Rajnhard Gehlen Mjeshter i spiunazhit gjate LIIB dhe gjate Luftes se Ftohte Shefi i sherbimit sekret te RFGJ. (1902 - 1979)

Rajnhard Gehlen e filloi karrieren si oficer ne ushtrine gjermane dhe u trajnua ne fushen e zbulimit. Pas LIIB, ne germadhat e sherbimive sekrete te Rajhut te Trete, ai do te ndertonte nje sherbim te rendesishem kunderzbulimi, qe luajti nje rol kyc ne luften e sherbimeve sekrete te sovjetikeve dhe perendimoreve. Gehlen lindi ne Erfurt te Gjermanise dhe ishte biri i nje oficeri te ushtrise, qe me vone do te behej botues gazete. Pasi mbaroi me sukses shkollen e kadeteve, Gehleni u fut ne ushtrine gjermane,ne armen e artilerise ne 1921.

Viti 1942 e gjeti Gehlenin si nenkolonel ne krye te sherbimit informativ te ushtrise per frontin e Lindjes, ne Rusi, ku ushtria gjermane luftonte kunder sovjetikeve. Eprori i tij ishte Koloneli Adolf Hojzinger, i cili shume shpejt tek Gehleni vetite dhe karakteristikat e nje mjeshtri te spiunazhit.( pas LIIB, Gehleni do te ishte ai qe do ti gjente Hojzingerit nje vend ne organizaten e spiunazhit te Gjermanise Perendimore qe kishte organizuar).Njesia ku aktivizohej Gehlen, punonte e ndare nga SS dhe SD, duke mbledhur informacione nga partizanet ruse si dhe nga trupat e rregullta ruse te kapura rob.

Gehleni kishte krijuar nje interes te vecante per trupat e oficereve te ushtrise sovjetike, duke studiuar dhe duke krijuar profile jo vetem te oficereve madhore te kohes, por deri dhe atyre qe mund ti zevendesonin ne vitet e ardhshme. Kodi sovjetik i kriptografimit ishte studiuar e ndare me kujdes ne disa kategori derisa ishte arritur te thyhej.

Te gjitha metodat sovjetike te infiltrimit te agjenteve, te hetimit te roberve, te fshehjes se agjenteve ne territorin armik, te menyrave te komunikimit me kotrolloret , te gjitha teknikat e spiunazhit qe perdorte NUKVD/KGB ishin te ndara me kategori speciale, te kronikuara sipas datave dhe formonin nje enciklopedi te vertete persa i perket te dhenave mbi spiunazhin sovjetik. te gjitha keto ishin puna kembengulese dhe kerkuese e Gehlenit dhe me vone koha do te tregonte sesa te vlefshme ishin informatat dhe puna e tij.

Pervec studimit dhe arkivimit me saktesi te te dhenave mbi spiunazhin sovjetik, Gehleni kishte kultivuar me kujdes nje rrjete te tere spiunazhi dhe agjentesh, shumica e te cileve ishin ruse me origjine gjermane. Ai i vendosi keta spiune ne prapavijat e sovjetikeve dhe ne cdo qytet te madh te BRSS, si dhe ne shume qytete te Polonise, Prusise dhe te vendeve baltike. Situata ishte e tille ne front, ku vija e frontit ndryshonte nga dita ne dite, keshtu qe Gehlen mori masa paraprake qe dhe ne rast se ushtria gjermane terhiqej nga Rusia, agjente te tij do te qendronin te fshehur dhe do te vazhdonin te jepnin informata.
Raportet e informacionit, qe Gehleni ia dergonte direkt shtabit te larte te komandes gjermane, per rrjedhoje dhe Hitlerit, ishin shume te sakta dhe te pavarura dhe ne pergjithesi i ndihmuan mjaft gjermanet ne terheqjen taktike nga territoret ruse, ne vecanti pas renies se Stalingradit. Por as Gehlen, as ndonji tjeter nuk mund te ndalonte manine veteshkaterruese te Hitlerit, i cili per hir te egoizmit te tij personal ose nuk ua u vinte veshin raporteve qe vinin nga sherbimet e tij te zbulimit ose i quante si te pasakta. E keqja me diktatoret eshte se dhe nga spiunet e tyre, atyre nuk iu pelqen te degjojne realitetin, por lajmet te cilat u pelqejne atyre.

Hitleri kurre nuk e kishte pelqyer Gehlenin si shef te zbulimit ushtarak gjerman ( FHO) ne frontin e Lindjes.Sepse Gehleni kurre nuk i zbukuronte raportet e tij, as i hante fjalet kur sugjeronte terheqje te ushtrise gjermane, por paraqiste faktet e gjalla ashtu sic ishin ne te vertete. Ne te vertete Hitlerit i pelqenin raportet e shkurta por te sakta qe merrte nga Gehlen, por nuk i pelqente pesimizmi i tij ne lidhje me pushtimin e Rusise. Kjo filloi ne veren e 1942 kur Gehleni parashikoi se ne betejen e Stalingradit, trupat ruse do te luftojne deri ne vdekje dhe se kurre nuk do te pranonin ta dorezonin qytetin.

Ne fillim te 1945, Gehleni ndodhej shtabin e njesise se tij ne Cosen dhe ishte graduar ne gjeneral major. Ai kuptoi ne ate kohe se lufta ishte humbur per Gjermanine dhe se Hitleri nuk ishte vecse nje i cmendur, i cili kishte liruar nga detyra te gjithe kokat e zbulimit gjerman, duke filluar nga Admirali Kanaris.Fyhreri urdheroi ekzekutimin masiv te rreth 5000 oficereve madhore te ushtrise, te cilet ai besonte se ishin pjese e "Orkestres se Zeze" ( levizja antihitleriane brenda ne ushtrine gjermane), qe kishte organizuar atentatin kunder tij ne korrik 1944.Ne te kaluaren ai shpesh here e kishte kritikuar Gehleni se raportet e vij ishin te "infektuara me doza pesimizmi". Ne prill 1945, Hitleri e kishte liruar nga detyra Gehlenin, duke i thene njerezve te tij te aferm se mjeshtri i spiunazhit ishte nje "disfatist mbi te cilin nuk mund te bazohesh".

Megjithate, Gehlen nuk e prishi gjakun. Ai kishte vendosur me kohe qe te behej shefi i zbulimit gjerman mbas luftes. Ai ishte i sigurt se njohurite e tij per Rusine , udheheqesit e saj dhe spiunazhin sovjetik do tu sherbenin fare mire aleateve. Per te arritur kete synim, Gehlen, vuri gjithe dosjet qe posedonte ne mirkrofilm dhe e drejtoi me pas njesine e tij drejt Alpeve ne Bavari, ku i varrosi keto materiale afer liqenit Shpixing ne Bavarine e Siperme. Arkivat e sherbimit te tij permblidheshin ne rreth 50 kuti te medha metalike. Pas kesaj, ata priten nje kontigjent te trupave amerikane te kalonte aty afer dhe u dorezuan tek ata.

Gehlen u intervistua nga oficere te ushtrise amerikane te trupave te kunderzbulimit ( CIC-Counter Intelligence Corps). Ai i informoi amerikanet se ishte ne gjendje tu ofronte te dhena te vyera ne lidhje me zbulimin, informacion qe perendimi do ta kishte nevoje se tepermi ne te ardhmen. Por asnje nga oficeret e CIC nuk ja vuri veshin.

Oficere te tjere amerikane qe intervistuan Gehlenin, erdhen ne konkluzionin se ai nuk ishte "ndonji i burgosur me vlere". Pas disa ditesh hetimesh, Gehlenin e hipen ne nje kamion dhe e cuan ne burgun e Visbadenit.

Por Gehleni nuk u harrua.Shume shpejt, aleatet, anglo -amerikane dhe sovjetike do te benin gare se cili do te kapte me teper te dhena nga arkivat gjermane per njeri tjetrin. Sovjetiket ishin te vendosur qe te dhenat e FHO dhe oficeret e zbulimit gjerman, mos te kalonin ne duart e aleateve, ne vecanti Rajnhard Gehlen. Sipas te dhenave te ushtrise amerikane, Gehleni ndodhej ne sektorin amerikane te pushtimit dhe ishte derguar nga burgu i Visbadenit ne kampin e perqendrimit te roberve te luftes ne Oberusel. Ata lajmeruan CIC , te cilet erdhen ne kontakt me Gehlen. Gehlenin e sollen perpara gjeneralit amerikan, Eduin Sibert, nje nga cliruesit e Parisit dhe shef i zbulimit ushtarak amerikan ne zonen e pushtimit amerikan.

Gehleni i tha Sibertit se ne thelb, Stalini nuk do te lejonte kurre qe Polonia, Cekosllovakia, Bullgaria , Rumania, Hungaria dhe shtetet baltike ti shpetonin zones se tij te ndikimit dhe se Stalini synonte te perhapte me teper komunizmin dhe ne Gjermanine Perendimore. Gehleni i tha me siguri Sibertit se Stalini ishte ne gjendje te rrezikonte dhe lufte vetem e vetem per te arritur ate qe donte. Pasi e degjoi me kujdes, Siberti i tha:"Ju dini shume per ruset, Gjeneral".

Ish shefi i FHO-se i tha Sibertit se te gjitha keto argumente mund ti mbeshteste me te dhenat qe ai dhe njerezit e tij kishin mbledhur gjate luftes. Ai shkroi nje raport te gjate dhe te hollesishem prej 129 faqesh, ku pershkruante me detaje synimet politike dhe ushtarake sovjetike si dhe u dorezoi amerikaneve 50 kutite prej hekuri ku ruante te dhenat e tij. Ky arkiv ishte nje thesar i vertete ne duart e amerikaneve. Ne te pershkruheshin me hollesi forca ushtarake e divizioneve ruse, perberja e tyre, kishte me mijera fotografime ajrore te kryqezimeve hekurudhore nga ku kalonte Ushtria e Kuqe,fortifikime ushtarake dhe fotografi te fabrikave te prodhimit te armeve, raporte ne lidhje me moralin e Ushtrise se Kuqe dhe ne lidhje me moralin e popullates vendase.

Kaq te impresionuar ishin me te Sibert dhe eprori i tij, gjenerali Uollter Bedell Smith, saqe i dhane "ok" Gehlenit te ndertonte njesine e tij te sherbimit sekret dhe te spiunonte per Perendimin. Pas disa kohesh, Gehlen dhe ish koleget e tij me te mire te zbulimit ushtarak gjerman, Hajnc Herre, Albert Sheller, Horst Himenc dhe Konrad Shtefanus u derguan ne SHBA.


Gehleni dhe koleget e tij u takuan me drejtorin e OSS Uilliam Xh. Donovan dhe shefin e OSS per Evropen, Alen Dalles. Te gjithe rane dakort se Rusia ishte nje kercenim per paqen boterore.Kjo dukej qe ne 1945, kur SHBA kishte filluar carmatimin e saj me shpejtesi te madhe, ndersa BRSS e mbajti ushtrine e tij prej 6 milione ushtaresh te paprekur, ashtu sikurse dhe 50 mije tanket dhe 20 mije aeroplanet e saj ne gjendje operative.Per te mbajtur nen pushtim Evropen Lindore, sovjetiket nuk mund te carmatoseshin. Kjo ishte nje prove e tendencave te tyre agresive, por per OSS kjo prove nuk ishte e mjaftueshme.

Gehleni nuk u kthye ne Evrope vecse ne shkurt 1946. Atehere ai filloi te merrej seriozisht me operacionet e spiunazhit kunder ruseve, duke punuar ngushte me Herman Baun, i cili kishte futur ne pune njesine e tij te zbulimit me urdher nga Sibert disa kohe me pare. Vonesa qendronte ne Uashigton, i cili nuk ishte i gatshem per te filluar opercaione spiunazhi kunder ish -aleatit te tij, BRSS. Por kur sovjetiket vershuan ne Iranin verior, synimet e tyre u bene te qarta sesa agresive do te ishin dhe Gehlenit iu hap drita jeshile per te ndertuar organizaten e tij.

Organizata e Gehlenit, sic do te njihej me vone, u themelua me nje fond prej 7 milion dollaresh dhe operonte ne zonen sovjetike te pushtimit, ne Gjermanine Lindore. Zyrat qendrore te Gehlenit ne Pulah vleresonin informata qe vinin nga disa mijera spiune me deshire. Cilet ishin keta? Ishin nga rradhet e gjermaneve ish roberve te luftes te burgosur nga sovjetiket, te cilet ishin liruar pas disa vitesh. Njerezit e Gehlenit, intervistonin secilin prej tyre me kujdes, duke mbledhur informata me detaje per kampet e perqendrimit dhe per eksperiencat e tyre ne keto kampe.

Ata qe dukeshin te dyshimte ose ishin kthyer ne propagandiste te sovjetikeve eliminoheshin , ndersa ata qe kishin njohuri speciale per ushtrine ruse dhe civilet dhe qe ishin me prova besnike te Perendimit rekrutoheshin si agjente.

Pervec ketyre, ne disa mijera ishte numri i agjenteve te cilet ishin me kohe te rekrutuar, qe nga koha e luftes. Keta ishin "celula te fjetura" agjentesh ne Rusi, Poloni, shtetet baltike, ne Rumani,Bullgari, Hungari, Cekosllovaki, madje dhe ne Shqiperi.Ne vecanti,ne Gjermanine Lindore kishte nje numer mjaft te madh agjentesh te Gehlenit te gatshem per te punuar per Perendimin.Sherbimi sekret i Gehlenit operonte nen mbikeqyrjen e amerikaneve derisa u krijua Republika Federale e Gjermanise, ku me pas u absorbua nen qeverine gjermano-perendimore per te funksionuar si sherbimi sekret informativ i saj. Zyra ishte e njohur si "Org" nder radhet e antareve te saj, por zyrtarisht u quajt Sherbimi Federal Informativ (BND) ne 1956.

Operacionet e Gehlenit drejtoheshin kryesisht kunder Ministrise se Sigurimit Shteteror te Gjermanise Lindore dhe policise politike komuniste ( Staats Scherheitsdienst-SSD).SSD ishte nen drejtimin e Ernsht Volveber, nje komunisti te vjeter gjerman, organizatori te shkelqyer qe e urrente pa mase Gehlenin.Nje nga arsyet qe e urrente ishte sepse Gehlen kishte arritur te vendoste nje nga njerezit e tij ne stafin e tij personal, Valter Gramishin, ne nje pozicion mjaft te dobishem dhe merrte informata nga brenda persa i perket SSD. Aq shume shtohej kjo urrejtje me triumfet e Gehlenit ndaj Volveberit, saqe ai vuri nje cmim prej 1 milion markash per koken e Gehlenit duke e kerkuar "te gjalle ose te vdekur", cmim qe nuk arriti ta merrte askush.

Nje nga atute e Gehlenit ishte se si kishte vendosur agjentet e tij te perkushtuar ne zyra dhe pozicione te nivelit te larte ne Gjermanine Lindore. Keshtu psh nenkoloneli Zigfrid Dombrovski punonte per zbulimin komunist, Valter Gramish ishte drejtues i trasporteve dhe i porteve ne Ministrine e Transportit te RDGJ. Akoma me mire sihte pozicioni i nje tjeter agjenti te Gehlenit, i Herman Kashtner, i cili ishte zv/kryeministri i RDGJ, qe vepronte per Gehlenin nen emrin e koduar "Helvig" dhe i pasonte atij informata me detaje ne lidhje me kabinetin ministror te RDGJ.

Per me teper se 20 vjet, organizata e Gehlenit kalonte nga nje sukses spektakolar ne tjetrin. Ajo arriti te identifikonte ekzistencen e SMERSH, si dege vrasesish te KGB-se, ndihmoi CIA-n ne germimin e tunelit te Berlinit, ku Perendimi arriti te pergjonte telefonat dhe linjat telefonike te zyrtareve te larte komuniste. Njeri prej agjenteve te Gehlenit ishte ai qe siguroi per CIA-n nje kopje te raportit sekret te Kongresit te XX te Partise Komuniste Ruse, ku Nikita Hrushovi denonconte krimet e Stalinit. Gehleni gjithashtu kishte informacion te avancuar dhe me detaje deri dhe per Luften e Gjashtediteve ne Lindjen e Mesme ne 1967, informacion qe ia pasoi Mosadit.


Por Gehleni ka pasur dhe deshtime. Ai nuk lajmeroi Perendimin sedo te ndertohej Muri i Berlinit.( Ne kujtimet e tij ai shkruan se ishte ne dijeni qe sovjetiket donin te ndalonin eksodin ne mase te gjermano-lindoreve dhe se kishin sjelle ne Berlin materiale te shumta ndertimi).Nje dezertim i rendesishem, ai i Hans Joakim Geyerit ne 1953, shkaktoi komprometimin e nje duzine agjentesh informante te Gehlenit ne Gjermanine Lindore dhe eliminimin e tyre.

Gjate viteve '50-'60, Gehlen e zgjeroi organizaten e tij dhe ishte nje nga njerezit me te fuqishem te Evropes. Agjentet e tij operonin ne SHBA, Angli, France,Lindjen e Mesme ( duke bashkepunuar dhe me egjiptianet dhe me Mosadin izraelit). Por ne 1963,organizata e Gehlen, pesoi nje goditje te rende. Hajnc Felfe, qe punonte per te per me teper se nje dekade , u ekspozua si agjent i dyfishte, i cili ne te vertete ishte nepunes i sovjetikeve.

Skandali plasi ne koken e njerit prej sponsoreve me te mire te Gehlenit ( i cili e therriste ate "gjenerali im i dashur"), i cili u detyrua te jape doreheqjen. Behet fjala per Kancelarin gjerman, Konrad Adenauer. Rajnhard Gehlen do te vazhdoje dhe 5 vjet te tjera ne krye te organizates se tij, por ai dhe prestigji i tij ishin prekur rende.Ai doli ne 1968 ne pension, i zevendesuar nga nje nga mvartesit e tij, nengjenerali Gerhard Vesel. 11 vjet me vone, Rajnhard Gehlen, vdiq nga shkaqe natyrore. Sot ai kujtohet si nje nga mjeshtrat e mjeshterve te spiunazhit dhe si nje nga shefat me te medhenj te zbulimit ne histori.