Prishtinë, 30. 11. 2012 - (“Në jetë je i detyruar të shkelësh shumë rrugë, por nga njëra nuk guxon të largohesh, kurrë! Ajo është rruga e shqip¬tarisë që na vie nga Skënderbeu te Hasan Prishtina...! - Stak Mark Mirdita") Për prejardhjen dhe për Gjenealogjinë e Veprën e HASAN PRISHTINËS kam filluar të interesohem nga fundi i viteve të 60-ta të shekullit të 20-të, në të gjitha Arkivat shtetërore të Jugosllavisë, të Vjenës, të Tiranës e të Shkodrës.
E kam shënuar Kujtesën historike në Drenicë e në të gjitha viset e Kosovës, në Shkup, Tiranë e në Shkodër. Dhe si në burime, ashtu edhe në Kujtesën historike Hasan Prishtina, thuhet se rrjedh nga Vëllazëria stërgjyshore VELIQI të Palacit të DRENICËS.
E kam shënuar Kujtesën historike në Drenicë e në të gjitha viset e Kosovës, në Shkup, Tiranë e në Shkodër. Dhe si në burime, ashtu edhe në Kujtesën historike Hasan Prishtina, thuhet se rrjedh nga Vëllazëria stërgjyshore VELIQI të Palacit të DRENICËS.
Prof.Dr.Muhamet Piraku - gjatë hulumtimit të gjenealogjisë së Hasan Prishtinës.
..............................................................
Gjurmëve të këtyre burimeve më 24 prill 1977, duke i pasur me vete pleqtë më në zë të Palacit shkova në “Varret e Katunit” te “Likeni”, ku janë të varrosur Barqet e fisit Berishë nga “Paganizmi”, të varrosur në drejtimin jug –lindje. Aty i hyra leximit të “Nishaneve”, dhe në vendin “Krye vorreve” afër një lisi shekullor e gjeta të vdekurin që ma diktonte Kujtesën historike, Katragjyshin dhe Pestagjyshin e Hasan Prishtinës. Për fatin e problemit që dallkaukët në fushë të historiografisë e bënë Çështje për marre të Zotit, u ruajt Blloku Nr. 5 i shënimeve të 24 prillit 1977. Në Gurin e Varrit shkruan: “El-mehrum vel- magfur Abdull-llah bin Ali, ruhiçyn elfatiha, sene 1213” që i përgjigjet vitit 1798.
Gjyshi i Hasan Prishtinës, Haxhi Ali Berisha del se e
trashëgoi emrin e Gjyshit të vet -Ali Veliqit.
....................................................
Sipas kujtesës historike të ndjekur me kujdes një familje nga Vëllazëria e Veliqëve shkoi në Mikushnicë (fshatë i afërm), e cila me kohë do të quhet Manxholl (nga turqishtja: të bijtë e MAN-it?)
Gjyshi i Hasan Prishtinës, Haxhi Ali Berisha u shkëput nga Manxhollët e shkoi në qëndren e “Nahisë” në Vushtrri. Kujtesa historike në Palac e shënuar më 28 e më 29 qershor të vitit 1977 e saktëson pa asnjë dilemë se Rizah Manxholli i Mikushnicës Hasan Prishtinën, e ka një shokë (brez), më afër se sa Veliqët e Palacit.
Sipas shumë gjasave, Ali Veliqi, Gyshi i Hasan Prishtinës shkoi në Vushtrri i pa martuar, pak vite pasi i kishte vdekur i ati Abdullahu (1798)
Shikimi i fakteve me analizë shkencore tregon se sikur Aliu të kishte qenë i martuar do të ishte ruajtur kujtesa për të bijtë e Haxhi Aliut, si nipa të dikujt në Drenicë. Edhe për faktin se Ata u bënë alamet burra të rëndësisë pushtetore e kombëtare, e veçantë tre nipat e Haxhi Ali Berishës: Syleman Aga (pashë më 1898), Zejnullah Begu, Vuçiterrni e Hasan beg Prishtina, të cilët famën e arritën me mbështetje në lidhje gjaku me Drenicën e jo në lidhje krushqie. Këtu duhet të konstatojmë edhe faktin se së paku nga vitet e 90-ta të shekullit të 19-të pasardhësit e Haxhi Ali Veliqit në burimet konsullore serbe janë quajtur “Shishkoviç”, nga turqishtja “Shishko”( i trashë).
Lexuesin tim kam nderin ta informoj saktësisht se: Nëna e Hasan Prishtinës, gruaja e Ahmet Haxhi Ali Veliqit - Berishës ishte Vushtrriase e pikërisht: Nexhibe Haxhi Sallahu (sipas Z.Fahri Buçinca është quajtur edhe Salih).
Realisht, Haxhi Ali Veliqit, e dimë nga burimet arkivale se i ka pasur tre djem që kanë pasur trashëgimtarë. Të bijtë e Haxhi Ali Veliqit, kishin në miqësi e krushqi: me Mulla Haxhi Zekën (Pejë), me Ali pashë Dragën (Mitrovicë) me Zia pashë Gjinollin (Prishtinë) me Sylejman pashë-Berishën-Prishtinën, me të bijtë e Emin Agës (Sllatinë e Moravës së Epërme), me Begollët e Pejës, me Shaban Pashën e Shkupit.
Djali i madh i Haxhi Ali Veliqit, Mehmeti (nuk ishte i martuar me Drenicase), ishte haxhí me autoritet, në vitet e 70-ta të shekullit të 19-të pati pushtet në Rrethin e Vushtrrisë ishte Kryetar i Degës së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit për Vushtrri dhe përfaqësues i kësaj Dege në Komitetin Qendror të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, i nënshkruar herë “Haxhiu” e here Haxhi Mehmet. Sipas kujtesës të ruajtur zymtë në Vushtrri i la djemtë: Sylejman Agën (i cili më 1898 mori gradën “pashë”, vdiq në Vushtrri më 1918), Abdurramanin dhe Jusufin (ishte pashë proturkë jetoi e vdiq në Stamboll) dhe Nefisën e martuar në Vushtrri për haxhi Hysen haxhi Aliun).
Gjyshi i Hasan Prishtinës, Haxhi Ali Berisha u shkëput nga Manxhollët e shkoi në qëndren e “Nahisë” në Vushtrri. Kujtesa historike në Palac e shënuar më 28 e më 29 qershor të vitit 1977 e saktëson pa asnjë dilemë se Rizah Manxholli i Mikushnicës Hasan Prishtinën, e ka një shokë (brez), më afër se sa Veliqët e Palacit.
Sipas shumë gjasave, Ali Veliqi, Gyshi i Hasan Prishtinës shkoi në Vushtrri i pa martuar, pak vite pasi i kishte vdekur i ati Abdullahu (1798)
Shikimi i fakteve me analizë shkencore tregon se sikur Aliu të kishte qenë i martuar do të ishte ruajtur kujtesa për të bijtë e Haxhi Aliut, si nipa të dikujt në Drenicë. Edhe për faktin se Ata u bënë alamet burra të rëndësisë pushtetore e kombëtare, e veçantë tre nipat e Haxhi Ali Berishës: Syleman Aga (pashë më 1898), Zejnullah Begu, Vuçiterrni e Hasan beg Prishtina, të cilët famën e arritën me mbështetje në lidhje gjaku me Drenicën e jo në lidhje krushqie. Këtu duhet të konstatojmë edhe faktin se së paku nga vitet e 90-ta të shekullit të 19-të pasardhësit e Haxhi Ali Veliqit në burimet konsullore serbe janë quajtur “Shishkoviç”, nga turqishtja “Shishko”( i trashë).
Lexuesin tim kam nderin ta informoj saktësisht se: Nëna e Hasan Prishtinës, gruaja e Ahmet Haxhi Ali Veliqit - Berishës ishte Vushtrriase e pikërisht: Nexhibe Haxhi Sallahu (sipas Z.Fahri Buçinca është quajtur edhe Salih).
Realisht, Haxhi Ali Veliqit, e dimë nga burimet arkivale se i ka pasur tre djem që kanë pasur trashëgimtarë. Të bijtë e Haxhi Ali Veliqit, kishin në miqësi e krushqi: me Mulla Haxhi Zekën (Pejë), me Ali pashë Dragën (Mitrovicë) me Zia pashë Gjinollin (Prishtinë) me Sylejman pashë-Berishën-Prishtinën, me të bijtë e Emin Agës (Sllatinë e Moravës së Epërme), me Begollët e Pejës, me Shaban Pashën e Shkupit.
Djali i madh i Haxhi Ali Veliqit, Mehmeti (nuk ishte i martuar me Drenicase), ishte haxhí me autoritet, në vitet e 70-ta të shekullit të 19-të pati pushtet në Rrethin e Vushtrrisë ishte Kryetar i Degës së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit për Vushtrri dhe përfaqësues i kësaj Dege në Komitetin Qendror të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, i nënshkruar herë “Haxhiu” e here Haxhi Mehmet. Sipas kujtesës të ruajtur zymtë në Vushtrri i la djemtë: Sylejman Agën (i cili më 1898 mori gradën “pashë”, vdiq në Vushtrri më 1918), Abdurramanin dhe Jusufin (ishte pashë proturkë jetoi e vdiq në Stamboll) dhe Nefisën e martuar në Vushtrri për haxhi Hysen haxhi Aliun).
Hasan Prishtina, udhëheqësi i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare.
..........................................
As djali i Dytë i Haxhi Ali Veliqit, Mahmuti (nuk ishte i martuar me Drenicase), ishte kontraktorë në projektin të hekurudhës Mitrovicë - Shkup - Selanik, e përfunduar më 1873 Mahmuti e la Zejnullah beg Vuçitërnën,( ishte rreth shtatë vjet para: Hasan Prishtinës), e mbështetja kryesore e Hasanit, lidhja e parë e Tij me vendlindjen stërgjyshore, Drenicën.
Djali i tretë i Haxhi Ali Veliqit, Ahmeti, (1848- 1919), ishte intelektual, ekonomist. Nga vitet e ’60-ta të shekullit XIX e gjejmë furnizues të garnizonit të Selanikut. Ahmeti Haxhi Ali Veliqit, tashti e di se i pati tre djem: Hasanin dhe Ymerin dhe Jakupin (e evidencojmë për të parën herë).
Këtu e vlen të shtrohet edhe një pyetje kruciale: Sikur Haxhi Ali Veliqi - Berisha të kishte ardhur në Vushtrri më 1871, siç është futur në historiografi, si një katundar, që mund ta fliste vetëm shqipen, si të gjithë drenicasit, a do të mund të arrinte ti shkollonte djemtë, të lidhte miqësi (krushqi) me haxhinjë “sheherli”, me bejlerë, e me pashallarë. E të bijtë e një katundari a do të arrinin pozitat shoqërore, ekonomike e pushtetore që i kishin së paku nga fillimi i vite të 70-ta të shekullit të 19-të!!??
* * *
Të ndjekim gjenealogjinë e brezit të Hasan Prishtinës e tutje:
Sylejman pasha e la: Ibrahim begun, e Ky i la: Besimen, Xhemilen e Minirën.
Abdurraman beu e la Sabit begun, e Ky: Abdurramanin, Masharin e Isan. Zejnullah beg Vuçitërna, i la: Mynaverën, Qemajlin e ky e la Ismet beun (vdiq më1977, në moshën 75 vjeç).
Ismeti, i la: Abdullahun, Besimin, Shykrijen, Nazirën, Hakanin (i lindur më 2 dhjetor 1930 në Vushtrri), jeton në Mitrovicë me mbiemrin Berisha), e Muazezën.
Të bijtë e Ahmet Haxhi Ali Veliqit- Berishës, Hasani, Ymeri e Jakupi
Hasani ishte i martuar me Ikballën (çerkeze), nuk patën Fëmijë, ndaj thuhet se e birësuan një vajzë, shkodrane e quajtur Sadaka, por e cila nuk pati fat të rritej në prehrin e Hasan Prishtinës.
Ymer beg Ahmeti Haxhi Ali Veliqit Berisha, e la vajzën Allma (vdiq në Tiranë në durtë e Behixhës, motra e Iljaz Agushit, në vitet e 80-ta të shekullit të 20-të. Më 1 maj 1993 në ”Varre të Sharrës”, së bashku me Ali Agushin, mbi Varrin, e Allmës, e vendosëm një “Dorë Lula”
Për Jakup beg Ahmet Haxhi Ali Berishën, nuk kam të dhëna, se a ishte i martuar.
Këtu për hir të realitetit shkencor duhet të konstatojmë: Para se të botohej Libra “Hasan Prishtina në Lëvizjen Kombëtare e Demokratik Shqiptare 1908-1933, Prishtinë, 1991 në bazë të kujtesës se Izet Pertef Badivukut i lindur në Vushtrri në vitin 1931, burri i Besime Ibrahim beg Syleman pashës. Ka qenë e hartuar një “gjenealogji e Mehmet Ali Beut”. Këtë gjenealogji e ka hartuar vushtrriasi Dilshat Bytyqi, i biri i vajzës së Nefise Haxhi Mehmet Haxhi Aliut. Këtë dorëshkrim e kam prej datës 24 dhjetor 2011.
Në këtë dorëshkrim nuk thuhet se Mehmeti ishte Haxhi as përmendet fama e tij. Madje Ahmeti i ati i Hasan Prishtinës tregohet i “Mehmet Ali Beut, Nefise Haxhi Mehmeti tregohet si “Halla e Hasan Prishtinës”.
Nga dokumenti në vijim shihet se Ajo ishte kushërirë e Hasan Prishtinës.
Djali i tretë i Haxhi Ali Veliqit, Ahmeti, (1848- 1919), ishte intelektual, ekonomist. Nga vitet e ’60-ta të shekullit XIX e gjejmë furnizues të garnizonit të Selanikut. Ahmeti Haxhi Ali Veliqit, tashti e di se i pati tre djem: Hasanin dhe Ymerin dhe Jakupin (e evidencojmë për të parën herë).
Këtu e vlen të shtrohet edhe një pyetje kruciale: Sikur Haxhi Ali Veliqi - Berisha të kishte ardhur në Vushtrri më 1871, siç është futur në historiografi, si një katundar, që mund ta fliste vetëm shqipen, si të gjithë drenicasit, a do të mund të arrinte ti shkollonte djemtë, të lidhte miqësi (krushqi) me haxhinjë “sheherli”, me bejlerë, e me pashallarë. E të bijtë e një katundari a do të arrinin pozitat shoqërore, ekonomike e pushtetore që i kishin së paku nga fillimi i vite të 70-ta të shekullit të 19-të!!??
* * *
Të ndjekim gjenealogjinë e brezit të Hasan Prishtinës e tutje:
Sylejman pasha e la: Ibrahim begun, e Ky i la: Besimen, Xhemilen e Minirën.
Abdurraman beu e la Sabit begun, e Ky: Abdurramanin, Masharin e Isan. Zejnullah beg Vuçitërna, i la: Mynaverën, Qemajlin e ky e la Ismet beun (vdiq më1977, në moshën 75 vjeç).
Ismeti, i la: Abdullahun, Besimin, Shykrijen, Nazirën, Hakanin (i lindur më 2 dhjetor 1930 në Vushtrri), jeton në Mitrovicë me mbiemrin Berisha), e Muazezën.
Të bijtë e Ahmet Haxhi Ali Veliqit- Berishës, Hasani, Ymeri e Jakupi
Hasani ishte i martuar me Ikballën (çerkeze), nuk patën Fëmijë, ndaj thuhet se e birësuan një vajzë, shkodrane e quajtur Sadaka, por e cila nuk pati fat të rritej në prehrin e Hasan Prishtinës.
Ymer beg Ahmeti Haxhi Ali Veliqit Berisha, e la vajzën Allma (vdiq në Tiranë në durtë e Behixhës, motra e Iljaz Agushit, në vitet e 80-ta të shekullit të 20-të. Më 1 maj 1993 në ”Varre të Sharrës”, së bashku me Ali Agushin, mbi Varrin, e Allmës, e vendosëm një “Dorë Lula”
Për Jakup beg Ahmet Haxhi Ali Berishën, nuk kam të dhëna, se a ishte i martuar.
Këtu për hir të realitetit shkencor duhet të konstatojmë: Para se të botohej Libra “Hasan Prishtina në Lëvizjen Kombëtare e Demokratik Shqiptare 1908-1933, Prishtinë, 1991 në bazë të kujtesës se Izet Pertef Badivukut i lindur në Vushtrri në vitin 1931, burri i Besime Ibrahim beg Syleman pashës. Ka qenë e hartuar një “gjenealogji e Mehmet Ali Beut”. Këtë gjenealogji e ka hartuar vushtrriasi Dilshat Bytyqi, i biri i vajzës së Nefise Haxhi Mehmet Haxhi Aliut. Këtë dorëshkrim e kam prej datës 24 dhjetor 2011.
Në këtë dorëshkrim nuk thuhet se Mehmeti ishte Haxhi as përmendet fama e tij. Madje Ahmeti i ati i Hasan Prishtinës tregohet i “Mehmet Ali Beut, Nefise Haxhi Mehmeti tregohet si “Halla e Hasan Prishtinës”.
Nga dokumenti në vijim shihet se Ajo ishte kushërirë e Hasan Prishtinës.
Në këtë dorëshkrim nuk është emri i Nënës së Hasan Prishtinës, aty e kemi emrin e të vëllait të tij Jakupit dhe emrat e vajzave, të Derës së Haxhi Ali Velqit-Bershësi.
http://www.pashtriku.org/?kat=60&shkrimi=1056
http://www.pashtriku.org/?kat=60&shkrimi=1056
