit
Një ortek ufosh me
gazetarë
“Sa përqind e
politikës tuaj
ka taban shqiptar!”
Pyesni fqinjët,
grekët, serbët, turqit
Italianët, malazezët,
maqedonasit
Gjithë sllavët
Liro shtrëngo na i
tërheqin litarët
Mos harroni
ndërkombëtarët
Hidhni një sy atij
Rapit të Moçëm
Me ngricat e dimrit i
ndez zjarrët
Mbani vesh
Një filliz zambaku
Qesh ore qesh!
SHEMBJA E IDHUJVE
Dëgjoi korin e
dymbëdhjetë
Zërin solo të
apostujve
Shaminë e zezë të
idhullit
Në llozhën e paqes
Flakën ia vuri
Drita e Dhjatës!
MUSINE KOKALARI
Kush iu dha
Me energjitë e moteve
Apologjinë ia bëri
Shqipërisë
E varrosën thellë e
më thellë
Për së gjalli
Mistria e mohimit
Baltonte arkivole
Vonë sa vonë
Nderimi del nga varri
Si tek Musinë
Kokalari
Në fushën e druve në
Rrëshen
Trokiti ndrojtja ime
me 1977
Guri veshur me
këmishën e myshkut
Në derën e saj hartat
çirreshin
Çelikun e mijra
prangave të izolimit
Fjala e lirëe poetes
Me dritë i këputi,
pas vdekjes
MAL ME HIJE
Margaritari i Botës
E shqeu në dysh
Perden e metaltë të
zotave
Kripës së dheut i dha shije
Mes njeri-tjetrit ka mbetur
Një mal i mbjellë me hije!
NGAZELLEU RINI
Ngazëlleu rini
ngazëlleu
Liri demokraci
Si mez i pashaluar
Bota është e jotja
Koha vjetër
E fshiu vulën në tapi
Krushqit nën duvak të
nusës
Para kalit kanë
shkrirë
Ngjitu rini ngjitu
Mbi gradaçelat e reve
Kapur pas kacurrelave
të epshit
S’ka nëvojë për
dorëdhënje
Defreni pra defreni
Tallazëve të çmendura
Llokaqitur si krapi
pa ujë
Mes gjinjëve të
mjelura
Harroi rini harroi
Magjitë lakuriqe
Ngazëlleu rini
ngazëlleu
Bota don punë, dituri
e çifliqe!
ME PERKET DHE I PERKAS
Të ardhurit e ngulin idenë e kthimit
Pa leshuar çantën e ikjes
Koha ecën e vrapon duke thirrur
Ti shkulë prej kunjit të pritjes
Këtë mrekulli s’mund ta gjesh kudo
Sa të pish një gotë ujë
Sa të prekesh një lule
Sa të dëgjosh një çerdhe zogu
Sa të lidhesh ëndrrën me ëndrrën
Mos u ndal, po jeto
Me dashurinë e vendit
të ri
San-Françiskon merr
për çati
Tokë e çmuar
Që të përket e i përket
Marinarët, skllevërit
e pelegrinët
Kaubojt dhe
emigrantët
E kërkuan këtë
ngrehinë
Si i humburi shtëpinë
Mrekullia e Amerikës
mbështetet
Tek liria e individit
Që leviz si një lum i
pafjetë
Mbi kolonën e famës
shkencore
Humanizmin e mekon me
jetë
Perëndia për të parën
herë
Zbriti në këtë tokë
Në krah Jezusin me
zonjën Mari
E bekuan të tre
krijesën e re
Në besë të Kolombit
atë ditë
Emrin e lumnueshëm
Amerikë
Vendi im vendi yt
Ku ankorohet zemra e
globit
Edhe për shqiptarë
I përbashkët simboli
i lirisë
Shqipe e zeze në cohe
të kuqe
50 yje blu në sytë e
shqipes së bardhë
Nga katedralja
solemne lutem
Zoti e bekoftë
begatinë e saj!
JUG-VERI
Rrjedhjet e Ibrit e
të Vjosës
Kafshuar me dhëmbë
ulkonjash
Pse kemi dy Shqipëri
Dy princa kapedanë
Një në Prishtinë
E tjetri në Tiranë?!
Dy flamurë me një
shtizë
Zogun e shqipes me dy
kokë
Njeri kuq e zi
Tjetri me gjashtë yje
rrëzuar përtokë
Dy emra të pagëzuar
Nana Tereze e Goxhe
Bojaxhi
Gjergj Kastrioti e
Skenderbeu
Në kullë të unit dy
bajraktarë
Dy frone të shëmbura
në pishtarë
Mbi dheun e dheut
tënd
Një gjuhë një nacion
Shekujt shosh me plumba
Toskë e gegë sypëllumba
Një trandofile çel prille
Në kopshtin e mushtit të njësimit
Shqipëri-Kosovë
Dielli i afrimit, pse i rrudh buzët…?!
DRITE-RROJSHMI
Dritë-roi
Agu tharmit poezi
Skulpturë e gjymtyrëve
Shqipëri
Dritë-roi
Kalldremeve dhe sokakëve
Të ringjalljës
Pena e nektarit të fjalës
Arën e shkronjave
Rreth e qark
Deri në piramidën
ilirike
Si bostuni i shenjtë
i Shën Palit
Me farën e shpirtit e
mbolli
Dritë rrojshmi fisnik
bujar
Dritëro Agolli.
NUNESHA TE NGRIRA
Brezi dyzet e lart
Qinari i dhimbjës së
fundit
Për kodikun e vlugut
shqiptar
Për fletët e bardha
të Dhjatës
E duetin e këngës së
krojeve
Për shallin e borës së ylberit
Që rreshqet
Mbi boljera të shtërrura nusesh
Mrizeve të korbave
Ka renë hija e armëve
Për gjarpërin nën gur
Rojen besnike të
kullave të braktisura
Për parmendën e qetë
e kularit
Për dorën e bjeshkës
që e hidhte farën
Flakureshë e
shekullit që vjen
Aty na gjen e aty na
len
Qelqe të thyera
Na shprazët mbi fytyra
Qëndrojmë si buste
Nuneshash të ngrira
PAJA
Deti grusht plot me thesarë
Arbërisë një lundër me kripë
I fali për pajë
Me barutin e zi të tradhëtarit
Manteli i shovenit
Në cep të vetullës së shqipes vrimon
Një zë nga paja e dheut të flijimit
Shqip, gjëmon ore gjëmon!
RIT NE FSHAT
Vazo e dheut
Si gëzof me qerpikë
Çel në mesin e shkurtit
Në gjokse të lazdruar
Nën bluzë lagunash
Të qeshurat e
virgjëra
Valle fluturash
hedhin
Krojet e fshatit para
vjeshtës
Për vashat salikone
mbledhin
AS ME THONI
Gjarpëri nën rrasë gushti
S’bëhet dot poet
Pendë mushti!
As me thoni burrat e truallit
Në cilën gurrë burim
e krua
Në cilën zanë apo
mjelmë
Në cilin yl shqipe a
diell
Në cilën lule, nektar
e bletë
Në cilën lendinë a kështjellë?!
O njeri, që hijen e
mat me rrezen e palindur
Në cilën mbretëri
Krimi është poezi?!
Poeti është poet
Kur shpirtit
I përulet si mbret!
MARTIN LUTER KING
Kokën kthej parapa
Majtas, djathtas…
Gjithësisë e hesh veshtrimin
Mbi pllajat malet e lumenjt
Shpendët me fluturim i ndjek
Pemët, degët deri tek përrenjt
Zgjatet e zgjatet në majë të gishtave
Ta prek lirinë
Fryma e saj avullon
Në xhama të rrejshëm
shlyer
Si një sondë ia ngul
sytë cohës blu
Qiellza e korbave
gëlltit foshnja
Mbarsjeve të pabesive
Liria, iluzioneve të
humbura
Diku një rrugë
E zverdhur nga
kallnori i gjatë
Gjunj që heshtin
Nga t’ia mbajnë?
Fundi i një meridiani
Unë kam një ëndërr
Tornedo e një shpërthimi
Martin Luter Kingu!
QORTIMET PRIDERORE
Fjala e hojeve të
prindërve
Aty në plagë ku dhëmb
Në qerpikët e
fëmijëve
Sot rrit një gjëmb
HITHRI DHE LISI
Hithri jeshiluar u
lëpihet gjetheve
Kapur pas kërcyellit të lavdit
Në grykë i hidhet lisit
Se rrënjët i kam prej
plisit!
Kur rrufetë qëllojnë
Me shigjeta zjarri
Hithri digjen si
flakë kashte
Lisi mbret mbetet i
pari
KOHA E GJETHES
Ç’do të ishte
hapësira e pakufishme
Pa engjëjt dhe
pëllumbat e bardhë
Pa retë, shiun e
gjithësinë
Pa flurudhën e gacave
të shkreptimave
Pa Jezu Krishtin që
rri në të djathtë
Bashkë me Atin në një
anë
Pa kryq kishë dhe
këmbanë?!
Një eklips i zi në masë të hirtë
Që me tmerre e zgjon
globin
Çdo të ishte pra bota
Pa lutjet e ditës së
diel
Zoti i plotfuqishem
Këtë katraure do ta
ribënte qiell
Çdo të ishte një
gropë e madhe
Falur për gjallesat nga tapia i malit
Mbi valë të veronin rrezet diell
Nëse liqeni nuk do të kishte mjelmë?!
Mbi ëndrrat bien mijra predha
Kush u shpall hero
Se qëlloi mbi
ëndrrat?!
S’ka kuptim lumi i
patrubulluar
Nata e akujve ia
vjedh minutat
Orës së kombit
Si politikanët
lavdinë heronjëve
Përrenjt e furishëm
me rreketë
Pemëve nën këmbë ua
gërryjnë dhenë
Çdo të ishte bota pa
të gjitha këto?!
Pa të ligat dhe
njerinë
Koha e gjethës
Përsëritjen do të
lindë!
JETOJ
Jetoj ore jetoj
Në lëvozhgën e plasur
Të botës se interesit
Që s’ka grup gjaku
Macet edhe qentë
Me rrethojnë
Me shpallje të
humbura
Fati i tyre i mirë
Si flakët që lëpijnë
Trarët në errësirë
Ndezur mbajnë një
dëshirë
Mbi strehë teë
vetullës
S’shkulet
Shfrenimi i vallës së dreqollit
Ta tund shaminë e Napoleonit
E zgjas frymën deri në këputje
Bash kam mall
Ta prek ëndrrën jetë
Bën sikur s’me njeh
Ca tendera
I ka fituar me një
pleh!
HAMBURGER ME GJYMTYRE
Në marternitetin kopil
Pas gardhit të shekullit
Po lind një shëmbëlltyrë
Njeriu statujë e
derdhur
Profilit të kohës
Hamburgër me
gjymtyrë!
JETA
Nga dita e parë gjërë
në fund
Në gropën e varrit pa
shenjë
Me vitët e thyer si
gur
Lindje-vdekja
Pellg i mbushur me vaj
Mbi mendafshe të shqyera
Lundrimet pa molo
ankorimi
Luajnë pokër mbi
pelhurat e reve
Peshkaqenët e pasur
dredhin zingjirin
Mbi kuvertë…
Gjithësesi
Jeta është e bukur
Ta jetosh
Nese di!
KALARUAR
Kur hypim në
poltronin e perandorit
Na perëndon cipa
Eklipsi i sundimit në
pushtet
Thyqafjeve e rrëzojmë
edhe atë pak shtet
Secili mbi sixhaden e
njëmijënetëve
Defren nudos së vet
Kur biem nga kali
I mizave të huaja
Kacavaremi mbi shtiza
mitingjesh
Shpërthejmë si brraka
se jemi dikushi
Shkelim mbi krena si
bërsi rrushi!
Ti servirësh
karrjerizmit
Gjithë pasurinë e
botës dhe karriken
Vritemi kush ta kapë të dytën!
SA JAM GJALLE
S’bëhem ushqim për krimbat
Mishin le ta hanë, kur të vdes
Dhau i Atit tim kockat s’mi tret
Në fyt do tu mbes…
Kur shpirti të me
dalë
Se me mua s’e shijoi
lirinë
E ta të gatuhet diku
tjetër
Jam sërish gjak i gjallë
Në arteriet e fjalës shqipe
DIKUR DHE TANI
Mëngjeseve me zgjonte
me përkëdhelje
Sinfonia e stërkalave
të detit
Refreni i
papërseritshëm i Asdrenit
Sa i ëmbël ëmbëltor
Gjiri i Shëngjinit
Mijra shekullor
Atje
Ushqeja me lugën e
mjaltit
Muzën e poezinë
Këtu në mëgrim
Pllajë e tharë
S’po mbyllen
plasaritjet në shpirti im
Atje, eh atje!
Dielli ma bënte me sy
Para se të flinte
Këtu, eh këtu!
Dremitjet të therin
Si hosteni nën pambuk
Brinjët e thyera
Ta e mbushin barkun me bukë!
DELFINET
Dallgët e tërbuara me krye
U binin shkëmbinjëve
Peshkarexha si pelë e
hazdisur
Mes gjakut të
egërsirave
Spiranca thëllë
kujisur
Atë natë
Ankthi…
Zgjati cimat e vdekjes
Vajin e delfinëve
Guacka e priti si
frymë e jetës
Dashuria e delfinëve
për njerinë
Nuancë rrezatimesh
mbi luspa
Gjithësisë mbi
kaltrinë
Mirënjohja e
peshkatarit
Rri me diellin mbi
suprinë.
TOKA
Rruazulli është
krijesë e Zotit
Kush tha e rrumbullakët
Në theh të briskut i
kaloi koka
Njeriu erdhi në këtë
botë
Për ta ndarë
copa-copa?
Mos bre burrë
Se do të mbesim pa
varr!
MARTIRET
E japin jetën si me
le
Për nacion e për
atdhe
Se bien thirren
heronj
Gjaku i pastër i
martirit
Një grusht Dhe-Gjak për
liri
Politikanët
Sublimin edhe famën
Në kupë ua pijnë për
lavdi!
PUPLA E ZOGUT
Me puplën e krahut të
zogut
Çërrnjerës së
universit
Me grabitqarë
Fjalën ilirike si zë
foshnje
E shkruan të gjallë
Butësisht i mjekuan plagët
Që kohët e liga na i
prisnin damarët
Në copëzën Shqipëri
Na mekonin me oste
kungimi
Udhën e shkronjave
dhe njëbesimi
Fiongos kuq e zi të
altarit
Pupla, si llampa
magjike
Ku u përkund djepi i
shqiptarit
KAM NJE DESHIRE
Ah, sikur të kisha
një kala
E lartë sa drita e
syve
Kokën ta mbështes
Në traun e saj të
sheshtë
Ndezur në dorë të
mbajë
Një heshtë
Me satelitin e një
meteori
I përkulur të flas me
zotin
Syshë ta çjerrë
urdinë e korbit
Shqipja ta vazlojë
Rrezet ta bëjnë një
sy gjumë
Mbi vetull të borës
së maleve
Tisi gri i mjegullës
të shkrijë
Si vesa e petaleve
Krahëhapur gjithë nur
T’i ulem në gjunjë
I lirë
Ta puth në ballë atë flamur
E të thërras me të
madhe
Mos me thoni i shkretë
Rroj more rroj diçka të them
I gjunjëzuari
Vetëm para kryqit në këtë jetë
REKLAME
Kanaçët e shtypyra
Të reklamave shqiptare
E njejta fytyrë
Xhaketa të kthyera
Kapur pas një nallane
Varur si llape qeni
Një kollë e thatë në kollare…!
BJESHKA E KUQE
Qafa e Tomës në
piramidën tetë
Bjeshkës Kuqe në një
brinjë
Kufiri vorr mes
shqiptarëve
Bajoneta e doganës
mbi 16 arkivole
Të ndarë burra gra e
femijë
Tetë malësore në
Shqipëri
Po tetë vermoshas
Ua grijnë eshtrat
Çizmet e shovenit të
Malit Zi
Varrëzë nën lëkurën e lashtësisë
Kryqe të thyera mbi
vetull të karafilit
Përmes e prenë
Në teh të vijës së
kufirit
Prillët e Vermoshit
Çelin në gurin e
kujtimit
Emrat në mermer u
ndrijnë
Ata nën thundrën malazias
Hithrat i kanë mbirë
O shënjtorja e
Vermoshit!
Bardh si bora e
Kelmendit
Bekoi, bekoi…
Varr-piramidat nën
Dhe të vendit!
QIELLZA E KORBIT
Vargonjtë i lidhnin me hallka yjet
Në lakun e regjur i
ideologjizmit
Elbin digjin e pinim
kafe
Endërrat i ushqente
me bar
Luga e floririt
Të qepura me intriga
bunkeri
Shkarpat e babzitura
Po thonë jemi lundra
Në botën e lirë
Çorbë e vjellë
Nën lekurë të hirtë
Qiellza e korbit në
mërgatë
Det i zi me lëngatë…
O mërgimtar!
Mos e kujto për plis
Mbi strehë mali
Se të le qorr pa sy
balli!
GJAKEZ
Dheu i plasur i një
zakoni
Lidhur për brezi me
shekujt
E pagëzoi me shaminë
e zezë
Lagjen e një fshati
në Mirditë
Mbi supet e një
bjeshknaje
Guri t’kurrej në
kandilin e trishtimit
Në ballë të oxhakut
Shqipja në flamur e
kryqi në kanun
Njëra nuneshë e
tjetri nun
Rrotull tokë e
pluguar
Me rrjedhën e Fanit
Gjelbërim oh, sa
pakëz
Me një emër troditës
Gjakëz!
Prerë nga dy lumenj gjaku
Gojëdhëna
Kulçedra që kafshonte
jetë
Lekundja e shkembit e
plasi brënda
Në Gjakëz
Shija e kuptimit
Fundit e rrokullisi
Gurin e ngujimit
DASHURI HYJNORE
Princesha hënë
Në gisht vuri unazë
Në shtratin e mbretit diell
Adhrueshem mollëzohet
Digjet e përgjysmohet
Gjinjte e muajit të mjaltit me okë
Lazdrushëm zjarrplotë
Salloneve të universit
Hyjnishëm dashurohen
Yjet numrojnë puthjet
Në ishujt përrallor
Mblesësit tempullarë
Gotat i mbushin
Me qiej të bardhë!
NANA PERKUNDNI TRIMA
Dita e tetë 1997
Pulla gjaku të ngrira
në buzë
Marsi e mbërtheu
kapotën e zezë
Bash në kadetrale Heroi i priti
Krye për krye yjet në Lezhë
Ç’bën Shqipëria e vogël?!
Azmave të perëndimit
I është marrë fryma
Brigjet ia pati
lidhur
Lashtësia me cima
Si dikur me pishtarë
Mal e kala
Kastriot e Alipashë
Kushtrimin thirr
kapidan
Nanave ua bëni me
dije
Ti përkundin djepat
Me xhamadan trimërie
Se po na e shkoqin
grekët e serbët
Atë copë Shqipërie!
POETET E LEZHES
Një tis smogu mbi ballkon të Drinit
U bë dëshmitar
Grekët në Lezhë
I ndërruan unazat me sllavë!
Fillin e lëmshit na e
lidhën nyje
Dejeve të lumit
rridhte gjak
Nga inicialet e shumë
partive
S’merrej vesh në
trubullirë
Kush ishte shejt e
kush djall
Shkrirë në një pllakë gramafoni
Zëri i skiles dhe i hiles
Dielli thërmohej
Mbi qeleshen e bardhë
S’po dukej bleta në
ngjyra të blerta
Mijra gëzhoja duvak
mbi sythe
Çmenduria zdrukthonte
arkivole
Në ballin tonë të
vrarë
Rrugët në vig me
kalldrëme
Pranverë veç në
kalendar
Poetët e Lezhës
Në tryezen e baladave
e miteve
Me altarin e shpirtit
Fjalës së rrëzuar nga
dielli
I dhanë ngjitje
MARSHI I TE
BARABARTEVE
Në varkën e kurajos
dhe fantazisë
U derdh pjedestali i
Statujës së Lirisë
Shkrirë në profil
shqisat e nënës
Virtyti e patriotizmi
në mënçuri
Përgjakjet e kombit i
mjekuan betejat
Në zjarrin e luftës
Jug-Veri
Me fuqinë e trurit
Kalorës të lirisë së
vertetë
Përqafur galunit të bashit
Historia me qëndresë
Dora e majtë
shtrëngon
Deklaratën e
Pavarësisë
Në të djathtin krah
Marinarët e Kolombit ulin velat
Kurora e artë me shtatë
rreze
Skllevërve ua këputi
prangat
Tiranët sulltanët e
diktatorët
Ranë nga froni
Tek këmbët e saj si
robër i lëshuan armët
Aty nisi marshi i të
barabartëve
ENIGMA
Botës festja
Po i vinte
vërdallë-vërdallë
Ende s’qe zbuluar me
se matëshin
Endërrat flutrake për
prijetar
Të një urithziu
Ufo me disk zbriti në
tokë
E deklaroi: me
mutimet e një miu!
TORINO
Bazilika e Shën
Marisë në Superga
Mbi një kodër me
eshtra
Gjumin e përjetshëm
Emanuelet
Piomonteze Saraja
Me 11princesha e 66
mbretëra
Torino qyteti i
esmeraldeve
Xixëllonja sokakesh
me llamburitje
Këndi i parë i trekëndëshit
Të mëndjendriturve
Medaljone të fshehura në statuja
Nën tavane pemësh me gjelbërime
Gjurmët masonike ndezur rrinin
Nga dashuria e konteshave
Rrjedha e lumit Po
Shpërndante mbi kupën
e qytetit
Përkëdhelje
apostolike
SALI MANI
Supeve të legjëndes
Shuhet
Ylberi i këngës
Kësulën e bardhë e
heq mali
T’i përkulet
kantautorit Sali Mani
Gurra e folklorit
Humbi shkulmin
shpërthyes
E loti ngriu
Dy telave të
çiftelisë
Mbi digë të ujvarëve
Sali Mani në kaltrinë
të Cemit
Mbeti një ninulle
Kënga e tij
Inde lidhi në flamur
Nuni i zanit me dy
tela
Me nuneshën çifteli
Sali Mani
Kroj i këngës
Shqipëri!
Porsi flokthi i borës
Në Detroit
Pranvera epizmi
Çeli shpirti yt
Detroit 3 janar 2010
NJE PARMENDE KEMI
Shpata gjysëm teh
doli nga sunduku
Vringëllima e metalit
e zhdredhi çallmën
Jo, Jo në Prishtinë
katedralen!
Trashëguam një
parmendë
Bibla është e imja
Kuranin e don vëllau
Pse po shtyhemi si
qetë
Se lumi na përlau!
Ta punjojmë bashkë
arën
Ardhmerisë me dy duar
Arbërisht t’ia hedhim
farën!
MONTEKARLO
Mes gjinjëve të
qumështit kaltërosh
Mistike baroneshë
Montekarlo
Limani i mbante në
prehër
Ylberet e gjalla
Kopështi i përbotshëm
i zanave
Thurur mrekullia me
mahnitje
Në hymnin e Ave Marisë
Si në Shëngjinin e
Nuseve
Dy pika uji në
shëmbëllim
Në shtator 2009 ndoqa
Koncertin e korit
mitologjik
Mes tyre në kala
princi Albert
Çeta e zanave
Zgjedhur e kishin si
mbret!
KORPI I NJEREZIMIT
Veshin ua vura
kalldrëmeve me piaca
Rëfimet i ndanin me Koloseun
Aty ku shkrepi syri i gurit të dinastisë
Jul Qezari mori një
pusullë fati
Caktuar prej miqve
Në vendin e thikave
gjakatare
Pa mbërritur të
mësonte
Emrin e këshillit të
tradhëtarëve
Roma korpi i
njerëzimit
Nen qiejt e fshehur
Të bibliotekës së Vatikanit
Një minare e larë me
ar
Hostia e Romës,
dashuri për fetë
Pse nuk ngrihet një
katedrale
Në Mekë?!
QELIZE E NDARE
Në degë të ullirit
fryti i paqes
Rreth kurorës së
malit
Stinët i qëndisin me
vjeshtë
Shpërgajt e lindjës
së djalit
Vreshtave të mbjella
me musht
Me parmendën e
vetullës së hënës
Ra kulla e fisit
Thelbi e dashurisë
Me kallëzat e gushtit
mori flakë
Koha e shkuli
rrënjësh kohën
Me epshet e nëndheut
që mbijnë
Copa copa si cifla
granate
Ndjësia e njeriut për
të lindur njerinë
Hallet zgjasin
thonjtë
E përfyti na zënë në
zyrat e shtetit
Aty kujtohemi së në
pasaportë
I paskemi në listë
etërit!
***
Kur hedh baltë
Thundra e të gjallit
Eshtë më e rëndë
Se shqelmi i kalit
****
VALLJA
E SHEKUJVE
Vallja e shekujve të
palindur
Në mitrën e shtërrur të viteve
E
përgjakur lakuriqe…
Në skenën e dhjamit
të trashë
Dritës së nxirë të
globalizmit
Shaminë e beqarit e
djegin
Në skeletin e
njeriut…!
TE GJITHE
Të gjithë ore të
gjithë
E këndojnë nga një
këngë
Veglave po ua dridhin
telat
Shkudur brinjësh tastjerat
Të gjithë or lum miku
Shkrujanë libra dhe poezi
U bë kryeqyteti me katërmijë
Që njerëzia bozën e
talentit
Në kupë t’ua pijë
Mbushën me lopatë
dhjetra torba
Nëpër kopertina
Llustër këpucësh të
vjetra
Si gardhe vorri emrin
e ngulin
Nallbançe me thumba
Edhe korbat po thonë
Fluturojmë si pëllumba
Të gjithë ore sojnik
Si përrenj të babzitur
Thyejnë digën e qepallave
Të quhen lumë
Varka jotë të mbytet
Veç të prijë unë
O jaran, të gjithë po thonë
Unë jam lisi
Themeli, kombi e
historia
Parmenda, fara e parë
dhe plisi
Pasha bukën, të
gjithë
Mbështjellë trutë e
lavdit
Në batanien e smogut
me trishtime
As për zogj
S’ka më trasta
thërrime
Të paduruar si
shekujt
Qe s’ngopen me vitet
Ashtin ua gërryejnë
me muzgun e epokave
Në luftën e brrylave
Dhimbja me gërrhanë i nduk flokët
Kori pa dirigjent
Këngës ia nis
kalle-kalle
O zot
Mend na i mbaj në
celefone
S’na duhen gjë
Veç na jep pushtet e
pare!
KAM ME LIND
Unë i palinduri
Kam me lind
Zëre se tash erdha në
jetë
Si krah feniksi
Në këtë planet
Dhëmbin e parë të
qumështit
Me hymnin e Niketë
Dardanit
Ta ngul me qiejt
Për jetë e mot
Ta ndajë tokën nga
shkietë
A e dëgjoni klithjen?
Këmbana u mbush me
tingujt
E formulës së
pagëzimit
Ja erdha
Gëzhoja e plumbit
S’do të jetë me
arkëvdekja!
Ta zgjidh lirinë nga
maskat
Mëngjezit të kohës së
re
Lumenjt të mos
rrjedhin me eshtra
Kam me lind bacë
Prej gurrimit
Krojët e lisit
Tu kojnë gji
Bekimit shqip
Me alelunë e të
rënëve fli
Kam me lind
Për ty orëmira Kosovë
Me fjalëdritën e
qiririt…
NDJESI KAPITALI
Në Detroit në
supërmerkatë
Kallep akulli me
gjymtyrë
Mësova se ç’ishte
pushtimi osman
Kur punova me arabë
Bosi plak, si re e
rrushur
Në brez e poshtë e në
brez e lart
Dy thëllënza të reja
I kishin rënë në qark
Ua firmoste çekun për jetesë
Dhe makinat benx
Për pak masazh me pikmez
Kishte vënë dollarë
Thes mbi thes
Dy vëllezërit e tij
Lypnin kocka për supë
Rrugëve si homless!
PERVEÇ
Çdo gjë në këtë botë
Që bishtin po e tund
Si gjarpëri nën rrotë
Mund ti marresh
Për ndryshe
Përvec jetës së diktatorëve
Pa me ndyshje!
zefpergea434@hotmail.com
.