Dr.Lumturie H. Haxhiaj
(Rreth opusit letrar të autorit Flori Bruqi)
Shkrimtari Flori Bruqi, nga Prishtina, që në periudhën e
kaluar kishte bërë emër më tepër si gazetar dhe atë prej kronisti, iu rrek edhe
fushës së letërsisë, duke botuar kështu poezi, tregime, novella, romane, dhe
libra shkencor. Vepra e tij kap një
volum prej 10 librash “Zjarri i Diellit”(poezi,1995), “Ndërgjegjja”(roman,
1995), “Vrasësit e liridonëve”(roman, 1996), “Ringjallja”(roman, 1996),
“Gjarpërinjtë e pallatit” (roman, 1996),”Dorezëza”(roman, 1997), “Tokë e
djegur” (roman,1998), “Burri dhe gruaja” (libër-publicistiko-shkencor,2000),
“Pallati i Akreonit”(roman,2000), “Vademecum DDD” (libër shkencor,2002).
Duke lexuar këto vepra, siç shprehet edhe kritika që e ka
përcjellë botimin e tyre, shprehja e autorit është mjaft e lirshme, kemi të
bëjmë me ngjarje të vërteta, të përjetuara, gjithmonë bazuar në realitetin
objektiv, veçanërisht gjatë periudhave të ndryshme, që nga shpërngulja e
shqiptarëve për në Turqi, e cila jepet në romanin “Ringjallja” e gjer te temat
politike, që e kanë shtyer njeriun të demostrojë, të rebelohet dhe më në fund
të bëjë sfidë kundër regjimit, spiunëve dhe kukudhëve të ndryshëm çfarë kanë
vepruar në Kosovë dhe në shtetin amë Shqipëri (veprat:Ndërgjegjja,Gjarpërintë e
pallatit, Pallati i Akreonit).
Vepër me motive të
ndryshme
Romani “Ndërgjegjja”(1996) është më tepër një kronikë e
sublimuar, thotë shkrimtari Rushit Ramabaja, dhe vazhdon:Ajo ka një gjuhë
specifike të viteve të hidhura, kur Beogardi në sy të botës proklamonte ndryshe
dhe mabnte nën okupim popullin shiptar, ndërsa këndej shtypte lirinë dhe të drejtat
e shqiptarëve, në mënyrë më barbare.Ndërkaq, romansieri Mehmet Kajtazi për këtë
roman shprehet se “disa gazetarë sevilë, të cilët të vërtetën e mbulonin me
gënjeshtra, emrat e të cilëve diheshin-atëbotë,
mirëpo, autori Flori Bruqi nuk bie në ujëra të turbullta dhe nuk është
hakmarrës”. Dy autorë, kritikë dhe mbase njëri botues apo redactor, kurse
tjetri recensent për romanin “Gjarërinjtë e Pallatit” (1996) shprehen mjaft
pozitivisht. Z.Nikolë Frangaj, nga Shkodra, shkruan kështu: “Autori për më tepër
në këtë roman i bën një kritikë të hapur atyre gazetarëve qyqarë, që i
përshtaten regjimit, shënon për më tepër aktet absurde të tyre, del
Romani”Pallati i Ankreonit”(2000) është i ndarë në 18
kapituj të lidhur në mënyrë kontinuele me një mesazh të qartë, që të flakën
dukuritë e shëmtuara, si thashëthemet,
përgojimet, klanet,sepse krijuesi duhet të merret vetëm me anën letrare dhe figurative.Prof.Selim Krasniqi
për këtë roman thotë:”Vetë titulli i romanit tregon se”Pallati” është i mbushur
me mjaft kukudhë e cerberë të nëntokës, sepse vet Akeroni, sipas mitilogjisë greke,
është emri i lumit dhe mbretërisë së nëntokës. Krahas persiatjeve të shumta të
Uranit,autori me mjaft mjeshtri, e përshkruan luftën e UÇK-së në tërë Kosovën,
si në Drenicë,Dukagjin,Llap,Shalë,shkruan për “Kosova-press”-in (2000),
Prof.Krasniqi. “Romani që ka zgjuar interesin më së shumti të lexuesit është pa
dyshim romani “Vrasësit e liridonëve”(1996),roman ky që pas botimit të tij në
Prishtinë,u ribotua edhe në Tiranë e Nju-Jork.
Autori Bruqi, që e shkroi një roman të tillë,në radhë të
parë shpreh jo vetëm talentin e tij,por edhe guximin,që t’u rreket temave të
tilla”…shkroi në “Fjala e jonë” shkrimtari Bedri Halimi. Romani”Vrasësit e
liridonëve” është një lloj apologjie kushtuar Jusuf e Bardhosh Gërvalla dhe
Kadri Zekës , si dhe disa patriotëve të tjerë si Enver Hadri e ndonjë
tjetri.Vetë tema e romanit”Vrasësit e liridonëve” thotë shkrimtari dhe
shkencëtari dr.Shyqri Galica(“Zëri i Kosovës”,1996) është sugjestive, e kapshme
për lexuesin.Aktet barbare mbi popullin shqiptar nga regjimi serbian nuk pushonin,
u desh të ngihet një gjeneratë e re intelektualësh, mërgimtarësh që të sfidonin
mbi këtë katrahurë të së keqës.Kush tjetër pos një Jusufi,Bardhoshi,Kadriu dhe
Enveri, si dhe shumë të tjerë.
Vrasësit e Liridonëve
apo synimet baladeske
Autori Flori Bruqi,thotë shkrimtari Gani Xhafolli,(“Fjala e
jonë”,1996) nuk kufizohet shumë vetëm në jetën e tyre,por bën një paralelizëm midis të keqes,barbararisë
dhe aktit të vetëflijimit,një synim ky baladesk, plot guxim , një ndjenjë e
mosnënshtrimit çfarë është veprimi i vëllezërve Gërvalla e Kadri Zekës,Enver Hadrit
e shumë e shumë të tjerëve, të cilët i vrau UDB-ja. “Romani “Vrasësit e
liridonëve” është një roman më tepër politik dhe pikërisht trajton një peridhë
shumë të ndieshme,shumë tragjike,atë të viteve 80-ta , kur regjimi i Beogradit
shtypte demonstruesit shqipëtarë, i ndiqte, i burgoste dhe i vriste më në
fund.Për të shtruar duke zgjedhur një temë të tillë, autorit Flori Bruqi, iu ka
dashur të njohë më mirë shpirtin revolucionar të Jusuf e Bardhosh Gërvallës dhe
të Kadri Zekës,natyrisht,nëse nuk ia ka arritur gjer në pikën më të
ndieshme,mjafton që i ka hyrë kësaj teme dhe mendoj se është vepra e parë që iu
kushtohet këtyre patriotëve të lëvizjes kombëtare”,shkroi për këtë roman
(“Rilindja”,1996) poeti Esat Loshi.
