Jeta dhe vepra e letrarit,mendimtarit, patriotit dhe intelektualit Ernest Koliqi. Lindur në Shkodër më 20 maj te vitit 1903. Që nga fëmijëria është e karakterizuar nga leximi dhe shkrimi.
1918
Ne vitin 1918 është “dërguar në Itali për të studiuar. Së bashku me revista të tjera bazuar në Bergamo, ne të rinjtë, ku ai boton poemat e tij të parë në italisht.
Kthehu në Shqipëri në vitin 1921 dhe filloi me zell duke studiuar gjuhën shqipe. Ai admiroi veprimtarinë letrare te Luigj Gurakuqi atdhetar dhe në këtë periudhë kohe miqësohet me të rinj shkodranet si Kol Thaçi, Shuk dhe Karl Gurakuqi, Ata Ashiku, Dom Lazër Shantoja, Kol dhe Lin Kamsa.
Fiton konkursin e organizuar nga Ministria e Arsimit i propozuar nga Këshilli Kombëtar i Ministrave. Juria ishtë e përbërë nga P. Gjergj Fishta, Fan S. Noli, Mid-hat Frashëri dhe Luigj Gurakuqi.
1923
Ne vitin 1923 bashkohet me P. Antonio Harapi dhe Nush Topallin dhe themeloi gazetën ’’Koha dhe Malev’’ (Mali i magjishëm). Ky botim ishte shumë i suksesshme, jo vetëm në politikë por edhe në literaturë ku ne hapat e para Koliqi ecen nën drejtimin e L. Gurakuqi dhe G. Fishta.
1924
Ne vitin 1924 formohet ”Bashkimi Shoqëria” e krijuar nga Avni Rustem. Në këtë vit u detyruan të largohet nga vendi dhe mbeti pesë vjet në mërgim në territorin jugosllav. Këtu mësoi gjuhën e vendit dhe filloi të studimit të autorëve më të madh serbo-kroate.
Gjithmonë e ka ndjekur rekomandimet e L. Gurakuqit, shkruan dhe publikon poemën dramatike ’’Kushtrimi Skanderbeut’’me përmbajtje patriotike. Pikërisht kjo i jep atij shpresë e madhe per te hyre me ne në fund në botën letrare shqiptare.
1928
Del ne vitin 1928 në Zadar dhe vëllimi tregimesh’’ Hija Maleve’’ (Shadow Mountain), ku ju keni episode të jetës malore. Në bazë të Kanunit te Lekë Dukagjinit (Ligji i maleve).
Kthehen në Shqipëri për suksesin e këtij baptizes si krijues i lajmeve shqiptare.
1930-1933 është i përkushtuar për mësim në vitet e fundit nga praktikues Shkoder dhe Vlore.
1932 – 1939
1932
Ne viti 1932 del në dritë numri i parë i përkthimeve te Poetëve te Mëdhej t’Italisë, me poezi nga Dante, Petrark, Ariosto dhe Tasso. Ky botim është paraqitur me një parathënie nga At Gjergj Fishta. Përkthimet janë të pranuar shumë mirë nga lexuesit dhe kritikët.
1933
- Publikohet vëllimi me poezi te librit ‘’Gjurmat Stinve’’, ku ne kemi një shprehje krejt të re e skenave te jetes shkodrane.
1934
Punon me fillim revistën kulturore Iliria.
1935
Ne vitin 1935 panë librin e tyre te dytë me tregime të shkurtra te librit ‘’Tregtar Flamujsh’, ku jeta shkodrane është paraqitur me të gjitha nuanca psikologjike te saj. Në këto qëndron mendimi më i mirë i autorit. Ai gjithashtu publikon poemën në prozë.
1936 publikoi vëllimin e dytë ‘’Poetët Mëdhej t’Italisë’’, me poezi nga Parini, Monti, Foskolo e Manzoni. Do të publikojë të vëllimit të tretë, por për arsye të ndryshme nuk ishte e mundur te bahej. Por, shumë poezi e fragmente nga Leopardi, Carducci, Pascoli dhe D’Annunzio u botuan në revista dhe gazeta të kohës si dhe Manuali me vëllimin e gjuhës shqipe te P. Cordignano Fulvio. Vëllimi i dytë paraqet Studime Albanologjike Profesorale per te mbrojte titullin Master. Karlo Taliavini dhe kritikët si dhe Don Ndre Mjedja ne revisten ‘’ Leka’’. Jane te përkthyer edhe poezi të Diego Valeri, Enrico Grassi, Emil Verbaeren dhe Charles Baudelaire.
1937 përfundoi studimet në Padova me tezën Epika si punime popullore shqiptare që është vlerësuar shumë nga Norbert Jokl si Albanolog, Maksimilian Lambercit dhe një numër të madh dijetare albanologesh te njohur .
1939 emërohet minister i Arsimit. Menjëherë afroi ne ministri e pothuajse të gjithë shkencëtarët më popullore dhe filloi botimin e librave për shkollën e mesme dhe fillore. Publikoi tekste qe jane një kryevepër unik. Kujtojmë dy vëllime Shkrimtarët Shqiptare, vëllimet Bota Shqiptare, Rreze Drite (Ray of Light) dhe ‘’Ne prakun e jetes’’ dhe akoma ne permbledhjen me vëllime te njohur si ‘’ Visaret Kombit’’, i cili deri atëherë kishte parë dritën në tri vëllime, por me emërimin e Koliqit ne krye të Arsimit arrit deri të vëllimit të katërmbëdhjetë, qe ende mbetet monumenti më i rëndësishëm për studimin e folklorit shqiptar.
1939 – 1943
viti 1939
Gjuha
Gjithashtu këtë vit ai u emërua profesor i letërsise shqipe në Universitetin e Romës, pasi ka mbajtur te njëjtin postin në Universitetin e Padovës.
Themeloi revistën Shkëndija, e cila së shpejti bëhet në shtëpinë e shkrimtarëve, duke e bërë të njohura për lexuesit një numër i madh simpatizantesh, letrare dhe talenta.
Viti 1940
Organizohet ne vitin 1940 në Tiranë “Kongresi i studimeve shqiptare”, ku aty marrin pjesë, studjuesa shqiptarë, Albanologë më të njohur në botë, si: Prof Karlo Taliavini, Antonio Baldaci, Francesko Erkole, Angelo Leoti, Gaetan Petrotta, etj. etj .. Me këtë Kongres krijoi Institutin e Studimeve Shqiptare, me qendër në Tiranë. Këtu fillon botimin e vëllime të mëdha dhe tekste me Studime dhe tekste, ku bashkë me gjuhëtarë, ishin edhe avokatë dhe folklorista si të tilla si At Giuseppe Valentini, Atë Bernardin Palaj e Ernesto Kozi.
Gjatë këtij viti shkollor 1941-1942, si Ministër i Arsimit, dërgon rreth dyqind mësues në Kosovë. Kjo mundësi e hap një numër madhe të shkollave fillore dhe shkollave të mesme në shumë krahina dhe janë caktuar një numër të ndryshëm të bursave. Mund të përshkruhet si historik, kur u hap shkolla e parë në gjuhën shqipe ne 12 dhjetor 1941. “Këto shkolla u bë bazë thelbësore për zhvillimin dhe avancimin e arsimit dhe kulturës shqiptare në territorin jugosllav.” Rexhep Krasniqi (Trad revistën Shêjzat shqiptare nr-vjeçare XIII Pleiades 1-10, fq. 11/08)
1942
Ai perfshihet u emërua President i Institutit për Studime Shqiptare në mënyrë që ne të mund të vazhdojë punën e ndërmarrë nga Kongresi. Bashkëpunojnë me Mustafa Merlika Kruja, Karl Gurakuqi, Asdrenin, Ali Asllanin, Lasgush Poradecin, Anton Logorecin, Ismet Toton dhe të tjerët. djali i madh i tij Mark ka lindur nga martesa me mësuesen Vangjelija Vuçani.
1943
Ai u largue me shumicën e familjes tij në Itali, ku ai u emërua ambasador në Selinë e Shenjtë, duke shmangur të jetë i pranishëm në territorin shqiptar me ardhjen e regjimit komunist , që e dënon atë me vdekje me akuzën për bashkëpunim me qeverine italiane. Pjesa tjetër e familjes së tij është i persekutuar politikisht nga regjimi, sidomos vëllai, Don Mikel Koliqit duhet te bante 45 vjet burg dhe punë e vështirë për vetë faktin e të qënit prift dhe vëlla i Ernestit. Me rrezimin e regjimit komunist, me daljen nga burgu, Don Mikel do të emërohet kardinal nga Papa Gjon Pali II.
1947 – 1961
Viti 1947
Ai filloi te shkruaje në gazetën “Shqipëria e Lirë”. Nga shkrimet e tij te shumtë në këtë gazetë, nuk harroi Kapidan Markun, ku tregon dhe këngë epike feston dhe spikat dhe guximi e këtij heroit të rënë në vitin 1946, qe kishte luftuar për lirinë e vendit të tij dhe shpëtimin e fisnikëve te doganave shqiptare.
Viti i lindjes – 1948
Ne viti 1948 ka lindur në Rapallo (Ge), vajza e dytë e tij Elizabeta.
viti 1953
Ne vitin 1953 filloi të botojë shkrimet e tij për historinë e letërsisë Dy shkollat shkodrane – Shkollat dhe redaktorët jezuitve dhe shkollat dhe françeskajve (Dy scutarine shkolla – Shkolla e Jezuitëve dhe shkolla françeskan).
viti 1957
Me dekret të Presidentit të Republikës së Italisë, më 2 shtator te 1957, bëhet “Instituti i Studimeve Shqiptare (Instituti Shqiptar i Studimeve) me kryetar te Katedres se Gjuhë – Letërsi Shqipe në Universitetin e Romës, në sajë të E. Koliqit. Ne Firence u botue vëllimi me poezi ne shqipe dhe te përkthuem në italisht.
Themeloi revisten ‘’Shêjzat (Pleiades)’’, ne nje kohë dhe monument te pazëvendësueshëm ne letërsinë shqiptare. Në çdo botim te revistës është një nga shkrimet e tij. Vetëm shfletoni permbledhjen e 18 viteve të revistës për të njohur figurën e Koliqit dhe ideve.
Viti 1959
Viti 1959 botoi vëllimin ‘’Kangjelet dhe Kangët e Rilindjes e krahasuar me përkthim në gjuhën italiane, që e pershtati per arbëreshet (popullsi italiane me origjinë shqiptare), për të ruajtur gjuhën, zakonet dhe kostumet e Mëmëdheut dhe të besimit në ‘pavdekësi të garës.
1960
Ne viti 1960 e sheh me romanin Shija e bukës në shtëpi, nën pseudonimin Hilush Vilza, në qoftë se ju mendoni që dashuria për tokën e mërgimit të tij, dhe dëshira e pafund për të parë vendin më në fund te lirë nga terrori komuniste. Gazetat jane botuar në revistën me fotografi Dannunziana e shekujve XVIII – XIX me studimin e Gabriele d’Annunzio per shqiptarët.
1961
Ne vitin 1961 përkthehet në italisht dhe botoi poezi në Shêjzat poeti Ali Asllani “Darsma shiqptare duke pasuruar atë me shënime shpjeguese. Ajo gjithashtu publikon vëllimin me Rapsodi dhe të Alpeve Shqiptare, ku ai vlerëson guxim dhe burrëri të popullsisë shqiptare.
Ne vitin 1975-se nderroj jete
Ai vdiq papritmas në shtëpinë e tij në Romë më 15 janar te vitit 1975.
Ai është i varrosur në varrezat e 18-te te Porta Prima ku qëndron me prindërit e tij, gruan e tij dhe djalin Mark.
Morren pjese personalitete të ndryshme të përfshira në ceremoninë e varrimit, kolegët, miqtë, shqiptare e italiane, arbëresh shumë, dhe shumë njerëz të tjerë nga SHBA, Turqia, Suedia, Gjermania Perëndimore, Franca, Belgjika dhe nga shumë pjesë të Italisë. Një varrim solem dhe i dashur, ju be përshëndetje për personin i cili për shumë vite të tana ka përfaqësuar personalitete më të lartë në botën e robëruem – komuniste shqiptare.
Ai vdiq me atë pikë referimi shpirtnore me deshiren e shqiptarëve per te qene të lirë, por mbetet me ta dhe shpresat e tyre i shohim endrra e tij e çlirimit të tokës së tij, e realizuar në fund.
Ne do e tij, morale pyet vajza e tij për të rritur në tokën në shtëpi sa më shpejt të lirohet nga e shkelësit. Ai i kishte lane me goje dhe me vepra qe Shqipnia nje dite te shpejte do te clirohet nga roberia komuniste. Dhe në vitin 1992, pas rënies së komunizmit dhe të rrëzimit të statujës se tiranit shkeli këmba e saj në Shqipëri, ky gjest paraqet kthim të Ernest Koliqit … … një baba i letërsisë shqipe.
Ne nuk duhet te harrojme …
Ne nuk duhet të harrojmë se në 1967 Ernest Koliqit fillon publikimi e serisë “Studime shqiptare” te përbame nga tri vëllime të cilat ende vazhdojne te botohen vellime “Tradita e shqiptarëve të Italisë.”
Ato janë gjithashtu te publikohen ende edhe gjashtë vëllimet e serisë “Studime e Tekste”.
Veprat e tij janë përkthyer në gjermanisht, italisht, anglisht, arabisht dhe greqisht.
Ai ka punuar dhe shkruar në revista dhe gazeta si shumë të rëndësishme: Drita Hyllie, Leka, Minerva, Besa, Koha Jone, Jeta Katolik, Lajmtari, teas Mërguemit etj.
Shkurtimisht, kjo është biografine e Koliqit të madh dhe dëshironi të citoj fjalët e një tjetër shqiptar i madh, Prof Karl Gurakuqi, ai shkroi: “Ka shumë të shkrimtarëve tanë, emri i të cilit është aq i njohur në qarqet letrare shqiptare, si të Koliqit, pak janë ata që veprat janë kaq popullore në çdo cep të Shqipërisë, të tilla si ato Koliqit qe i dha letërsisë. Dhe ‘të vazhdueshme për dyzet vjet që ne shohim emrin e tij në të gjitha llojet e ngjarjeve kulturore në botime të ndryshme nga gazetat dhe revistat, disa nga të cilat ai vetë i ka themeluar dhe financuar nga BE, në botimet e punëve të cilat kanë për qëllim të zënë një vend të shquar, të gatshëm ose të gatshëm, në historinë e letrave tona “(Trad shqiptar) ( Shêjzat – Pleiades, Viti VII, 1963, nr 08/05, f. 163.)
Dekorata dhe gradë
Medalja e Artë e Shoqërisë “Dante Alighieri”
• Star Artë e Meritës të shkollës;
• Akademik i Akademisë Tiberina;
• Akademik nder Teatina Akademisë së Shkencave të Chieti;
• Anëtar i Abruzzo-s për Shkencë dhe Arte
• Anëtar i Akademisë së Mesdheut;
• Anëtar nderi i Qendrës se Studimeve Ndërkombëtare per Shqiptarët në Palermo
U shqiperua nga italishtja dhe u pregatite me respekt dhe dashni, nen kujdesin e Bep Martin Pjetrit me perkushtim per akademikun, atdhetarin prof. Ernest Koliqi. E mora landen ne gjuhen italiane me shprese se nuk ka pase censure dhe me idene se kam krye nje borxhe te vogel qe e kam ndje sa here kam ndeshe ne emnin e tij.
