2012-12-29

Sokol Shupo urren këngët nacionaliste shqiptare


Sokol Shupo





Gjarpërinjtë në raste të tilla nxjerrin kokën- thotë një fjalë e urtë popullore. Se di por mu kujtua ajo fjalë e urtë kur lexova rastësisht “shokun” Shupo sesi e argumentoj këngën e përfolur që fitoi Festivalin e 51-të në RTSH.
Shupo: “Identitet” nuk është e vjedhur, por e konsumuar.
“Nuk i dhashë pikët maksimale. Nuk më pëlqejnë këngët nacionaliste”
“Ka ikur koha e këngëve nacionaliste”, thotë Shupo

Sinqerisht më ngritën qimet e kokës kur dëgjoj akoma sesi pengohet dëshira shekullore e shqiptarëve për idealin e bashkimit të trojeve shqiptare të grabitura me dhunë nga grekët, serbët dhe të shitur në pazar nga turqit. Irritohem jashtëzakonisht kur veshët e mi dëgjojnë rastësisht akoma edhe sot ish anëtarë të PPSH-së që mezi ç’presin të sh’figurojnë pasionin dhe energjinë e dashurisë së flaktë që qoftë nëpërmjet muzikës të idealizojnë Bashkimin Kombëtar. Të quash nacionaliste një kërkesë ideale mëse legjitime, këtë mund ta thojë vetëm një i përkëdhelur i komunizmit shqiptaro-greko-serb.
Dhe t’ ju them të drejtën hyra të informohem më shumë mbi “shokun” antinacionalistë Sokol Shupo dhe pashë koinçidenca të çuditshme si për shembull diploma e tij me specializim në Rumani në vitin ’78, ku as miza po të mos ishte komuniste nuk dilte jashtë Shqipërisë, “shoku” ynë u diplomua edhe jashtë shteti. Për të mos thënë se në moshën 23 vjeçare , në vitin 1977 emërohet pedagog në Institutin e Lartë të Arteve (sot Akademia e Arteve) në Tiranë. Apo dhe dëshmimi  i ditëve të sotme që “shoku” ynë antinacionalistë mbrohet nga klanet e ndryshme edhe në vazhdimin e tij në postin e dekanit duke dalë dhe mbi demokracinë e emërimit me votë të posteve ne fakultetin e muzikës, shikoni për më shume videon:
Pra një “personazh” i tillë lejohet akoma dhe sot të dalë publikisht pa ju dridhur qerpiku dhe të hedh vrerë mbi shqiptarinë dhe të quajë të vjetruar apo të komsumuara ndjenjat shqiptare për të rimarrë në gjirin e saj vllezërit e grabitur dhe të burgosur nën sistemin armik antishqiptarë sllavo-greko-turk.
I them “shokut” Sokol Shupo që kënga “IDENTITET” e kënduar nga BLEDAR SEJKO dhe ADRIAN LULGJURAJ jo vetëm që ka fituar falë drejtësisë së 3 të huajve dhe 2 shqiptarëve por edhe qëllimi i kësaj kënge ishte pikërisht të përfaqësoj identitetin e shqiptarisë dhe idealit të saj për Bashkim.
Vetë fakti që ju Sokol dhe shokët e tu po vjedhin vrerë lart e poshtë duke vënë linke nëpër internet të fshehur pas pseudonimeve, dhe po mundoheni të ndaloni shkuarjen në Malmò të kësaj kënge pasi kjo këngë ja arriti qëllimit që kishte. Pikërisht kjo përfolje nga persona si puna juaj e përforcon edhe më shumë identitetin e kësaj kënge dhe origjinalitetin prej nga vjen pra atë të folkut shqip.
Shoku Shupo bëji të fala miqve tuaj serb dhe thuaju se do ta mbrojmë identitetin edhe në Malmò me fuqinë e shqiptarisë së bashkuar.

Bledar Sejko përgenjështron akuzat për këngën fituese të Festivalit të 51-të në RTSH


Bledar Sejko: Ja e vërteta për këngën fituese.
Menjëherë pas shpalljes si fitues të Festivalit të 51-të të Këngës në Radio Televizionin Shqiptar, Bledar Sejko dhe Adrian Lulgjuraj janë akuzuar për plagjiaturë.
Në internet nisi të shpërndahej një këngë, e cila i përket artistëve serb Bajaga & Instruktori dhe mban titullin PLAVI SAFIR.
Pasi ka falenderuar të gjitha ata që e mbështetën, dhe theksuar se në Festivalin Europian do të duhet ndihma e të gjitha shqiptarëve, dhe se sjellje apo publikime të tilla nuk i shërbejnë qëllimit tonë të përbashkët, Sejko sqaron;
“1) Per motivet e kenges jam mbeshtetur ne folklorin shqipëtar dhe me saktesisht ne ate te valleve te Tropojes, te valleve çame dhe disa krahinave te Jugut, gje qe duket qarte nga prezenca e lodrave (daulleve), çiftelise zevendesuar me kitarren, isos se jugut zevendesuar me sektorin e violinave, dhe thirrjet e veriut “hej” pershtatur per korin.
2) Kam dëgjuar kengen serbe te cilen disa shqipetar po publikojnë ‘Plavi safir’ 1988 dhe ju them nga njohuritë e mia si kompozitor që kënga ka një intro, një strofe, një bridge, një refren dhe një mbyllje.

Kënga ime nuk ka asnjë nga këto komponente të ngjashme më këtë këngë perveç 3 notave të intros, të cilat me kombinim përsërisin njëra-tjetrën ose me saktë keta shqipetarë duhet me mirë të thonin që kompozitori serb ka vjedhur 3 notat e para të këngës “Kur bie fyelli çiftelia” të kenduar nga këngëtarja jone e madhe Vaçe Zela .”
Artisti Bledar Sejko e mbyll sqarimin e tij duke kërkuar mbështetjen e të gjithë shqiptarëve nëpër botë, në mënyrë që vendi ynë, edhe pse i vogël, të përfaqësohet sa më denjësisht në festivalin Europian vitin që vjen, në Malmò të Suedisë.

Panorama

Këtu mund të dëgjoni të 3 këngët:
Adrian Lulgjuraj & Bledar Sejko – 

Identitet
Bajaga & Instruktori- PLAVI SAFIR 1988
Vace Zela – Kur bie fyelli e çiftelia
Vijon debati mbi këngën fituese të 

Festivalit të RTSH-së.


“Nuk i dhashë pikët maksimale. Nuk më pëlqejnë këngët nacionaliste”

Pas zhurmës që shkaktoi linku i një kënge serbe, prej së cilës pretendohet se është vjedhur kënga fituese e Festivalit, në vijim të debatit të djeshëm, muzikantët mendojnë se “Identitet” nuk është e vjedhur, megjithatë duhet verifikuar.  Nëse ka rezerva, sigurisht që po, në asnjë edicion festivali nuk kanë munguar.
Ashtu siç ndodh rëndom para festivaleve të këngës, gjithnjë qarkullojnë emra fituesish. Disa qëllojnë në shenjë, të tjerë jo. Kësaj here, para edicionit të 51-të të Festivalit të Këngës në RTSH, qarkullonin gjithfarë emrash, por jo ai i Bledar Sejkos dhe Adrian Lulgjurajt. Pa u bërë paranojakë, dukej se era filloi të frynte nga kënga “Identitet”, kur prezantuesit filluan ta prezantojnë atë si këngën e “bashkimit kombëtar”, ku bashkohet Çamëria e Ulqini. Kjo më pas u bë e qartë, kur anëtari i parë i jurisë i dha 12 pikë duetit Sejko-Lulgjuraj, që mblodhi 74 pikë. Pesë anëtarë të jurisë, tre të huaj e dy shqiptarë, i dhanë pikët maksimale. Dy anëtarë, muzikologu dhe dekani i Fakultetit të Muzikës, Sokol Shupo, si dhe kompozitori Zef Çoba, i dhanë nga 7 pikë. Për Shupon, kjo nuk ishte kënga që duhej të fitonte Festivalin e aq më pak të na përfaqësonte në Festivalin Europian. Sipas tij, kënga nuk është plagjiaturë, por është e “vjetër”. “Ka ikur koha e këngëve nacionaliste”, thotë Shupo. Sa u përket pretendimeve se kënga është plagjiaturë e një kënge serbe të vitit 1988 të Bajaga dhe Instruktori, “Plavi Safir”, Shupo thotë se pavarësisht se nuk ka bërë ndonjë verifikim, kënga e Sejkos tregon qartë mbështetjen në motivet e valleve të Veriut dhe të Çamërisë. Dhe ngjashmëria vjen pikërisht për shkak të instrumentit, çiftelisë, që kudo luhet njëlloj. Për kompozitorin Genti Lako, krijimi i të cilit zuri vendin e tretë në festival, mënyrën se si kënga fituese është krijuar e ka shpjeguar vetë Bledar Sejko, 5 miniplagjiatura në një. Ndërkaq, institucioni që duhet të merret me vjedhjen e pasurisë intelektuale dhe artistike është Zyra Shqiptare e të Drejtave të Autorit. Drejtori Mujë Buçpapaj thotë se nuk ka një padi, të cilën normalisht duhet ta bëjë personi që ka pësuar vjedhjen dhe në rastin konkret, këngëtarët serbë. Më poshtë, muzikologu Sokol Shupo shpjegon përse i dha 7 pikë këngës së Bledar Sejkos.
Ndryshe nga shumica e anëtarëve të jurisë, ju i dhatë 7 pikë këngës fituese të Festivalit, pse?
Problemi im me atë këngë është moral. Ajo nuk është një këngë e keqe edhe djemtë e kënduan mirë, por unë nuk isha që ajo të fitonte dhe nuk i dhashë pikët maksimale. Unë nuk jam për këngë nacionaliste. Për mua këto janë të konsumuara. Në festivalin Europian po vemi vetëm me brekushe e qeleshe, i shtojmë edhe një topuz nga pas. Dhe me këngë të tilla e kemi parë se deri ku kemi shkuar.
Ju thoni se është e tejkaluar, megjithatë anëtarët e huaj të jurisë i dhanë pikët maksimale…
Unë kam debatuar shumë për këtë këngë, pse ajo nuk duhet të ishte fituesja, megjithatë anëtarët e huaj të jurisë ngulën këmbë për të. Ata ishin të parët që i dhanë maksimalen, iu duk një këngë interesante. Por, nuk duhet të jenë të huajt që duhet të na thonë se ç’këngë duhet të zgjedhim, duke iu përshtatur tendencave të Europianit. Në këtë mënyrë, ne i kemi hequr rëndësinë festivalit tonë, duke e nxjerrë tërësisht jashtë loje e duke u vënë në funksion të Festivalit Europian.
Ju vetë ia dhatë pikët maksimale këngës së Flaka Krelanit…
Për mua, kënga e Endri Sinës ishte më e mirë në të gjitha komponentët. Nga pikëpamja profesionale ishte një këngë e vogël, por e qepur mirë.
Besoj se i keni dëgjuar zërat për plagjiaturë të këngës fituese, ç’mendoni?
Kënga fituese në pamje të parë është shqiptare, ka dy shtresëzime, atë të Veriut që vjen përmes çiftelisë dhe të valles së famshme çame, e cila vjen përmes harqeve. Këto janë motive të njohura dhe kudo janë njëlloj. Kur flasim për motivet e Veriut, ato i gjejmë edhe në Bosnje-Hercegovinë, i gjejmë në Serbi e në vende të tjera. Këto janë raste të njohura. Mua më ka ndodhur personalisht me një këngë në vitin 1980. Avni Mula ngriti pretendimin që kënga ishte kopjuar dhe Xhelil Gjoni ngriti menjëherë komisionin. Ka qenë Çesk Zadeja që e zgjidhi çështjen, duke thënë se ajo ishte një këngë me motive nga vallja e Obotit. Dhe në fakt unë isha mbështetur te vallja e Obotit. Megjithatë, kënga u hoq nga aktiviteti.
Si funksionon në këto raste, si vërtetohet që një këngë është plagjiaturë?
Nëse është apo nuk është e vjedhur një këngë, ajo duhet të ndjekë një rrugë ligjore. Nuk është faji as i festivalit, as i atyre që e pranuan atë dhe as i jurisë, pasi është e pamundur që të njohësh miliarda këngë në të gjithë botën, siç ndodh edhe me librat që botohen me mijëra përditë. Duhet të jetë drejtori i festivalit që duhet të rimbledhë jurinë apo të ngrejë një komision të posaçëm për të verifikuar këngën. Megjithatë, mua nuk më duket e vjedhur, por më shumë se zhurma që po bëhet këtu dhe që për mendimin tim nuk ia vlen të jetë kaq e madhe, problemi qëndron në faktin që kjo këngë do të shkojë në Festivalin Europian dhe çështja është si do duket andej. Problemi është te dëmi moral që mund të na shkaktojë kjo këngë, nëse është e vjedhur. Do të ishte shumë e rëndë nëse gjatë festivalit serbët do të ngrenë pretendimin e tyre për këngën. Megjithatë, duhet verifikuar.
Mujë Buçpapaj
Flet drejtori i zyrsës së të Drejtave të Autorit, Buçpapaj:
“Nuk ka padi për plagjiaturë, nëse vërtetohet, dënimi është moral”
Kur flitet për vjedhje të pasurisë intelektuale dhe artistike, është Zyra Shqiptare e të Drejtave të Autorit që vepron dhe merr masat e duhura, por këtë mund ta bëjë vetëm mbi bazën e një padie. Ndërsa flitet shumë për plagjiaturën në Festivalin e RTSH-së, specialistët e ZSHDA-së janë njohur me rastin, por ata nuk mund të veprojnë pa një padi. Por edhe nëse ndodh dhe akuzat vërtetohen, dëmi mbi kompozitorin është moral. Drejtori i ZSHDA-së, Mujë Buçpapaj, sqaron:
“Pranë nesh nuk është ngritur asnjë padi. Zyra e të Drejtave të Autorit mund të veprojë vetëm në rastin kur ngrihet një padi ndaj këngës së akuzuar. Në këtë rast duhet të jenë autorët e këngës “Plavi Safir” që duhet të bëjnë padinë për vjedhjen e këngës së tyre. Por, sido që të jetë, nuk bëhet fjalë për ndëshkim administrativ, por moral. Në rastin e Festivalit të RTSH-së ka një paradoks. Është e vërtetë që Festivalin e bën RTSH-ja, por këngët nuk i prodhon ajo. Ato vijnë me CD dhe janë prodhuar në studio muzikore dhe këngëtari ka kontratë me këtë studio. Personalisht nuk mendoj se është e vjedhur. Siç e ka shpjeguar dhe vetë autori, ka elementë të valles çame, të isos së Jugut, të valles së Tropojës… Për këtë të fundit, ju garantoj që ishte e mrekullueshme”, tha Buçpapaj.
Genti Lako
Genti Lako: Nuk i shpëton dot ndikimeve
Kënga “Kush ta dha këtë emër” e kënduar nga Herci Matmuja, me muzikë dhe orkestracion të Genti Lakos dhe me muzikë të Jorgo Papingjit u rendit e treta në edicionin e 51-të të Festivalit të Këngës në RTSH, i cili u mbyll mbrëmjen e së shtunës. Sigurisht që edhe Genti Lakos i ka rënë në vesh kjo zhurmë, por për kompozitorin nuk bëhet fjalë për një plagjiaturë, ajo është thjesht një ndërthurje motivesh të ndryshme:
“Asnjë kompozitor nuk është gjeni në Shqipëri. Kush më shumë e kush më pak ndikohet nga 5 miliardë këngë që dalin në botë. Kompozitori mund të marrë një motiv këtu, një atje dhe të bëjë një miksim motivesh, ku secila mund të duket e vjedhur. Mua personalisht nuk më duket plagjiaturë. Ajo është një këngë e ndërlikuar, ku ndërthuren shumë ritme. Vetë Bledar Sejko e ka thënë se ka shfrytëzuar motive të Veriut, ison e Jugut, vallen çame, këngën e Vaçe Zelës dhe që ngjan edhe më këngët e “Bijelo Dugme”. Pra, janë 5 miniplagjiatura në një. Personalisht jam që një kompozitor duhet të bëjë diçka vetë, jo të kapet pas “fustanit” të një kënge të provuar…”

Bledar Sejko dhe Adrian Lulgjuraj, pas shpalljes fitues të Festivalit të 51 në RTSH
me këngën “Identitet”



Me muzikë të Bledar Sejkos dhe tekst të bashkëshortes së tij, Edës, kënga e interpretuar nga vet kitaristi i njohur dhe Adrian Lulgjuraj, “Identitet”, fiton edicionin e 51-të të Festivalit të Këngës në Radio Televizionin publik Shqiptar.  Juria i dha 74 pikë këngës që do të përfaqësojë Shqipërinë në “Eurovizion”, të performuar në mënyrë origjinale. Në vend të dytë u shpall kënga “Love” e interpretuar nga Anjeza Shahini dhe vend të tretë këngëtarja Hersi Matmuja, me këngën “Kush ta dha këtë emër”.
Ani Çuedari, performuesja e këngës “Më ler një ëndërr”
Përjashtimi për plagjiaturë
Nata e tretë e Festivalit filloi me një lajm tjetër të bujshëm. U përjashtua nga Festivali i 51-të në RTSH kënga e kompozitorit Arion Muka, interpretuar nga Ani Çuedari. Pas një shkrese nga drejtori artistik i Festivalit, ku denoncohej plagjiatura, juria e përbërë nga shtatë anëtarë, pasi dëgjoi dy variantet, vendosi që kënga të përjashtohet nga finalja. Pas këtij përjashtimi, juria vendosi që në finale të prezantoheshin 17 këngë nga 18 të parashikuara, pa e zëvendësuar atë me asnjë konkurrent të mbetur jashtë. “Më lër një ëndërr”, sipas verifikimeve që bëhen lehtësisht edhe në YouTube, është kopjuar nga këngëtarja J-Min nga Koreja Jugut.
Nata finale
Ajo çka e ka mbajtur gjallë këtë festival dhe duket se është në rrugën e kthimit të personalitetit të dikurshëm, është interpretimi live. Për të dytin vit me radhë, festivali është 100% live, duke filluar nga këngëtari, orkestra simfonike e RTSH-së, bendi muzikor, nën drejtimin e drejtorit artistik Shpëtim Saraçi, madje edhe të ftuarit, ata shqiptarë që interpretuan këngët homazh për Festivalin e 11-të apo të huaj. Vlerësim pozitiv për skenografinë e Adnand Kastratit dhe regjinë e dyshes kosovare Agron Vula e Astrit Idrizi. Ishte ndrequr dora këtë vit edhe në skenar, që mbante firmën e Engjëll Ndocajt dhe Edi Ogës. Sa i takon prezantimit, përkundër gjithë gjetjeve të çuditshme të edicioneve të shkuara si këngëtarë e aktorë që nuk mbanin mend tekstet e nuk i çonin sytë nga skaleta, dyshja Floriana Garo e Enkel Demi u paraqit më e ftilluar. Pavarësisht se Enkeli skenës i thoshte studio, pavarësisht se me një diferencë të dukshme gjatësie nga partnerja, çka u kthye edhe në fabulën e prezantimit apo me “Ok”-it që shtonte vazhdimisht Floriana, prezantimi i këtij viti ishte i mirë. Ndër spektatorët VIP që spikatën në sallën e Pallatit të Kongreseve ishte prania e Kryeministrit të vendit, Sali Berisha, me zonjën e tij, kryetarja e Kuvendit, znj.Jozefina Topalli etj. Nata finale e edicionit të 51-të të Festivalit të Këngës në RTSH vijoi në vazhdën e homazhit për Festivalin e 11-të, i ashtuquajtur “i ndaluar”, që këtë herë shënjoi 40 vite nga dita e organizimit të tij. Dy prezantuesit e dikurshëm të kësaj ngjarjeje muzikore, Edi Luarasi e Bujar Kapexhiu, u rikthyen si dikur në skenën muzikore të këtij festivali. Ndërsa mysafirët specialë ishin këngëtarët nga Azerbajxhani dhe tenori i mirënjohur Sajmir Pirgu, të cilët bashkarish përcollën emocione të bukura, në edicionin e 51-të të Festivalit të fundvitit, që mbylli siparin natën e mbrëmshme.
Çmimet e Festivalit të 51-të të RTSH-së
Kënga fituese
“Identitet’, e kënduar
nga Bledar Sejko dhe Adrian Lulgjura
Vendi i dytë
“Love”, e kënduar nga Anjeza Shahini
Vendi i tretë
Kënga ‘Kush ta dha këtë emër’,
prezantuar nga Hersi Matmuja
Konkurrentët e natës finale
Selami Kolonja
Rosela Gjylbegu
Kejsi Tola
Vesa Luma
DR.Flori dhe Fabi
Merland Kademi
Rezarta Smaja
Ardian Bujupi
Xheni&Enxhi Kumrija
Adrian Lulgjura
Bledar Sejko
Hersi Matmuja
Grupi LNYX
Anjeza Shahini
Kelly
Bojken Lako
Valon Shehu
Flaka Krelani


Në rritje është dhuna e të miturve në rrjetet sociale

Kërko brenda në imazh                                      Nga Flori Bruqi Tik Tok është një aplikacion në pronësi të kompanisë kineze, Byte...