nga Flori Bruqi:Sherbimi sekret informativ izraelit(MOSAD)

Perpara se Izraeli te krijohej si shtet,shume organizata te pavarura funksiononin si sherbime zbulimi-kunderzbulimi. Ne 1948,kur Izraeli u njoh si shtet i pavarur, kryeministri i pare i tij, David Ben-Gurion shpalli riorganizimin e agjensive te ndryshme te spiunazhit.Ne 1951, ai i ndau keto sherbime informative ne tre grupe kryesore:zbulimin ushtarak, kunderzbulimin ( Shin Beth) dhe me te degjuarin, Mosadin.

I njohur si "Instituti" ose "Institucioni", Mosadi eshte me rendesishem per qeverine izraelite, sesa CIA eshte per qeverine e SHBA. Mosadi ka autoritetin te merret vesh dhe te futet ne kontakt me shtete me te cilat Izraeli nuk ka marredhenie diplomatike. Shefi i Mosadit i pergjigjet vetem kryeministrit dhe askujt tjeter. Buxheti i kesaj organizate , megjithese eshte shume i madh,eshte sekret shteteror. Emri Mosad ka dhe nje rendesi historike per cifutet ne pergjithesi. Nje organizate me emer te ngjajshem, ne te kaluaren ka qene pergjegjese per futjen ilegalisht ne Palestine te mijera cifuteve te debuar nga Evropa ne vitet '30-'40.

Ne zemer te Mosadit qendron seksioni shume i vyer i Operacioneve Speciale, qe eshte pergjegjes per misionet e tij kunder armiqve te Izraelit dhe ne ndjekjen e vazhdueshme te krimineleve te luftes qe demtuan cifutet ne cdo shtet te botes. Ne vitin 1960, Mosadi arriti fitoren e pare te bujshme, kur agjentet e tij, nen drejtimin e Iser Harelit, gjeten, rrembyen dhe sollen kontrabande ne Izrael kriminelin nazist te LIIB, Adolf Ajhmanin, i rrembyer mes dites per diell ne rruget e Buenos Ajresit ne Argjentine. Pasi u "postua" ne Izrael, Ajhmani doli ne gjyq te hapur per krimet e tij kunder cifuteve ne kampet e perqendrimit dhe ato te shfarosjes . U denua me varje, pas nje gjyqi qe zgjati gati 2 vjet, ku gjate gjithe kohes ai ishte i fshehur pas nje xhami antiplumb. Ajhmani u ekzekutua ne 1962.

Ashtu si Iser Harel, Mosadi ka patur fatin te kete ne rradhet e tij agjente dhe spiune te shkelqyer si asnje shtet tjeter i botes. Agjentet e Mosadit jane te motivuar nga patriotizmi i larte dhe nga perkushtimi i tyre tek Izraeli. Nje nga keta ka qene dhe Shulamit Kishak-Kohen, nje grua cifute dhe nene e 7 femijeve qe jetonte ne Bejrut. Ajo eshte pergjegjese per futjen ne Palestine te mijera cifuteve refugjate ne vitet '40, megjithe kundershtimet e te shoqit te saj.

E njohur si Shula Kohen, kontrabandistja e bashkepatrioteve te saj, u be agjente e Mosadit ne vitet '50 dhe vepronte nen emrin e koduar "Perla". Ajo shkoi per disa kohe ne Izrael, ku u trajnua per teknikat e ndryshme te spiunazhit dhe me pas u kthye ne Bejrut. Duke rritur femijet e saj te shumte, ajo gjente kohen dhe arrinte ti sherbente atdheut te saj duke i ofruar Mosadit dokumenta shteterore dhe politike nga Libani dhe Siria, te cilat ajo i kishte mundur ti gjente nepermjet kontakteve te saj ne qeverite e ketyre vendeve.

Shula Kohen dhe informacioni i ofruar nga ajo ishte kaq i vyer, saqe Mosadi i ofroi asaj shuma te konsiderueshme per te kerkuar akoma me teper favore dhe sekrete nga kontaktet e saj.Mosadi financoi dhe nje klub nate ne Bejrut,te quajtur "The Star", i drejtuar nga Kohen dhe ku ishte nje pike takimi dhe grumbullimi i agjenteve te Mosadit. Rrjeti agjenturor i Kohenit pas disa kohesh u penetrua nga nje oficer i shkelqyer i zbulimit libanez dhe disa antare te ketij rrjeti, perfshi dhe Kohen u arrestuan dhe u nxoren ne gjyq.Ne gjyq, Kohen u cilesua si "Mata Hari e Lindjes se Mesme", megjithese ne te vertete ajo nuk ishte vecse nje amvise shtepiake qe ne menyre efektive mbidhte informacione sekrete per vendin e saj.

E gjetur fajtore per spiunazh, fillimisht ajo u denua me varje, por me pas denimi i saj u kthye ne 7 vjet burgim.Pas Luftes Gjashteditore te 1967, Kohen dhe antare te familjes se saj u shkembyen nga cifutet per ushtaret libaneze te zene rober gjate kesaj lufte me nje analogji 500 ushtare libaneze per cdo antar te familjes Kohen!!! Shula Kohen hapi me pas nje dyqan lulesh afer hotelit "Mbreti David" ne Jeruzalem.

Ne rradhet e tij Mosadi ka pasur shume agjente heronj, sic ishte per shembull Eli Kohen, i cili u zbulua dhe u var ne Damask te Sirise. Volfgang LOtz,"Spiuni i shampanjes" pozoi per disa vjet si ish oficer nazist i arratisur nga Evropa, duke depertuar thelle ne sherbimet sekrete egjiptiane.Shume suksese te Mosadit, per hir te mos dekonspirimit, kane ngelur te heshtura dhe ndofta kurre nuk do te behen te njohura publikisht. Nje sukses tjeter i Mosadit, qe u be i njohur jo nga izraelitet, por nga shtypi perendimor, ishte rrembimi i motoskafeve ushtarake nga porti i Sherburgut ne France, skafe te cilat qeveria izraelite i kishte porositur dhe paguar, por qe Franca i bllokoi ne baze te embargos qe i ishte vene Izraelit nga OKB. Duke pretenduar se Izraeli publikisht hoqi dore nga blerja e ketyre motoskafeve dhe se ia shiti ato nje firme norvegjeze qe kishte puse nafte ne Detin e Veriut ( e cila nuk ishte gje tjeter vecse vitrine e Mosadit), skafet u nisen per te shkuar ne Oslo dhe pas 1 jave perfunduan ne...Haifa! Sukses tjeter i Mosadit ka qene dhe penetrimi ne thellesi i OCP( Organizates per Clirimin e Palestines) nga agjentet e tij.

Mosadi kurdohere ka pasur dhe ka bashkepunimin dhe ndihmen e CIA-s amerikane. Ne fakt midis dy agjensive ka marredhenie dhe lidhje speciale. Kur Mosadi ishte akoma "foshnje", CIA e ndihmoi ate me trajnimin e agjenteve te tij dhe me mjete teknike moderne per kohen, si dhe me metoda spiunazhi te sofistikuara. Sot Mosadi eshte po aq i pergatitur teknikisht nga ana elektronike po aq sa CIA dhe cdo sherbim tjeter sekret i nje fuqie te madhe boterore. Nje vend te vecante ne gjirin e Mosadit, zene matematicienet dhe kriptografet e tij, te cilet jane me te miret ne bote.

Shtetet e Evropes Perendimore ushqehen me informacion te vazhdueshem nga Mosadi per sa i perket terroristeve arabe te cilet hyjne dhe veprojne ne Evrope dhe SHBA. Materiali eshte aq voluminoz dhe i detajuar saqe dikur sherbimi informativ francez u ankua se nuk kishte njerez te mjaftueshme per te ndjekur te gjithe terroristet. Shume efektive per Mosadin eshte dhe njesia e tij speciale e armatosur e quajtur Sayaret Matkal, ose Shtabi i pergjithshem i Njesise se Zbulimit. Njesia ka rreth 200 persona dhe per te ne publik nuk eshtre folur asnjehere, pervecse ne disa raste te rralla kur referohen si "Djemte". Ishte kjo njesi qe ne 1973 udhehoqi inkursionet vrasese ne Bejrut ku u hodhen ne ere avionet e shteteve arabe te parkuar ne aeroportin e kryeqytetit libanez, ne kunderpergjigje per hedhjen ne ere dhe marrjen peng te aeroplaneve te EL-Al ( sherbimi civil ajror izraelit) dhe shpetoi pengjet cifute nga aeroporti i Entebes ne 1976 ne nje operacion te veshtire qe mori pjese disa mijera kilometra larg territorit izraelit. Ne rastin e pare njesia nuk pati asnje humbje, ndersa ne te dytin u vra vetem nji dhe u plagosen 20.

Meqenese Izraeli eshte kurdohere ne gjendje alarmi ndaj armiqve te shumte qe ka ne bote, perfshi te gjithe shtetet e tija fqinje pa perjashtim,pozicioni mbrojtes qe ka per mbijetese te vazhdueshme nga keto kercenime, ben qe Mosadi shpesh here ne praktiken e tij si sherbim sekret te perdori dhe vrasjet. Kjo lloj praktike disa here i ka ardhur bumerang reputacionit te Mosadit, sidomos ne rastin e vrasjes se kamarierit te pafajshem maroken ne Lilehamer te Norvegjise, ku gabimisht u identifikua si Ali Hasan Salameh, terroristi arab-ideator i masakres se atleteve cifute ne Lojerat Olimpike te Mynihut. Mosadi nuk eshte pra i pagabueshem. Lufta e Jom Kipurit ne 1973 e zuri Izraelin ne gjume, pasi Mosadi nuk arriti ne menyre efektive te informonte udheheqjen izraelite me informacione ne lidhje me ushtrite arabe qe moren pjese ne kete konflikt.

Shume nga liderat e medhenj te Izraelit e kane filluar karrieren e tyre ne Mosad. Gjenel majori Jitzhak Hofi qe sherbente ne ushtrine izraelite per shume vjet dhe qe ishte komandant i frontit verior ne 1973, u caktua me pas drejtor i Mosadit ne 1974 dhe e mbajti ate post deri ne 1982. Ishte Hofi ai qe beri kontaktet dhe marreveshjet me familjen Gemajel, familje qe drejtonte falangat kristiane qe kryen masakrat ne kampet e OCP ne Bejrut ne 1982, nje masaker e cila solli kriticizmin e opinionit publik boteror kunder Mosadit.

Haim Herzog, Jitzhak Shamir, Menahim Begin dhe Jitzhak Rabin ( qe u vra me vone nga cifute fanatike djathtiste ne 1995) kane qene te gjithe antare dhe udheheqes te Mosadit here pas here gjate karrieres se tyre politiko-ushtarake. Per hir te udheheqjes, dedikimit, patriotizmit dhe efektivitetit profesional, Mosadi, sipas eksperteve te spiunazhit, vleresohet si nje nga 5 agjensite e zbulimit me te mira ne bote.